Fréttablaðið - 30.01.2021, Qupperneq 4

43
eru í einangrun á Íslandi vegna
faraldursins.
17.
sæti er staða
Íslands á lista
Transparency
International
yfir spillingu og
spillingarvitund
í 180 ríkjum. 11,2
prósent launþega á Íslandi voru
með tímakaup undir lágmarks-
launum árið 2018.
139
milljarða króna hljóða áætl-
aðar framkvæmdir hins opin-
bera á þessu ári upp á.
84
háttsettir Hvít-Rússar,
þar á meðal
Alexander
Lúkasjenkó,
mega ekki
stíga fæti
á íslenska
grundu.
TÖLUR VIKUNNAR 24.01.2021 TIL 30.01.2021
STJÓRNMÁL Áslaug Arna Sigur-
björnsdóttir dómsmálaráðherra
telur að frumvarp um breytingar
á mansalsákvæði hegningarlaga
muni auðvelda saksókn og bæta
stöðu þolenda. „Ég tel að með þessu
frumvarpi sé stigið stórt skref til að
mæta þeim fjölbreytta og sístækk-
andi hóp sem getur verið þolendur
mansals,“ segir hún.
Breytingin á að auka vernd verka-
fólks og ná yfir þvingaða brotastarf-
semi, svo sem þjófnað, innbrot og
smygl á fíkniefnum. „Umræðan um
mansal hefur að stórum hluta snúist
um vændi, en mansal tengist ýmis-
legri skipulagðri brotastarfsemi
og frumvarpið er þáttur í að bæta
vernd þolenda allra þessara brota,“
segir Áslaug.
Aðeins þrjú mansalsmál hafa
komið til kasta íslenskra dómstóla
og aðeins einu sinni hefur verið sak-
fellt fyrir mansal. Árið 2010 voru
fimm Litháar dæmdir til fimm og
fjögurra ára fangelsisvistar fyrir
hlutdeild í vændishagnýtingu 19
ára konu. Mun meiri fjöldi kemur á
borð lögreglu, eða 74 mál árin 2015
til 2019.
Frumvarpið er samið í kjölfar
ábendinga um nauðsyn á úrbótum,
meðal annars frá frá eftirlitsnefnd
Evrópuráðsins um mansalssamn-
inginn frá 2005. Svala Ísfeld Ólafs-
dóttir, dósent við lagadeild HR,
samdi frumvarpið.
„Brotaþolarnir eru oft hræddir
við gerendur sína og óttast hefnd-
araðgerðir gagnvart þeim sjálfum
eða fjölskyldu. Þeir stíga sjaldnast
fram sjálfir og eru oft ekki sam-
vinnuþýðir. Þess vegna er mikilvægt
að ríki myndi skjólvegg í löggjöf
sinni um þolendur mansals.“ Málin
eru sérstaklega flókin þegar þau ná
yfir landamæri eða tengjast skipu-
lagðri brotastarfsemi. Þau komast
oft ekki upp nema vegna ábendinga
borgara eða verkalýðsfélaga. Eða þá
eftir frumkvæðisvinnu innlendra
eða erlendra lögregluyfirvalda.
„Þetta eru brot á helgustu mann-
réttindum hverrar manneskju,
umráðum yfir lífi hennar og lík-
ama,“ segir Svala. Þetta fólk taki
jafnvel á sig þunga fangelsisdóma.
„Það má alveg spyrja sig hvort þol-
endur mansals sitji í fangelsum
landsins.“
Þetta getur einnig átt við þó að
fólk vitni um þvingun eins og í máli
19 ára spænskrar konu sem sakfelld
var fyrir fíkniefnasmygl árið 2013.
Dómari taldi vitnisburð hennar
um hótanir og of beldi trúverðugan
en hlaut hún engu að síður eins árs
óskilorðsbundinn fangelsisdóm.
Um helmingur mansalsmála sem
koma á borð lögreglunnar varðar
vinnumansal og þriðjungur kynlífs-
þrælkun. Í árlegri skýrslu Ríkislög-
reglustjóra frá 2019 er lýst áhyggj-
um af því að erlendir borgarar séu
fluttir hingað og sæti mansali.
„Stóraukin umsvif, svo sem í
byggingariðnaði, veitinga- og ferða-
þjónustu, hefur í för með sér inn-
flutning á verkafólki og lögreglan
hefur metið það svo að mansal
innan þessara greina hafi vaxið
hratt á undanförnum árum,“ segir
Áslaug. kristinnhaukur@frettabladid.is
Burðardýr og verkafólk njóti
verndar ákvæðis um mansal
Nýju frumvarpi dómsmálaráðherra um breytingar á mansalsákvæði er bæði ætlað að vernda þolendur
og auðvelda ákæruvaldinu saksókn. Helmingur mansalsmála, sem koma á borð lögreglu, varðar vinnu-
mansal. Þriðjungur kynlífsþrælkun. Stærstur hluti verður að engu því að þolendur óttast afleiðingarnar.
Þorbjörg Þorvaldsdóttir
formaður Samtakanna ’78
segir svokölluð
hýryrði nauð-
synleg til að lýsa
raunveruleika
hinsegin fólks.
Þorbjörg, sem er
með meistarapróf
í málvísindum, sat
í dómnefnd Hýryrða
2020. Þar voru meðal annars lögð
til orðin kvár, stálp, mágkvár og
svilkvár. Eina af ástæðunum að
baki nýyrðunum segir Þorbjörg
vera að fólk eigi það til að nota for-
nafnið hán eins og nafnorð.
Albertína Friðbjörg
Elíasdóttir
þingmaður Samfylkingarinnar
ætlar að hætta á þingi
og eignast barn.
Hún og eigin-
maður hennar
Dofri Ólafsson
eiga nú von á
sínu fyrsta barni
en Albertína til-
kynnti um fréttirnar á
Facebook. Hún segist hafa mikla
trú á málum sem Samfylkingin
hefur talað fyrir á Alþingi og vonar
að stuðningur verði við málstað
flokksins í alþingiskosningum í
haust.
Unnar Þór Sæmundsson
eigandi Atomos.is
hefur beðið eftir
CBD-húðvörum
síðan í mars
en þá voru þær
haldlagðar á
Keflavíkurflug-
velli. Eigendurnir
fengu þær upplýsingar að beðið
væri eftir efnagreiningu en handa-
hóf ræður hvaða CBD-vörur eru
teknar í tollinum. Unnar segist viss
um að síðasti söludagur varanna sé
liðinn eða nálgist það fljótt.
Fimm voru dæmdir fyrir hlutdeild í mansali árið 2010. Er það eina sakfellingin í Íslandssögunni. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Ég tel að með þessu
frumvarpi sé stigið
stórt skref til að mæta þeim
fjölbreytta og sístækkandi
hóp sem getur verið þol-
endur mansals.
Áslaug Arna
Sigurbjörnsdóttir
dómsmálaráð-
herra
Þrjú í fréttum
Hýryrði,
barneignir
og húðvörur
RAFMAGNAÐ ÆVINTÝRI MEÐ ALVÖRU 4X4
Einu rafknúnu Plug-In Hybrid jepparnir í sínum stærðarflokki með lágt drif.
Ótrúlegt verð á bílum hlöðnum lúxusbúnaði.
JEEP COMPASS PLUG-IN HYBRID VERÐ 5.999.000 KR.* JEEP RENEGADE PLUG-IN HYBRID VERÐ 5.499.000 KR.*
*G
ildir m
eðan birgðir endast, hvítur R
enegade, svartur Com
pass Lim
ited.
UMBOÐSAÐILI JEEP® OG RAM Á ÍSLANDI • ÍSLENSK-BANDARÍSKA • ÞVERHOLT 6 • 270 MOSFELLSBÆR
S. 590 2300 • WWW.ISBAND.IS • ISBAND@ISBAND.IS • OPIÐ VIRKA DAGA 10-18 • LAUGARDAGA 12-16
GERIÐ VERÐSAMANBURÐ
3 0 . J A N Ú A R 2 0 2 1 L A U G A R D A G U R4 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð