Fjölrit RALA - 15.11.2004, Blaðsíða 56

Grænfóður 2003
46
Reynsla bænda af maísræktun undir plasti
Haustið 2003 var gerð úttekt á reynslu 19 bænda á Suður- og Norðurlandi af maísræktun undir
plasti. Niðurstöður hafa verið gefnar út í skýrslu sem er að finna á www.rala.is og þær hafa
jafhframt verið kynntar í Bændablaðinu og á bændafúndum.
Sáðvélin sem var notuð var flutt inn af Vélum & Þjónustu hf og er frá SAMCO Agricultural
Manufacturing og heitir Samco X-Tend Drill. Vélin sáir í tvær raðir í einu með 70 sm millibili,
úðar með jarðvegsvirku illgresislyfi og leggur plastfilmu yfir, allt í sömu umferð. Að sögn
innflytjandans fékkst ekki leyfi til að flytja inn illgresiseitrið sem á að nota með tækinu og þess
vegna var ekkert lyf notað. Einnig kom vélin seint til landsins sem seinkaði sáningum.
Til þess að meta árangurinn höfðu starfsmenn RALA samband við alla ræktenduma í
septemberbyijun og þeir spurðir út úr. Einnig heimsóttu starfsmenn RALA 8 bændur á
tímabilinu 1. - 24. september og mynduðu, skoðuðu og mældu akra. Á 5 búum var uppskera
mæld.
Áburður
Það var afar mismunandi hvað bændumir báru mikið á og kvörtuðu sumir yfir misvísandi
leiðbeiningum ffá innflytjendum. Nokkrir leituðu til ráðunautar til að fá ffekari upplýsingar.
Fimm bændanna báru engan skít á en aðrir bám á 10 - 100 t/ha. Einn bar á taðhálm
(undirburð). Þrír bændanna notuðu engan tilbúinn áburð. Aðrir bám á 400 - 1000 kg/ha,
flestir Græðir 5, eða samsvarandi, en sumir aðrar þrígildar tegundir ætlaðar á tún.
Sáning
Byijað var að sá á Þorvaldseyri 27. apríl og endað í Garði í Eyjafjarðarsveit 20. maí. Margir
töldu sig hafa getað sáð fyrr. Raðbil var 70 sm og 100 sm á milli umferða (hjólfara) þar sem
það var mælt um haustið. Meðalraðbilið var því 85 sm sem er meira en mælt er með. Ástæðan
fyrir óþarflega miklu raðbili var að dráttarvélamar, sem vom notaðar við sáninguna, vom með
of breið dekk til þess að hægt væri sá þéttar. Á flestum stöðum var sáð tveimur
blendingsyrkjum ffá Pioneer Northem Europe, Justina og PR39B29. Bæði þessi yrki hafa
verið í yrkjaprófúnum undir plasti i Bretlandi. Þar var heildamppskera þurrefhis 14 - 17 t/ha
sumarið 2001.
Spímn
Flestir bændanna eða 14 töldu spímn hafa verið góða og að maísinn hafa farið vel af stað.
Mælingar, þar sem maísinn hafði náð að komast upp úr illgresi og/eða plastinu, staðfesta þetta.
Að jafnaði vom 91176 (±10189) spíraðar plöntur á ha þar sem talið var. Bil milli plantna innan
raða reyndist 13,0 (±1,6) sm að jafnaði. Þetta bendir til þess að sáðmagn hafi verið á bilinu 100
-110 þúsund ffæ á ha.
Plastfok
Á öllum bæjum nema tveimur fauk plast af einhveijum eða stærstum hluta akranna, sums staðar
fáeinum dögum eftir sáningu. Þar sem það var verst hafði fokið af allt að 80% af akrinum en
algegnt var að plastið rifnaði af um 40 - 60% af ökmnum vegna vindálags eða lélegs ffágangs.
Sumir bændur kvörtuðu að fyrra bragði yfir óvönduðum vinnubrögðum vélamanna og sögðu þá
hafa flýtt sér um of. Það kom mest niður á fergingu plastsins sem var alls ekki nægilega góð
sums staðar. Einnig var kennt um reynsluleysi vélamanna. Plastfokið leiddi til þess að vöxtur
og þroski plantna var afar breytilegur innan sama akurs. Þar sem plastið hafði fokið af snemma