Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.09.1971, Qupperneq 5

ÍSL. LANDBÚN.
J. AGR. RES. ICEL.
1971 3,2: 3-15
Súgþurrkun heys með yljuðu lofti
Bjarni Guðmundsson
Ratmsóknastofnun landbúnaðarins,
bútœknideild, Hvanneyri
Yfirlit. Á árunum 1960—1962 og 1964 voru á Hvanneyri gerðar tilraunir með samanburð
á upphituðu lofti og köldu til súgþurrkunar á heyi. Tilgangur tilraunanna var að kanna
áhrif upphitunar á verkun heysins og kostnað við súgþurrkunina.
Við 6—10°C upphitun Ioftsins mældust afköst súgþurrkunarinnar tvöfalt meiri en
afköst súgþurrkunar með köldu iofti. Niðurstöður tilraunanna benda til þess, að hirða
beri fremur lítið heymagn í einu í hlöðuna, sé notað upphitað loft, en hirða þeim mun
oftar.
Lítill munur var á verkun og efnatapi á milii þurrkunaraðferðanna, væri heyið hæfi-
lega þurrt við hirðingu (rakastig <50%) og tíð hagstæð. Væri heyið illa þurrt við hirð-
ingu (rakastig 50—60%) og tíðarfar óhagstætt til þurrkunar, var þurrefnistapið 6,5—
7,4%. Verkun heysins reyndist þá misjöfn, einkum ef þurrkað var með köldu lofti.
Upphituninni fylgir talsverður kostnaður. Virðist hún helzt borga sig, ef heyið er
blautt við hirðingu, og í óhagstæðu tíðarfari. Hagkvæmt virðist að miða upphitun lofts-
ins við þá tíma sólarhringsins, þegar loftið er rakast. Með því móti helzt afkastaaukn-
ing súgþurrkunarinnar í hendur við kostnaðaraukninguna vegna upphitunarinnar.
Þrátt fyrir töluverðan mismun á þurrkunargetu útiloftsins á tilraunaskeiðinu, kom lít-
ill sem enginn munur fram á þurrkunargetu köldu súgþurrkunarinnar. Benda því líkur
til þess, að heyið sjálft og varmamyndun í því ákvarði að verulegu leyti þurrkunarhrað-
ann við súgþurrkun með köldu lofti.
INNGANGUR
Súgþurrkun lieys hefur náð mikilli út-
breiðslu á síðastliðnum aldarfjórðungi. Al-
gengast er að súgþurrka hey með óupphit-
uðu lofti.
Hérlendis er tíðarfar oft erfitt til þurrk-
unar á heyi, og eru súgþurrkuninni takmörk
sett af þeim sökum. Með því að hita upp
þurrkloftið má auka afköst súgþurrkunar-
innar til muna. Um þetta atriði hafa verið
gerðar allmargar tilraunir erlendis. Þær hafa
leitt í ljós, að talsverður kostnaður fylgir
upphitun loftsins og að það er ýmsum skil-
yrðum háð, hvort ávinningur er af upp-
hituninni.
Á árunum 1953 og 1954 voru gerðar til-
raunir með upphitun lofts til súgþurrkun-
ar í Svíjijóð (Jordbrukstekniska Institutet
1955). Loftið var hitað upp um 5° C. Það
konr í ljós, að orkunotkunin við upphit-
unina varð hlutfallslega meiri en sú stytt-
ing þurrkunartímans, sem leiddi af upphit-
uninni, samanborið við súgþurrkun með
köldu lofti. Gerðar voru fóðrunartilraunir
á mjólkurkúm með heyið úr þurrkunartil-
raunurn. Bæði árin mældist nytin hærri í
þeim flokki, sem fóðraður var á kaldþurrk-
aða heyinu. Meðalmunur nythæðar var um
0,6 kg 4% m.m. á kú á dag.
Dijkstra og Philipsen (1962) rannsök-
uðu efnatap og fóðurgildi ylþurrkaðs og