Dagblaðið Vísir - DV - 24.07.2020, Blaðsíða 32

Erla
Hlynsdóttir
erlahlyns@dv.is
Allir líkamar eru velkomnir
Sálfræðingarnir Elva Björk Ágústsdóttir og Sólrún Ósk Lárusdóttir halda úti hlað­
varpinu Bodkastið þar sem fjallað er um líkamsvirðingu frá öllum sjónarhornum.
B odkastið er hressandi hlaðvarp í umsjón tveggja sálfræðinga
sem er annt um líkamsvirð-
ingu. Þær Elva Björk Ágústs-
dóttir og Sólrún Ósk Lárus-
dóttir segja hlaðvarpið
„líkamsvirðingarvænt“ en
þar fjalla þær um ýmis mál-
efni, svo sem líkamsmynd og
fitufordóma.
Í fjórða og nýjasta þættinum
er fjallað um líkamsvirðingu
og kynlíf. Þá fengu þær Sólrún
Ósk og Elva Björk sinn fyrsta
gest, kynfræðinginn Indíönu
Rós Ægisdóttur, sem meðal
annars lét þessi fleygu orð
falla: „Þú lærir ekki að keyra
með því að horfa á The fast
and the furious, alveg eins og
þú lærir ekki að stunda kyn-
líf með því að horfa á klám.“
En hvað er eiginlega líkams-
virðing?
Elva: „Líkamsvirðing er
mannréttindayfirlýsing sem
felur það í sér að allir líkamar
eigi rétt á virðingu og góðri
umönnun. Reynt er að stuðla
að virðingu fyrir fjölbreyti-
leika holdafars, jákvæðri
líkamsmynd og heilsueflingu
óháð holdafari. Líkamsvirð-
ing gengur einnig út á það að
vinna gegn útlitsdýrkun og
fitufordómum í samfélaginu.
Líkamsvirðing felur einnig í
sér að vilja búa til samfélag
þar sem allir líkamar eru vel-
komnir og heilsuefling snúist
um vellíðan og umhyggju
gagnvart líkamanum. Við
viljum einnig að börn læri að
þykja vænt um líkama sinn
og beri virðingu fyrir marg-
breytileikanum.“
Sólrún: „Líkamsvirðing er
bæði persónulegt og pólitískt
hugtak og snýst um að við
komum fram við okkar eigin
líkama og annarra af virð-
ingu og við gerum líka kröfu
á að samfélagið beri virðingu
fyrir fjölbreytileika líkams-
gerða. Fólk, og þá sérstaklega
konur, eyða ómældum tíma
og peningum í að reyna að
nálgast þessi fegurðarviðmið,
oft árangurslaust, og útlits- og
megrunariðnaðurinn græðir á
tá og fingri.“
Elva: „Það að gagnrýna,
mismuna og niðurlægja fólk
vegna útlits er ekkert skylt
við líkamsvirðingu. Útlit fólks
segir okkur í fyrsta lagi ekk-
ert mjög mikið til um heilsu
þeirra eða heilsuhegðun. Og
í raun skuldar enginn öðrum
það að vera heilsuhraustur.
Þannig að heilsuhegðun ann-
arra er í raun ekkert okkar
mál.“
Rótgrónir fitufordómar
Sólrún: „Líkamsvirðing snýst
alls ekki eingöngu um feitt
fólk en vissulega eru fitufor-
dómar eitt af því sem Samtök
um líkamsvirðingu berjast
gegn. Feitt fólk, þar með talið
feit börn, verður fyrir smánun
og kerfisbundinni mismunun
sem hefur neikvæð áhrif á
heilsufar þeirra. Með því að
standa vörð um mannréttindi
allra líkama halda einhvern
veginn sumir að við séum að
hvetja til óheilbrigðs lífsstíls
sem er auðvitað fjarri lagi.
Það að smána og gagnrýna
holdafar annarra er yfirleitt
ekki til þess fallið að bæta
líðan þeirra eða heilsu á nokk-
urn hátt heldur akkúrat öfugt.
En svo má benda á það að út-
lit og heilsa annarra kemur
okkur í rauninni ekkert við.
Fitufordómar eru hins vegar
mjög rótgrónir og við erum
flest með þá, hvort sem við
erum sjálf feit eða ekki, við
sjáum svo víða þessi skilaboð
um hvað það sé hræðilegt að
vera feitur og staðalmyndir
um feitt fólk, það mætti stund-
um halda að það væri ekkert
verra í heiminum.“
Elva og Sólrún eru báðar í
stjórn Samtaka um líkams-
virðingu, og stofnaði Elva
raunar samtökin ásamt sál-
fræðingnum Sigrúnu Daní-
elsdóttur á sínum tíma. Þeim
fannst síðan góð hugmynd að
koma boðskapnum á framfæri
með hlaðvarpi. Þær reyndu
lengi að finna hið fullkomna
nafn en það var síðan maður-
inn hennar Elvu sem stakk
upp á Bodkastinu. „Hann er
þekktur fyrir pabbabrandar-
ana sína,“ segir Elva en Sólrún
bætir við: „Það er reyndar til
hlaðvarp á ensku sem heitir
The Bodcast en það eru held
ég aðallega viðtöl við einka-
þjálfara svo ég held að það
sé engin hætta á að fólk rugli
þessu saman.“ Báðar hafa
þær persónulega reynslu sem
leiddi þær á brautir líkams-
virðingarvinnu.
Var endalaust í megrun
Elva: „Ég fór frá því að vera
endalaust í megrun og fór frá
því að refsa líkama mínum og
líta á hann sem óvin yfir í að
ná ákveðinni sátt við útlit mitt
og reyna af fremsta megni
að hlusta á þarfir líkamans
og hlúa að honum. Ég hætti
að hreyfa mig til að brenna
hitaeiningum og léttast, sem
venjulega leiddi til þess að ég
gafst upp þegar árangur lét á
sér standa eða staðnaði, yfir
í að hreyfa mig heilsunnar
vegna. Ég hreyfi mig til að fá
útrás, til að styrkja líkamann
og fá meira þol svo ég get
hlaupið á eftir börnum mínum,
gengið á fjöll með manninum
mínum og skokkað. Þegar
hugarfarið breytist gagnvart
líkamanum og færist yfir í
líkamsvirðingarvænna horf
þá breytist öll heilsuhegðunin
líka.“
Sólrún: „Fyrir mér var þetta
ákveðin frelsun að kynnast
þessari baráttu og þessum
vinkli, að það væri hægt að
vinna að bættri heilsu án þess
að einblína á holdafar. Haf-
andi verið í eilífri megrun
frá unglingsaldri og rokkað í
þyngd (aðallega upp á við) og
alltaf var ég að fresta hlutum
og sjá fyrir mér að allt yrði
betra þegar ég yrði grönn. Ég
er enn þá að vinna í því að ná
sátt við líkama minn og skal
alveg viðurkenna að ég væri
til í að hann liti öðruvísi út.
En útlitið skiptir mig minna
máli núna en áður og ég finn
að eftir að ég fór til dæmis að
finna mér fjölbreyttari fyrir-
myndir á samfélagsmiðlum
ber ég mig minna saman við
aðra.“ n
Elva Björk og Sólrún Ósk eru báðar í stjórn Samtaka um líkamsvirðingu. Þær breiða nú út boðskapinn í hlaðvarpinu Bodkastinu. MYND/VALLI
Ég var alltaf að
fresta hlutum og
sjá fyrir mér að
allt yrði betra
þegar ég yrði
grönn.
Facebook Bodkastið -
líkamsvirðingarvænt hlaðvarp
Instagram @bodkastid
32 FÓKUS 24. JÚLÍ 2020 DV