Spássían - 2013, Blaðsíða 36

36
Í rúðunum í
blokkinni á
móti
speglast blokkin á
móti
eins og
frosið vatn (8)
Í Bjargi segir af augnabliki úr lífi
einstaklinga sem búa í sömu blokk.
Þessi augnablik segja hvert sína sögu
um ævi og örlög sem fléttast saman
á margvíslegan hátt, því svo mikið
nábýli hlýtur alltaf að hafa sín áhrif.
Þessi ljóðabók er þeirrar náttúru
að vera skemmtileg og grípandi við
fyrsta lestur en fela í jafnframt í sér
margar litlar sögur, vísanir og myndir
sem koma kvörnunum af stað, svo
hægt er að eyða löngum stundum
í að lesa hana aftur og grufla yfir
einstaka atriðum. Hvar sem gripið
er niður er alltaf eitthvað merkilegt
á seyði; falleg andartök, sorgleg eða
skondin. En það er ekki síst tengingin
milli einstakra ljóða sem er frjósöm
og sú staðreynd að saman mynda öll
ljóðin í bókinni vel gerða sögufléttu.
 Slungið myndmál grípur athyglina
strax á fyrstu línum ljóðsins, „1a“,
þar sem fram koma margar sterkustu
hliðar bókarinnar:
Sigga finnst apríl
grimmastur
andvaka
loðir föst við
bringuna
rænir svefni af
kodda
treður undir
lak (6)
ytri umgjörð ljóðanna ber með sér
manngerða formfestu blokkarinnar
sem er sögusvið bókarinnar; verkið
er kaflaskipt eftir hæðum og hvert
ljóð ber númer íbúðar. Ljóðin eru
öll svipuð að lengd, í hverju þeirra
kemur fram nafn þess sem býr í
íbúðinni og þau eru öll svipuð að
forminu til; með stuttar ljóðlínur (oft
bara eitt til tvö orð) og skipt nokkuð
ört milli erinda.
 Ljóðin reynast þó iðandi af lífi,
óvæntum uppákomum og háska, ekki
ósvipað syllum í fuglabjargi. Sömu
sögu má segja um form blokkarinnar
sem lýst er, þar iðar allt af óvæntu
lífi: Veggur grætur (104), eftir gólfum
skríða tilfinningar (106), svalir eru
fullar af von (51), frygð seytlar milli
veggja (58) og angist drýpur úr lofti
(93) – en það er líka lykt af dauða
í dyragættinni (29) og moldarlykt í
lyftunni (77). Þannig er lesandinn
sífellt minntur á að líf hvers og eins
okkar er, þegar allt kemur til alls,
fjaðrafok á bjargbrún hengiflugsins.
 Hér er víða brugðið á leik
með hefðbundin minni, bæði
úr klassískum bókmenntum og
ævintýrum. Við erum til dæmis
minnt á það þrisvar að apríl
„er grimmur / og veitir engar /
undanþágur“ (79). Sömu stefin
skjóta þannig upp kollinum í fleiri
en einu ljóði og tengja þau saman í
margvíslegar hliðarsögur og þemu.
Eitt slíkt þema eru skilin milli hins
innra og hins ytra. Sumir íbúarnir
reyna að loka sig inni en hið ytra
þröngvar sér sífellt inn: Það er
„þrálátur sandur í / gluggakistunni“
(38), heyra má „einhvern klóra / og
krafsa / á þakið“ (101) og von bráðar
„flæðir seytlar undir / svalahurðina“
(110). Aðrir íbúar eru „aldrei / hér og
nú“ (43), heldur ætíð einhvers staðar
annars staðar, týndir í fortíðinni, í
berjamó með kaffibrúsa og hund
(42), eða í sandinum við fjöruborðið
(38). Þau ljóð eru falleg og tregafull
og ljóðið um Kára í 4b sem leggur
á hverjum degi inn pöntun á
fóðurbæti í sekkjum hjá Kaupfélaginu
á Egilsstöðum kemur vel til skila
þessari tragíkómedíu ellinnar, að vera
alltaf með annan fótinn í fortíðinni,
ef ekki báða:
Fjósalykt á
skyrtuerminni hefur
áhyggjur af skepnunum
sem hírast svangar í
húsum skilur ekki
hvað er orðið af konunni
Kári á von
á sendingu
á hverri stundu
Íbúðin tóm en
svalirnar fullar
af von (51)
Að lokum má geta þess að í nýjasta
hefti tímaritsins Stínu er að finna
bráðfjöruga örsögu eftir Sigurlín
Bjarneyju sem heitir „Bankinn
hennar Stínu“ en þar leikur hún sér
með hagfræðilega mælikvarða á
tilfinningalíf manneskjunnar. Það er
m.a. þessi vilji til að bregða á leik
með hið staðlaða og formfasta í
kringum okkur sem gerir ljóð hennar
svo heillandi og ég held bara, svei
mér þá, að Sigurlín Bjarney sé eitt
af skemmtilegustu skáldunum um
þessar mundir.
Háskinn í bjarginu
Eftir Auði Aðalsteinsdóttur
Sigurlín Bjarney Gísladóttir. Bjarg.
Mál og menning. 2013.
Menningarmiðstöðin Gerðuberg | Gerðubergi 3-5 | 111 Reykjavík | Sími 575 7700 | gerduberg@reykjavik.is | www.gerduberg.is
Kynnið ykkur
Ritþing og Sjónþing Gerðubergs Áhugaverð
lesning á
gerduberg.is
YFIRLESIÐ