Sjómannadagsblaðið - 02.06.2019, Blaðsíða 52

52 s j ó m a n n a d a g s b l a ð i ð j ú n í 2 0 1 9
minningin um þá voða-
atburði þegar tveir nýlegir
breskir togarar, roderigo
og lorella, fórust í ofviðri
80-90 sjómílum norðaustur
af Horni og með þeim fjöru-
tíu manns lifir enn meðal
íbúa Hull á englandi. Skipin
fórust 26. janúar 1955, en í
sama veðri strandaði togar-
inn egill rauði undir grænu-
hlíð við Ísafjarðardjúp.
Undir lok síðasta árs var frá því greint í breska dagblað-inu Hull Daily Mail að Hull
Bullnose Heritage Group, félag
sem heldur á lofti minningu og
arfleifð sjómanna í Hull, þrýsti á
um að settur yrði upp í borginni
minningarskjöldur um sjómenn-
ina á togurunum Roderigo og Lor-
ellu og hetjudáð þeirra. Undir jan-
úarlok 1955 héldu bæði skipin úr
vari við Vestfirði út í óveðrið til að-
stoðar við þriðja skipið, Kingston
Garnet, sem þau töldu vera í vand-
ræðum. Í Hull hefur félagsskapur-
inn látið koma upp allmörgum
viðlíka minnismerkjum til heiðurs
skipum og sjómönnum sem gerðu
út frá borginni fyrr á árum, margir
á Íslandsmið.
Björgunarleiðangur sem fór illa
Mikið manntjón og sú staðreynd
að um var að ræða eina stærstu
og nýjustu togarana í breska
fiskiskipaflotanum varð til þess
að mikið var um slysið fjallað í
breskum fjölmiðlum. Lorella var
smíðuð 1947 og Roderigo 1950.
Sjóprófum fyrir dómi var lokið 11.
ágúst 1955 og leiddu þau í ljós að
skipin höfðu farist vegna samspils
þátta sem ekki hafði verið hægt að
sjá fyrir; hvassviðris, sjóhæðar og
ísingar sem safnaðist á skipin þar
sem þau neyddust til að beita upp
í vindinn.
Í þeim kom einnig í ljós að skip-
in höfðu haldið úr vari við Ísland
til hafs á ný vegna þess að togar-
inn Kingston Garnet hafði sent út
hjálparbeiðni eftir að vír flæktist í
skrúfu skipsins. Fregnir af því að
tekist hefði að losa úr skrúfunni
og Kingston Garnet komist í skjól
höfðu hins vegar ekki borist skip-
unum, sem gerir sögu þeirra þeim
mun sorglegi.
Dagblaðið Belfast News-Letter
greindi frá framgangi sjóprófanna,
10. ágúst 1955 og orðaskiptum við
Albert Stanley Richard Jones, skip-
stjóra togarans York City, sem lýsti
því þegar skipin höfðu ákveðið að
leggja frá landi á ný til að freista
þess að ná til Kingston Garnet, sem
heyrst hafði af um 40 mílum norð-
ur af þeim. S. Pitts, fulltrúi sam-
gönguráðuneytis Bretlands, benti
á að þessi orð skipstjórans væru
mikilvæg. „Þú segir okkur að Lor-
ella og Roderigo hafi farið norður í
björgunarleiðangur?“ spurði hann.
„Já,“ staðfesti Jones skipstjóri.
„Dómurinn er þess fullviss að
skipin tvö hefðu getað staðið af sér
hvaða óveður sem var hefði ekki
komið til þessarar miklu ísingar,“
segir í niðurstöðu sjóprófsins, en
lágur lofthiti gerði að verkum að
sjórinn sem gekk yfir skipin fraus
jafnharðan á þeim, sem aftur
gerði siglinguna erfiðari og skipin
óstöðugri. Úr varð klakabrynja
sem hlóðst utan á skipin án þess
að áhafnir þeirra hefðu undan að
brjóta hana af, eða réðu við það
vegna veðurs, þannig að á endan-
um ultu þau og sukku. Allmikil
leit fór fram en ekkert fannst ann-
að af skipunum en gúmmíbátur
sem Roderigo hafði með sér.
Hetjudáð áhafna roderigo og lorellu á
Halamiðum var leidd í ljós í sjóprófum
Hér er eru skipin, roderigo og Lorella, sem fórust með alls 40 manns í áhöfn, á íslandsmiðum 26. janúar 1955.
Á síðustu 30 árum hefur Hampiðjan framleitt og selt yfir þúsund Gloríur til útgerða í 28 löndum.