Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.09.1971, Side 39

GÆRUFLOKKUN OG ÞUNGI Á ÍSLENZKUM LÖMBLIM 37
TAFLA2 - TABLE2
Arfgengi á gæruflokk lamba sem línulegt
samband milli afkvæmis og móður
Heritability of pelt class of lambs calcu-
lated as regression of offspring on dam
Bú Farm Fjöldi para No. of pairs Arfgengi /i 2 ± s. e.
Hvanneyri 679 0.26 ± 0.09
Reykhólar 839 0.71 ± 0.09
Skriðuklaustur . .. 1428 0.52 ± 0.06
Hólar 750 0.61 ± 0.08
Öll bú All farms . 3696 0.54 ± 0.04
um magn rauðgulra illhæra í gærunni, og
umhverfisáhrifa hlýtur að gæta næsta lítið.
Ekki liggja fyrir niðurstöður úr öðrum
rannsóknum en þeim, sem hér er lýst, á arf-
gengi á gæruflokk, nema hvað bráðabirgða-
útreikningar á tölum frá þessum búum frá
haustinu 1965 gáfu arfgengið 0.60 á gæru-
flokk (Stefán Aðai.steinsson, 1966).
Á það má benda, að arfgengi á illhæru-
magni í ull larnba við fæðingu, dærnt með
einkunnagjöf, hefur sýnt svipað arfgengi og
hér er fundið (Purser, 1963).
Terrill (1947) rannsakaði erfðir á dökk-
um lit á fótum á Columbia- og Targhee-fé
í Bandaríkjunum og fann arfgengið 0.16 ±
0.05 í Columbia-kyninu og 0.34 ± 0.07 í
Targhee-kyninu. I'ær tölur eru öllu lægri
en arfgengið í þessari rannsókn, og má bú-
ast við, að skýringin á mismuninum sé sú,
að í fé því, sem Terrill (1947) vann með,
hafði lengi verið valið gegn lit á haus og
fótum.
Við athugun á töflum 1 og 2 sést, að arf-
gengið í töflu 1 er nokkru lægra á Hvann-
eyri og Reykhólum en á hinum búunum.
í töflu 2 fékkst hins vegar hæst arfgengi á
Reykhólum, þannig að meðaltöl beggja að-
ferða gefa arfgengi milli 0.5 og 0.6 á Reyk-
hólum, Skriðuklaustri og Hólum, en meðal-
talið á Hvanneyri verður 0.36 fyrir báðar
aðferðir teknar saman.
Áður hefur fundizt ákveðin bending um
það, að gulur litur á lömbum við fæðingu
sé að nokkru liáður því, hvort lambið er
arfhreint eða arfblendið fyrir erfðavísinum
fyrir hvítum lit, Ax (Stefán Aðalsteinsson,
1970).
Tækifæri gafst til að kanna þetta atriði
nokkuð í þessari rannsókn á gögnum frá
Skriðuklaustri og Hólum yfir ær fæddar
1965 og síðar, og voru niðurstöður þeirrar
könnunar í samræmi við fyrri niðurstöður.
Þar voru mislitir hrútar notaðir í nokkrum
mæli á hvítar ær í öllum gæruflokkum og
hvítir hrútar í öllum gæruflokkum notaðir
á mislitar ær. Tíðni mislitra lamba var
3.6%, þegar annað löreldrið var í A- eða
B-flokki, en hitt mislitt (28 lömb). Tíðnin
var 2.9%, þegar annað löreldrið var í C.
flokki, en liitt mislitt (35 lömb) og 21%,
þegar annað foreldrið var i D-llokki, en
hitt mislitt (128 lömb). Þessi munur á tíðni
mislitra lamba eftir gæruflokk hvíta for-
eldrisins er raunhæfur (x2z = 10-50; 0.01 >
P > 0.001). Einnig er útlit fyrir, að alhvítt
fé sé oft arfblendið eða arfhreint fyrir erfða-
vísi fyrir tvilit, S2. Þessi dæmi benda í þá
átt, að gæruflokkun geti byggt að verulegu
leyti á erfðavísum í tveimur erfðavísasæt-
um.
Ef magn á rauðgulum illhærum byggist
á dltölulega fáum erfðavísum, má búast við
því, að arfgengið á gæruflokki sé breytilegt
eftir því, hver tíðni þessara erfðavísa er í
stofninum. Þá mætti búast við hækkandi
arfgengi í byrjun úrvalstímabilsins, meðan
verið er að fjölga alhvítu fé, en gult fé er
líka notað, og hæst mætti ætla, að það yrði,
þegar tíðni aðalerfðavísanna, sem að baki
liggja, er kringum 0.5. Um þessi atriði verð-
ur þó ekkert hægt að fullyrða, fyrr en nán-
ari rannsóknir liggja fyrir.
Arfgengi á gæruflokk er það hátt, að