Fjölrit RALA - 15.11.2004, Blaðsíða 57

47
Grænfóður 2003
náðu plöntur mest um 30 - 40 sm hæð en 100 - 190 sm hæð í sama akri þar sem plastið hafði
haldist lengur.
Plastskemmdir
Sums staðar, sérstaklega í efri röð (af tveimur) í hliðarhalla, virtust maísplöntumar ekki hafa afl
til þess að rífa gat á plastið svo að þær koðnuðu niður og urðu að engu. I þessum tilvikum var
algengt að neðri röðin rifaði plastið eðlilega. Við skoðun um haustið var algengt að sjá
skemmdir á blöðum sem annað hvort vom taldar vera vegna plastsins sem hafði rifnað of seint
eða vegna vindbamings. Hvomgt er hægt að útiloka og ekki ósennilegt að um samverkandi
þætti sé að ræða.
Illgresi
Asamt plastfokinu var illgresi stærsta vandamálið hjá flestum. 115 ökmm var vöxtur illgresis
undir plastinu mikill og veikti það maísplöntumar vemlega. Mest bar á grasi og haugarfa.
Einungis í einum akri var lítill sem enginn arfi og það var á Bjólu í Rangárþingi ytra. Því miður
komust starfsmenn RALA ekki til þess að skoða akurinn áður en hann var sleginn en
samkvæmt lýsingum var þroskastig og hæð maissins svipaður og þar sem hann mældist bestur
annars staðar. í 10 ökmm var þar að auki mikið illgresi ofan á plastinu þannig að allt sem var
undir plasti drapst. Það illgresi óx úr jarðveginum sem fergdi plastið á hliðum.
Vöxmr og þroski
Starfsmenn Véla & Þjónusm og bændur sjálfir höfðu dæmt flesta akrana ónýta í byijun ágúst.
Mánuði seinna var úthtið allt annað og þá vom þroskuðustu plöntumar búnar að ná 100-190
sm hæð samkvæmt upplýsingum frá bændum og mælingum starfsmanna RALA. Hæðin var
mæld frá jarðvegsyfirborði og að hæsta upprétta blaðenda. Að meðaltali var hæðin 154 (± 26)
sm á hæstu plöntum ef allir akramir er teknir með, en 145 (± 33) sm í ökmm sem starfsmenn
RALA mældu. Afar misjafht var hversu stór hluti akursins náði nokkum veginn þessari hæð en
að jafnaði vom það 20 (±14)%. Afgangurinn (80%) af meðalakrinum var á breytilegu
vaxtarstigi eða allt frá engum vexti (vegna illgresis, plastsleysis og/eða plastskemmda) og upp í
100 sm hæðarvöxt. Ummál stöngla var 6 - 8,5 sm þar sem best lét.
Af myndum, viðtölum og athugunum að dæma virtust bestu plöntumar vera á svipuðu
þroskastigi í flestum ökmnum hvað myndun skúfs varðar en blaðfjöldinn var á bilinu 8 - 12 í
byijun september. Algengur fjöldi á fullþroskuðum maís er 15 - 18 blöð. Skúfamir vom við
það að bijótast fram og í allra þroskuðustu plöntunum var hann orðinn vel sýnilegur. Fyrstu
tvær vikumar af september héldu maísplöntumar áffarn að vaxa og þroskast. En í kuldakasti
og roki sem gerði 18.-20. september féll maísinn, annað hvort af völdum frosts eða roks. Þrír
akrar vom skoðaðir á Suðurlandi 24. september. Stærstur eða allur hluti akranna var fallinn og
farinn að þoma upp. Algengt var að stöngullinn hefði kubbast í sundur um miðjuna. Einstaka
plöntur stóðu þó uppréttar á Þorvaldseyri og það virtust vera plöntur sem höfðu náð lengst í
þroska. Á öllum stöðum fúndust sjáanlegir axvísar og vom þeir stærstu 10 - 12 sm langir. Á
þroskuðustu plönmnum vom komnir kólfar með silki ffarn úr hýðinu. Silkiendamir vom orðnir
brúnir og visnaðir sem á að vera vísbending um að fijóvgun sé lokið. Hvort blöðmstiginu hafi
verið náð skal ósagt látið en það markar upphaf forðasöfiiunar í ffæinu. Plönmmar höfðu þó
ekki náð eðlilegri hæð miðað við þroskastig og þær vom rýrar. Það bendir til þess að
kólfmyndun hafi verið ffamkölluð með tilflutningi á efiii úr stöngli í ax ffemur en vegna beinnar
ljóstillífunar ffá blöðum. Næringarefhaskortur var greinilegur í flestum ökmm. Breytileikinn
var þó mikill innan sama akurs sem gat verið fagurgrænn að hluta til og ljósgrænn og visinn í
öðmm hluta. Um 43% akranna vom allir eða að hluta til bláleitir sem bendir eindregið til
fosfórskorts. Einnig var köfiiunarefnis- eða kalískortur greinilegur í allt að 80% akranna.