Fjölrit RALA - 15.11.2004, Blaðsíða 64

Kynbætur 2003
54
Fyrstu niðurstöður úr mælingum á ÁH víxlunum voru kynntar á Fræðaþingi landbúnaðarins í
febrúar 2004. Tilraunin fékk eðlilega meðhöndlun m.t.t. áburðar og sláttar sumarið 2003 og í
september var hver reitur metinn og gefin einkunn (1-5, 5 best) eftir þrótti og útbreiðslu.
Mælingar á vaxtarformi PM smára voru gerðar sumarið 2003. Um 82% af smáranum
lifði af fyrsta veturinn sem er mun betri lifun en hjá ÁH smáranum árinu áður. PM smárinn
hafði ekki eins mikla útbreiðslu og ÁH smárinn. í eftirfarandi töflu eru víxlanir flokkaðar eftir
öðru foreldrinu og sýnir hún meðaltöl yfir einstaka mæliliði. Þess ber að geta að hitt foreldrið
hjá PM smáranum eru aðrir stofiiar en notaðir eru í ÁH víxlununum. Það eru Milkanova og
Gandalf frá Danmörku, Sandra frá Svíþjóð, Jogeva 4 frá Eistlandi og ME 790903 frá Finnlandi.
Þróttur
0-2
ÁH-smári Norstar 1,82
HoKv9238 1,81
Snowy 1,87
Undrom s 1,83
AberHerald s 1,82
AberCrest s 1,86
Meðaltal 1,84
PM-smári Norstar 1,39
HoKv9238 1,33
Snowy 1,89
Undrom s 1,39
AberHerald s 0,94
Meðaltal 1,39
Lifim Þekja Þykkt smæru Smæru- liður Blaðstærð
% m2 mm sm sm2
61 0,94 2,09 2,44 1,5
63 0,87 2,20 2,60 0,6
47 0,60 2,14 2,18 1,5
71 0,84 2,16 2,28 1,3
50 0,72 2,11 2,32 1,2
50 0,84 2,15 2,55 1,3
56 0,79 2,14 2,38 1,3
94 0,12 1,66 2,09 2,65
100 1,24 1,81 3,00 2,96
89 0,19 1,89 2,85 3,66
89 0,06 1,98 1,46 3,06
39 0,05 2,25 2,86 5,70
82 0,33 1,92 2,45 3,61
í PM smáranum var ekki samhengi á milli þróttar að hausti og lifúnar vorið eftir. Þróttur og
þekja var almennt minni í PM smáranum en í ÁH smáranum. Víxlanir með norðlæga foreldra
lifðu betur, sértstaklega í PM smáranum. Almennt gildir að PM víxlanimar hafa þynnri smærur
og mynda stærri blöð en ÁH víxlanimar.
Eins og í ÁH víxlunum voru tekin sýni af PM smára til fitusýrugreininga. Sýnin vom
tekin 15. sept., 21. okt. og 9. des. (síðasta sýnataka dróst vegna snjóalaga). Tekin vom sýni til
fitusýmgreininga úr 9 PM víxlunum auk 5 foreldra, en alls úr 29 víxlunum í ÁH smára. Við
sýnatöku vom smæmmar fiystar í fljótandi köfnunarefhi og síðan frostþurrkaðar og malaðar í
kúlukvöm. Lokið er við útdrátt fitusýra á öllum sýnunum og var það gert á RALA. Mælingar
á fitusýmnum verða gerðar í gasgreini hjá Rf á Akureyri.
Úr hluta af þeim efniviði sem í em mældar fitusýmr em einnig mæld svokölluð
forðaprótein (VSP=vegetative storage proteins). Það gefúr upplýsingar um uppsöfnun að
hausti. Félagar okkar í COST 852 hópnum við háskólann í Caen í Frakklandi hafa um árabil
stundað rannsóknir á VSP í hvítsmára og fleiri belgjurtum. Þeir hafa séð að eftir því sem
plantan nær að safna meira af VSP próteinum þeim mun fyrr fer vöxtur af stað að vori. Nú em
þeir líka famir að koma með tilgátur um að VSP prótein hafi bein áhrif á vetrarþol.
Sigríður Dalmannsdóttir dvaldi í Caen í tvær vikur í vor þar
sem hún mældi prótein í ÁH smáranum í samvinnu við Dr.
Frédérik Le Dily og Dr. Jean Christoph Avice. Fyrstu niður-
stöður með „SDS-Phage“ sýna uppsöfnun á VSP próteini ffá
september til nóvember. Myndin sýnir niðurstöður fyrir þijár
víxlanir, allar með Norstar sem annað foreldri. MM er
viðmiðun. Vinnslu á niðurstöðum er ekki lokið.