Morgunblaðið - 21.11.2020, Blaðsíða 50

50 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 21. NÓVEMBER 2020
Einar Falur Ingólfsson
efi@mbl.is
Dægursveifla er heiti sýningar
Kristins E. Hrafnssonar myndlistar-
manns sem verður opnuð í Hverfis-
galleríi við Hverfisgötu í dag.
Dægursveifla flóðs og fjöru birtist í
lágmynd á vegg; á gólfi eru stálverk
með áletrunum sem snúast um sam-
hverfu daganna og tíminn kemur
víða við sögu; á gólfi aðalsalarins er
til dæmis helmingur lábarins hnull-
ungs sem hefur verið klofinn og í
sárið skrifað orðið „Norðanvið“.
Hinn helminginn er að finna í innri
sal og á honum stendur „Sunnan-
við“. Á einum veggnum er síðan
fjöldi myndverka sem byggjast á
bókarkápum.
„Þessi myndröð heitir „Farið um
heiminn“ og er um bækur, skáldverk
að mestu, þar sem titlarnir bera í sér
áttir,“ segir Kristinn. „Að baki er sú
hugmynd að bókmenntirnar séu
áttaviti í lífinu og geti verið manni
innblástur eða hjálpað við að skilja
heiminn – eins og listin gerir. Listin
er um lífið, um heiminn. Hún er ekki
bara skrásetning á einhverju heldur
heimspekileg vídd um hvað felst í því
að vera manneskja og fara um heim-
inn,“ segir hann.
Í þessum verkum hefur Kristinn
tekið heiti bókanna og nöfn höfunda
og endurskapað titlana með letur-
týpunni af frumverkinu og ráðandi
lit af kápunum. „Ef menn hafa
áhuga á þessu verki þá búa þeir til
sína áttavita úr því sjálfir,“ segir
hann. „Þeir geta tekið fjórar áttir og
búið til sinn kompás.“ Það gætu til
dæmis verið Seld norðurljós eftir
Björn Th. Björnsson, East of Eden
eftir Steinbeck, Úr landsuðri eftir
Jón Helgason og Ode to the West
Wind eftir Percy Bysshe Shelley.
Má í þessum vísunum í bók-
menntaverk lesa traust Kristins á
listunum sem vegvísi?
„Algjörlega,“ er svarið. „Ég hef
lengi fengist við áttir og áttavita,
siglingafræði, stjörnufræði og slíkt
og allt er það leit að einhverskonar
skilningi á veruleikanum. Á stað-
setningu okkar í þessu kosmíska
stóra samhengi. Mér fannst þetta
verk með titlum bóka eiga heima í
þessu samhengi, sem snýst um dæg-
ursveifluna, því dægursveiflan er í
grunninn kosmískt ástand líka. Það
snýst um áhrif himintunglanna á all-
ar hreyfingar og líðan okkar, og það
hvernig spilast úr deginum. Himin-
tunglin ráða miklu um það. Flóð og
fjara, nótt og dagur. Það er eins í
sálinni, þetta hangir allt saman.“
Kristinn tekst á við þessi öfl á
ýmsa vegu og á sýningunni skiptast
á létt pappírsverk og massi skúlp-
túranna.
„Það er viss frásögn í þeim öllum
þótt þau líti út eins og konkretljóð,“
segir hann. „Ég skef hugsanirnar
niður í einhverja hreyfingu, tæra
hugmynd eða sveiflu, og það ber ég á
borð. Mér finnst það ánægjulegt
ferðalag.“
Þess má geta að Kristinn er með
aðra sýningu í borginni en í Smiðs-
búðinni í gömlu verbúðunum við
höfnina lýkur sýningu með verkum
hans um helgina.
Listin sem innblástur
og skilningur á lífinu
 Sýning Kristins E. Hrafnssonar opnuð í Hverfisgalleríi
Morgunblaðið/Einar Falur
Listamaðurinn „Ef menn hafa áhuga á þessu verki þá búa þeir til sína átta-
vita úr því sjálfir,“ segir Kristinn um verk úr bókartitlum sem bera í sér áttir.
Einar Falur Ingólfsson
efi@mbl.is
Það er sýnigin Formfast sem við er-
um að setja hér upp. Með verkum
sem hafa búið í skissubókunum mín-
um í tæp tíu ár,“ segir myndlistar-
maðurinn Árni Már Erlingsson þeg-
ar hann er truflaður við uppsetningu
sýningar sinnar í Gallery Porti á
Laugavegi 23b. Sýningin verður
opin frá klukkan 12 í dag, laugardag,
og segir hann að sóttvarnareglum
verði fylgt í hvívetna.
Á málverkunum sem Árni er að
festa á veggi þessa litla salar, þar
sem hann hefur staðið ásamt fé-
lögum sínum undanfarin ár fyrir líf-
legu sýningarhaldi, eru endurtekin
form; sum sett fram í skrautlegu
samhengi en eru í öðrum verkum
einlit.
„Þetta eru já mismunandi form og
myndir af formum sem ég hef lengi
verið að dúlla mér við á bak við önn-
ur verk. Ég held ég hafi byrjað að
teikna þau upp og mála í góðum fíl-
ing árið 2012 en hef aldrei tekið þau
föstum tökum. Það er ekki fyrr en
nú, við undirbúning þessarar sýn-
ingar, sem ég geri það. Nú ákvað ég
að taka þessi form fyrir í heilli sýn-
ingu,“ segir Árni Már og honum hef-
ur unnist mjög vel á tímum veir-
unnar, hefur skapað á milli 30 og 40
verk.
Árni Már segir rætur sýningar-
innar ná aftur til þess tíma er þeir
Sigurður Atli Sigurðsson mynd-
listarmaður voru með opna vinnu-
stofu á LungA á Seyðisfirði árið
2012. Síðan hefur Árni leikið sér með
form í anda þeirra sem nú má sjá á
málverkunum en þá helst í skissu-
bókinni eða stökum verkum. Hann
hafi aldrei skapað heild úr þeim eins
og nú, með málverkum, verkum úr
spartli, skúlptúrum og einum tíu
rísóprentum sem hann gerir í tölu-
settu upplagi.
Útlitsleg pæling
– Standa þessi form eða tákn fyrir
eitthvað ákveðið?
„Nei,“ svarar Árni Már ákveðinn.
„Nei, þetta er bara fagurfræði og
einhvers konar dúllerí. Útlitsleg
pæling.“
– Og þú ferð með það í ýmsar átt-
ir; frá mónókróm útgáfum yfir í
býsna mikið skraut.
„Já, mér finnst til dæmis gaman
að blanda þeim saman við aggressív-
an bakgrunn einss og hér,“ segir
hann og bendir. „Þarna eru alls kon-
ar litir en ofan á þá kemur formið
stóra með rólegum lit sem lokar
heildinni.“
– Þú hefur sýnt oft á undanförnum
árum. Þessi form hér hafa verið að
mótast lengi í skissubókum hjá þér
segirðu, vinnurðu venjulega þannig?
„Nei. Yfirleitt ekki. Nú er ég samt
kominn með hugmynd að tveimur til
þremur sýningum en hingað til hef-
ur ferlið verið meira spontant. Og
satt best að segja átti þessi sýning
að vera öðruvísi til að byrja með,
þetta áttu að vera portrettmyndir,
en svo þóttu mér þessi form svo
skemmtileg að ég ákvað að leggja
þessa sýningu undir þau og kæla
portrettin fram á næsta ár.
Þar næsta sýning verður svo
væntanlega ljósmyndasýning.“
– Það er þinn gamli miðill.
„Algjörlega, og ég hef beðið eftir
rétta tækifærinu til að hella mér aft-
ur í hann. Taka aftur fram traktor-
inn, Mamyia-myndavélina.“
Reksturinn gengur vel
Árni Már stofnaði Gallery Port
með þeim Skarphéðni Bergþórusyni
og Þorvaldi Jónssyni árið 2016 og
hafa þeir haldið úti hátt í 100 sýn-
ingum og viðburðum á þeim tíma. Þá
eru listamenn með vinnustofu í hús-
inu. Segir Árni aðsóknina í rýmið
hafa farið langt fram úr þeirra björt-
ustu vonum. En þrátt fyrir að hafa
komið að rekstrinum frá byrjun er
þetta fyrsta einkasýning Árna Más í
Porti.
„Ég veit í raun ekki hvers vegna
ég hef ekki sýnt hér sjálfur fyrr. Ég
hef einu sinni verið með á samsýn-
ingu Listar án landamæra. Ég hef
bara verið að sýna annars staðar.
Uphaflega átti Gallery Port bara
að vera til í stuttan tíma, þrjá til
fimm mánuði, en húsið var ekki rifið
eins og fyrst stóð til og reksturinn
hefur gengið vel.
Skarphéðinn sem stofnaði þetta
með mér var með einkasýningu hér í
fyrra og ég varð að ná að hafa eina
svoleiðis líka.“
Morgunblaðið/Einar Falur
Formleikur „Nú ákvað ég að taka þessi form fyrir í heilli sýningu,“ segir
Árni Már um verkin sem hann sýnir á Formfast í Gallery Porti.
Fagurfræði og
alls kyns dúllerí
 Formfast Árna Más í Gallery Porti