Morgunblaðið - 04.01.2020, Blaðsíða 25

UMRÆÐAN 25
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 4. JANÚAR 2020
Hamraborg 12
200 Kópavogur
416 0500
www.eignaborg.is
Falleg og smekklega endurnýjuð fjögurra herbergja íbúð á annarri hæð. Þrjú svefnherbergi,
eldhús og borðstofa í sameiginlegu rými með góða tengingu við stofu. Suðursvalir og snyrtileg
sameign. Stofan er rúmgóð, björt og er opið úr stofu inní borðstofu sem er í sama rými og
eldhúsið. Íbúðin er mikið endurnýjuð; vandað harðparket (hvíttuð eik), gluggar málaðir og nýtt
gler á suðurhlið, endurnýjað rafmagn og tafla uppi en gamalt rafmagn í sameign, nýir ofnar og
ofnakranar, stigahús nýmálað og teppalagt, svo og þvotthús og geymslugangur.
ÁRANGUR
Í SÖLU
FASTEIGNA
Öldugata 44, 220 Hafnarfjörður
Opið hús þriðjudaginn 7. jan. kl. 17.00–17.30
Verð 39,9 m.
Stærð 88 m2
Upplýsingar gefur Óskar Bergsson, löggiltur fasteignasali
í síma 893 2499 og oskar@eignaborg.is
Heimsmeistarakeppnin íatskák og hraðskák fórfram um jólin frá 26.-30.desember og var hin
besta skemmtun á að horfa. Og
niðurstaðan féll í kramið hjá norsku
þjóðinni sem gat fylgst með hverj-
um einasta leik Magnúsar Carlsen í
beinum útsendingum NRK alla
keppnisdagana. Magnús vann bæði
mótin með glæsibrag og heldur nú
heimsmeistaratitli í þremur keppn-
isgreinum skákarinnar. Hann end-
urtók því afrek sitt frá því 2014 og
heimsmeistaratitlarnir eru nú orðn-
ir ellefu talsins. Sigrarnir á skák-
mótum liðins árs eru því tíu talsins
og bresku blöðin Guardian og
Financial Times bættu því við að í
byrjun desember sl. hefði Norð-
maðurinn tyllt sér um stund í efsta
sæti í knattspyrnuleiknum FPL,
Fantasy Premier league, sem sjö
milljón manns stunda á netinu og er
vinsælt tómstundagaman meðal ým-
issa spámanna verðbréfamarkað-
anna.
Við upphaf atskákmótsins vakti
athygli að hinn 16 ára gamli Írani,
Alireza Firouzja, tefldi undir fána
FIDE. Hann getur ekki sætt sig við
kröfur sem gerðar eru til íranskra
keppnismanna um að þeir mæti ekki
til leiks ef Ísraelsmenn eru meðal
þátttakenda. Firouzja dvelur nú í
Frakklandi ásamt fjölskyldu sinni.
Margir spá þessum unga manni
heimsmeistaratitli í framtíðinni.
Í atskákinni náði Magnús foryst-
unni um miðbik mótsins og lét hana
aldrei af hendi eftir það, hlaut 11½
vinning af 15, Firouzja varð í 2. sæti
með 10½ vinning og betri stigatölu
en Nakamura og Rússinn Artemiev.
Í kvennaflokki sigraði indverska
skákkonan Humpy Koneru.
Hraðskákkeppnin tók tvo daga,
21 umferð, tímamörk 3 2 og mikill
handagangur í öskjunni. Aftur náði
Magnús forystunni um miðbikið en
það var naumt og Nakamura yfir-
leitt ½ vinningi á eftir. Í 19. umferð
tefldi Magnús við Firouzja. Eftir 66
leiki kom þessi staða upp:
HM í hraðskák; 19. umferð:
Alireza Firouzja – Magnús
Carlsen
Þessi staða er jafntefli því það er
of stutt á milli frípeðanna. En Firo-
uzja féll á tíma! Í TR í gamla daga
hefði skákstjórinn Hermann Ragn-
arsson dæmt jafntefli en reglur
FIDE um slíkar stöður eru skýrar.
Þar sem hægt er að stilla upp mát-
stöðu, þótt langsótt sé, fékk Magnús
vinninginn. Firouzja undi þeirri nið-
urstöðu illa og mótmælti úrskurð-
inum og taldi að Magnús hefði trufl-
að sig með því að bölva á norsku í
miðri skák. Málinu var vísað frá.
Magnús mátti hinsvegar sætta sig
við jafntefli í lokaumferðunum og
Nakamura náði honum að vinn-
ingum. Báðir hlutu 16½ vinning af
21 mögulegum, Vladimir Kramnik
varð í 3. sæti með 15 vinninga. Í
kvennaflokknum sigraði svo rúss-
neska skákkonan Katerina Lahno.
Nú varð að leiða til lykta barátt-
una í opna flokknum með stuttu ein-
vígi og Armageddon-skák ef með
þyrfti. Jafntefli varð í fyrri skákinni
en í þeirri seinni vann Magnús
glæsilegan sigur. Það var magnað að
fylgjast með hæfni hans og keppnis-
hörku.
Guðmundur Íslandsmeistari
í atskák
Þrír skákmenn, Guðmundur
Kjartansson, Hjörvar Steinn Grét-
arsson og Þröstur Þórhallsson urðu
efstir og jafnir á Íslandsmótinu í at-
skák sem fram fór hjá TR sl. laug-
ardag. Þeir hlutu 7½ vinning af 9
mögulegum. Guðmundur var með
bestu mótsstigin og er því at-
skákmeistari Íslands 2019. Kepp-
endur voru 46 talsins. Vetrarvertíðin
hefst svo á morgun með Skákþingi
Reykjavíkur.
Skák
Helgi Ólafsson
helol@simnet.is
Bölvaði á norsku
og vann báða titlana
Ljósmynd/NRK
Sigursæll Magnús Carlsen heimsmeistari í atskák og hraðskák.
Í lýðræðisríki er
reglulega kosið um
stjórnendur á hinum
ýmsu stjórnsýslu-
stigum til að tryggja að
kjósendur hafi eitthvað
um það að segja hvaða
ákvarðanir eru teknar,
a.m.k. þegar kemur að
stóru málunum.
Þetta er allt gott og
blessað. Vissulega eru
stjórnmálamenn kosnir og þeir sam-
þykkja lög og annað slíkt sem getur
haft mikil áhrif á samfélag og hag-
kerfi. Í kosningabaráttu lofa fram-
bjóðendur einu og öðru og kjós-
endur geta stuðst við slík loforð til
að mjaka stóru málunum í einhverja
átt. Einhverjir boða fóstruríki og
aðrir ekki. Sumir vilja gera sem
flesta að þurfalingum velferðarkerf-
isins á meðan aðrir telja að hóflegt
öryggisnet dugi til að grípa þá fáu
sem geta sér litla björg veitt af ýms-
um ástæðum.
Það blasir samt við að stjórnmálin
ein og sér duga kjósendum ekki til
að hafa áhrif á gang mála því innan
opinbers reksturs starfa ógrynni
allskyns nefnda og stofnana sem
kjósendur koma hvergi nærri.
Ókjörnir embættismenn ráða oft
meiru um framkvæmd laga og reglu-
gerða en sjálfir stjórnmálamenn-
irnir. Embættismennirnir hafa ekki
endilega skoðanir kjósenda í huga.
Miklu frekar er þeirra áhersla á eig-
ið starfsöryggi. Það má tryggja með
því að túlka allt eins strangt og hægt
er og efla þannig eftirlitsiðnaðinn,
setja eins mörg skilyrði og lögin
heimila til að hámarka magn um-
sóknareyðublaða og tefja mál eins
lengi og hægt er til að byggja upp
rök fyrir frekari fjárheimildum.
Stjórnmálamenn eru eins og lamaðir
þegar kemur að því að eiga við emb-
ættismannaverkið og finnst kannski
bara gott að hafa það til að skella
skuldinni á þegar einhver vinnustað-
urinn deyr drottni sínum undan
þunga skrifræðisins, eða flýr til út-
landa.
En þetta versnar enn. Stjórn-
málamenn eiga það til að hlaupa í
felur frá eigin hugsjónum þegar
blaðamenn ber að garði eða skoð-
anakannanir sýna lítinn stuðning við
tiltekið mál. Þá er upplagt að stofna
nefnd eða starfshóp,
moka fé í litla hít, fá til
starfa fólk með stórar
háskólagráður og bíða
svo eftir skýrslunni. Í
umræðuþáttum bera
stjórnmálamennirnir
svo á borð skoðana-
kannanir sem sýni
þjóðarviljann svokall-
aða og hvernig hann
fellur að skoðunum við-
komandi en ekki ann-
arra við borðið, nefna
þörfina á heildarendurskoðun og ít-
arlegri úttekt, ásaka mótherja sína
um spillingu eða stuðning við slíka
og enda oftar en ekki á því að krefj-
ast nýrrar stjórnarskrár.
Hvað eiga kjósendur að gera við
svona stjórnmálamenn? Af hverju
þora stjórnmálamenn ekki bara að
segja blákalt að þeir vilji frjálst
markaðshagkerfi eða hina sósíalísku
andstæðu þess? Viltu að Ísland
gangi í Evrópusambandið eða ekki?
Viltu að skattar og opinber útgjöld
hækki eða lækki? Eða viltu kannski
að skattar lækki, útgjöld hækki og
skuldir aukist? Spurður um slíkt, af
hverju þarftu þá alltaf að vísa í nefnd
eða heildarendurskoðun í stað þess
að hafa bara skoðun? Er spurningin
of umfangsmikil til að hægt sé að
svara henni í beinni útsendingu?
Skrifaðu þá grein eða langan pistil
og gerðu grein fyrir máli þínu.
Þessi flótti stjórnmálamanna frá
eigin skoðunum í gegnum embættis-
mannaverkið, nefndarstörfin og
loðnu svörin er vandamál fyrir lýð-
ræðið og heldur kjósendum í raun
frá allri raunverulegri stefnumörk-
un í samfélaginu. Það eina sem má
ganga að vísu er að allir stjórn-
málamenn þora að hækka opinber
útgjöld og skatta og hljóta þannig
blessun vinstrisinnaðra blaðamanna
sem ráða ferðinni í raun.
Er ekki hægt að gera betur?
Leiðir til að forðast
ákvarðanatöku
Eftir Geir
Ágústsson
» Í lýðræðisríki
þurfa kjósendur
á því að halda að
stjórnmálamenn þori
að hafa skoðanir.
Geir Ágústsson
Höfundur er verkfræðingur.
geirag@gmail.com
Jón Eyþór Guðmundsson
fæddist á Patreksfirði 5. janúar
1915. Foreldrar hans voru Guð-
mundur Jónsson smiður, f. 1872,
d. 1937, og Valgerður Kristín
Jónsdóttir húsmóðir, f. 1876, d.
1968.
Jón var frumkvöðull brúðuleik-
húslistar hér á landi, lagði stund á
nám í myndlist, fyrst á Íslandi, en
árið 1939 var Jóni veittur náms-
styrkur Dansk-íslenska félagsins
og var hann við myndlistarnám í
Kaupmannahöfn í tvö ár.
Eftir að Jón sneri heim frá
námi starfaði hann sem myndlist-
arkennari, fyrst við Flensborgar-
skóla, Miðbæjarskólann og loks
við Barnaskóla Austurbæjar.
Jón kynntist brúðuleikhúslist,
þegar hann var við nám í Dan-
mörku og ásetti sér að kynna
löndum sínum þessa listgrein.
Skömmu eftir að hann sneri aftur
til landsins stofnaði hann Íslenska
brúðuleikhúsið. Um árabil ferðað-
ist hann um landið með brúðuleik-
hús sitt. Síðar kom Jón á lagg-
irnar brúðuleikhúsbíl, sem hann
ferðaðist einnig með vítt og breitt.
Jón var um tíma forseti
UNIMA, alþjóðlegra samtaka
brúðuleikhúsgerðarmanna.
Jón hélt fjölmargar sýningar
bæði á brúðum sínum, högg-
myndum og málverkum. Jón sótti
viðfangsefni listar sinnar til ís-
lenskra þjóðsagna og í líf ís-
lenskrar alþýðu.
Jón var giftur Valgerði M. Eyj-
ólfsdóttur, f. 6.10. 1917, d. 9.3.
2000, og eignuðust þau fjögur
börn.
Jón lést 28.5. 2004.
Merkir Íslendingar
Jón E. Guð-
mundsson