Fréttablaðið - 27.05.2020, Blaðsíða 11

Stigin voru stór og mikilvæg skref í þágu loftslagsmála þegar umhverfis- og auðlindaráðu-
neytið úthlutaði 210 milljónum
króna í styrki til rafvæðingar hafna
á dögunum, á tíu stöðum á landinu.
Með rafvæðingu hafna má nefni-
lega draga verulega úr útblæstri
gróðurhúsalofttegunda frá skipum
í landlegu.
Hæsta styrkinn hlutu Faxaflóa-
hafnir, þar sem taka á í notkun
háspennibúnað fyrir f lutningaskip
við Sundabakka og Vogabakka í
Reykjavík. Þannig munu flutninga-
skip Samskipa og Eimskipa geta
tengst rafmagni í landi í stað þess að
keyra ljósavélar sínar með olíu. Um
er að ræða samstarfsverkefni Faxa-
flóahafna, Veitna og ríkisins, sem
hvert um sig leggja til 100 milljónir
króna í verkið, en skipafélögin gera
nauðsynlegar breytingar á skipum
sínum á eigin kostnað. Áætlað er að
þessi áfangi rafvæðingar Faxaflóa-
hafna geti dregið úr losun frá hafn-
arsvæðunum um 20% og komið í
veg fyrir bruna á um 660.000 lítrum
af olíu á ári. Það jafngildir árlegum
útblæstri á að giska 660 fólksbíla.
Bætum loftgæði í leiðinni
Rafvæðing hafna stuðlar ekki síður
að bættum loftgæðum, rétt eins og
reglugerðarbreyting sem gekk í gildi
um síðustu áramót hefur gert, þar
sem girt var fyrir notkun svartolíu
innan landhelgi Íslands, nema hún
sé hreinsuð niður fyrir viðmiðunar-
mörk. Svartolía mengar nefnilega
meira en annað eldsneyti. Með því
að banna hana og styrkja síðan
hafnir um allt land til rafvæðingar
f lýtum við fyrir innreið orkugjafa
framtíðarinnar og drögum úr loft-
mengun í leiðinni.
Tæpar 44 milljónir króna renna
til orkuskipta í Akureyrarhöfn,
þar sem setja á upp háspennu-
tengingu fyrir f lutningaskip og
minni skemmtiferðask ip v ið
Tangabryggju. Á Seyðisfirði á að
setja upp búnað svo Norræna geti
tengst rafmagni þegar hún liggur
við landfestar. Ætla má að það
muni stórbæta loftgæði og draga úr
hávaðamengun fyrir Seyðfirðinga,
t.d. yfir vetrartímann þegar Nor-
ræna liggur við bryggju í nokkra
daga í einu. Þá voru einnig veittir
styrkir til orkuskipta í höfnum í
Dalvíkurbyggð, Fjarðabyggð, Hafn-
arfirði, Reykjanesbæ, Snæfellsbæ,
Vestmannaeyjum og Þorlákshöfn.
Tveggja milljarða innspýting
Úthlutun styrkjanna er hluti af við-
bragði stjórnvalda við áhrifum kór-
ónaveirunnar á efnahagslífið. Með
því að styrkja ofangreind verkefni
er f lýtt fyrir því að þau komist til
framkvæmda og stuðlað að minni
útblæstri gróðurhúsalofttegunda.
Á sama tíma skapast störf.
Þannig munu tveir milljarðar
króna renna aukalega á þessu ári til
verkefna á sviði umhverfis- og auð-
lindaráðuneytisins, þar af meira en
hálfur milljarður til loftslagsmála.
Fjárframlög til umhverf ismála
hafa raunar aldrei verið meiri en
í tíð þessarar ríkisstjórnar, en þau
hafa aukist um 32% miðað við upp-
haf kjörtímabilsins, að ótöldu við-
bótarfjármagni ársins í ár. En lengi
má gott bæta og sem umhverfis-
ráðherra legg ég mikla áherslu á að
viðspyrna Íslands í kjölfar COVID-
19 verði með grænum og loftslags-
vænum formerkjum. Þess vegna
verður viðbótarfjármagninu til
loftslagsmála nú varið í verkefni
sem stuðla að hröðun orkuskipta
og aukinni kolefnisbindingu. Raf-
væðing hafna er þar umfangsmesta
verkefnið.
Rafvæðing hafna fyrir loftslagið
Guðmundur
Ingi
Guðbrandsson
umhverfis-
og auðlinda-
ráðherra
Covid-19 faraldurinn sýnir okkur svo ekki verður um villst að sumar vörur og
þjónusta geta ekki lengur fallið
undir lögmál markaðarins. Það er
heimska að fela öðrum að sjá um
matvælaöryggi og önnur öryggis-
mál og leyfa öðrum umráð yfir lífs-
máta okkar og lífskjörum. Við verð-
um að ná stjórn á þessu nú þegar.“
Þannig skrifaði ritstjóri franska
tímaritsins Le Monde, fyrir stuttu.
Steinn Jónsson, prófessor í
lungnasjúkdómum við Lands-
spítalann og læknadeild Háskóla
Íslands, skrifar góða grein á dög-
unum þar sem hann ræðir um við-
brögð við Covid-19 faraldrinum
hér á landi og alveg sérstaklega
um aðdáunarverða frammistöðu
íslenska heilbrigðiskerfisins og
yfirvegaðar aðgerðir og forystu
þríeykisins góða. Greinina nefnir
hann „Heimsmet í lýðheilsu og gjör-
gæslu“. Eitt af því sem Steinn kemur
inn á í greininni er lág dánartíðni í
hlutfalli við fjölda smitaðra, en
hlutfall sé 1/8 hér á landi í saman-
burði við Bandaríkin og svipað
eigi við ef borið sé saman við mörg
Evrópulönd sem farið hafa illa út úr
faraldrinum. Mismunandi dánar-
tíðni eftir löndum segir Steinn að
sé ráðgáta sem hljóti að verulegu
leyti að snúast um gæði lýðheilsu-
aðgerða og heilbrigðisþjónustu á
hverjum stað, en síðan segir hann:
„Dauði vegna veirulungnabólgu
stendur reyndar oft í sambandi við
bakteríusýkingar sem koma í kjöl-
far veirusýkingarinnar og þar kann
að vera lykilatriði að hér á landi er
tiltölulega lítið sýklalyfjaónæmi
baktería fyrir hendi vegna minni
notkunar sýklalyfja (í landbúnaði
hér) heldur en til dæmis á Ítalíu eða
í Bandaríkjunum.“
(Enn og aftur erum við minnt
á mikilvægi þess að standa vörð
um þá stöðu sem við höfum búið
við hér á landi varðandi heilbrigði
búfjárstofna og heilnæm matvæli
frá bændum.) Pensilínnotkun sú
minnsta og engin í fóður, en óhófið
í notkun á pensilíni í búfé í hinum
vestræna heimi boðar miklu harð-
ari glímu við dauðann en krabba-
meinið og Covid-19. Og leiða má
getum að því að glíman við Covid
sé verri í löndum sem komast
upp með glæpsamlega meðferð á
pensilíni í dýr og af leiðingar birt-
ast í fólki sem hefur pensilínóþol.
Í umræðunni um hættuna sem
stafar af óvarlegum innf lutningi á
hráu kjöti til Íslands hafa því miður
ráðamenn metið þau sjónarmið
léttvæg og opnað landið í hálfa
gátt.
Jörðin fullnægir þörfum allra
Stephen M. Walt, ritstjóri Foreign
Policy skrifar: „Raunsæismenn vita
það núna að heimsfaraldurinn er
enn ein ástæða til að vara sig á
hnattvæðingunni. Hnattvæðing
eykur hættur á ýmiss konar krepp-
um í samskiptum þjóða, en skapar
líka alvarleg innanríkisvandamál,
svo sem þegar störf eru f lutt milli
landa.“ Hér hefur verið gengist við
kröfu ESB um að f lytja megi inn
hrátt kjöt til Íslands og farið gegn
hollráðum færustu manna bæði
prófessoranna Margrétar Guðna-
dóttur og Karls G Kristinssonar.
Aldrei mun ég gleyma varnaðar-
orðum dr. Lance Price, prófessors
við George Wasingtonháskóla og
Milken-lýðheilsustofnunarinnar
í Washington, en Sigurður Ingi
Jóhannsson og Framsóknarf lokk-
urinn fengu hann til að koma hing-
að. Hann var á fjölmennum fundi
á Hótel Sögu. Magnaðri varn-aðar-
orð hef ég ekki heyrt gegn því að
f lytja hingað ófrosið kjöt. Erindið
fjallaði um lýðheilsu og algjöra
sérstöðu Íslands. Hann lýsti stöðu
Íslands til fyrirmyndar í vörnum
gegn útbreiðslu sýklalyfjaónæmra
baktería sem væri stærsta ógn við
lýðheilsu mannkynsins. Hann
sagði þegar hann var spurður um
hvað hann ráðlegði ríkisstjórn og
Alþingi að gera, þá svaraði hann á
þessa leið: Nei, nei, aldrei að rjúfa
þennan öryggismúr. Ríkisstjórnin
bar ekki gæfu til að standa gegn
þessari ógn. „Varðstaða gegn óvar-
legum innf lutningi á hráu kjöti
snýst um líf og heilsu íslensku
þjóðarinnar.“ Þarna liggur stærsta
heilsufarsógnin á himni framtíð-
arinnar. Verksmiðjubúskapurinn
í vestrænum heimi snýst víða um
dýraníð, og glæpsamlega lyfja-
notkun, gegn þessu fári verða vís-
indamenn, læknar og stjórnmála-
menn að rísa.
Var það ekki Gandhi sem minnti
mannkynið á „að jörðin fullnægir
þörfum allra, en ekki græðgi allra“?
Græðgin hefur tröllriðið heiminum.
Mál er að linni.
„Það er heimska að fela
öðrum matvælaöryggið“
Guðni
Ágústssoon
fyrrverandi
ráðherra
Pylsa + gos
649 kr.
Tvær pylsur + gos
799 kr.
Pylsupartí
í Kvikk!
Pylsur og gos á
einstöku tilboðsverði
S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð 11M I Ð V I K U D A G U R 2 7 . M A Í 2 0 2 0