Rauði borðinn : fréttabréf alnæmissamtakanna á Íslandi - 01.12.2004, Qupperneq 7

og það jók strax möguleika á mistökum.
Eg man eftir öðru dæmi þar sem ákveðið
hafði verið að draga fram gamla skilvindu
á rannsóknarstofunni til að nota sérstak-
lega fyrir blóð úr smituðum. Það fór ekki
betur en svo að glösin með smitaða blóð-
inu mölbrotnuðu í gömlu skilvindunni
vegna galla sem í hana var kominn og
hún varð útötuð í blóði. En þetta er
dæmigert: I öryggisskyni er tekið blóð og
sett í einhverja maskínu sem ekki er not-
uð venjulega og hún er þá ekki betri en
svo að hún sprengir öll glösin! Þetta
kostaði óhemju hreinsivinnu þarna á
rannsóknarstofunni og olli miklu meira
uppnámi heldur en ef þetta hefði verið
gert með venjulegum hætti. Og það er
svolítið merkilegt að á árunum áður, þeg-
ar enginn vissi um tilvist hiv, þá var blóð-
sýnum rennt þarna í gegn alla daga og
það gekk ágætlega af því að menn unnu bara sína
vinnu eins og vera bar.“
Allt frá því að Haraldur Briem varð sérfrœðingur í
smitsjúkdómum fyrir aldarfyórðungi, hefur hann unnið
að alnœmismálum og hefur hann því náð aðfylgjast með
þróun sjúkdómsins fráþví hann kom fyrst fram.
„Mér finnst það ótrúleg lífsreynsla að hafa gengið í
gegnum allt þetta ferli, alveg frá upphafi, sem enn er
ekki séð fyrir endann á, því miður. En vissuleg er það
mjög sérstakt að koma að einhverju nýju og óvæntu
sem er allt öðru vísi en nokkuð annað sem við höfum
séð áður og fylgjast svo með þróuninni, til dæmis
hversu ótrúlega fljótír menn voru þrátt fyrir allt að
finna ástæðuna fyrir þessu.“
Fólk gæti farið að halda eitthvað...
Haraldur hefur á vissan hátt verið andlit heilbrigðisstétt-
arinnar út á við þegar kemur að alnœmismálum og
einnig hefur hann starfað sem lœknir hiv-jákvæðra. Eg
spyr hvort hann hafi einhvern tímann fundið fyrir for-
dómum vegna þessarar stöðu sinnar?
„Já, ég man eftir einum sjúklingi sem bjó úti á landi,
hann var ekki hiv-jákvæður en hafði komið til mín út
af öðru vandamáli. Seinna hringdi hann og þurfti að fá
hjá mér lyfseðil og ég sagði: „Má ég ekki bara símsenda
lyfseðilinn í apótekið til þín?“ En maðurinn hélt nú
ekki, sagði að fólk gæti farið að halda eitthvað! Hann
bað síðan um að einhver annar læknir sendi lyfseðil-
inn.“
Var ekkert erfitt tímabilið áður en nýju lyfin komu að
hofa upp á fólk í blóma lífsins veikjast og deyja úr al-
næmi án þess aðfá að gert?
„Jú framan af, en nú er ég sem betur fer búinn að
vera með sama fólkinu í ótrúlega langan tíma, sem
hefur klárað þetta. Sumir voru komnir ansi nálægt
dyrum dauðans þegar þessi lyfjaþrenna kom f996.
Þetta minnir pínulítið á breytingarnar sem pensillínið
og berklalyfin höfðu í för með sér á sínum tíma. A
þessum tíma þótti mér heldur ekki auðvelt að þurfa
stöðu minnar vegna að koma fram í fjölmiðlum og
vara fólk við þessum „hræðilega" sjúkdómi og afleið-
ingum hans, en þurfa síðan að horfast í augu við sjúk-
linginn sjálfan og snúa þá blaðinu við og segja: „Þú ert
nú með hiv-smit, en þetta er nú ekki svo slæmt, þú
getur átt mörg ár eftir.“ Því auðvitað þurfti að gefa
sjúklingnum einhverja von, og svo gat þetta líka verið
alveg satt því sumir lifðu í mörg ár með veiruna án
þess þeir veiktust, jafnvel í 10 ár eða 20 ár.“
Eiga jafn góða lífsmöguleika og
hver annar
Haraldur segir að nýju lyfin hafa gert flestum hiv-smit-
uðum kleift að lifa venjulegu lífi og að almennt komi
þeir sjaldan á spítala nema þá til hefðbundins eftirlits.
„Langflestir eru í vinnu eða skóla. Sú breyting hefur
orðið að núna erum við að glíma við aukaverkanir af
lyfjunum, til dænris með því að finna önnur lyf sem
geta unnið á þeim. En samt er auðvitað ólíku saman
að jafna að vera með sjúkdóm sem getur dregið fólk til
dauða á fáum árum og því að glíma við aukaverkanir,
jafnvel þótt þær séu langvarandi.“
Hverjar eru lífslíkur einstaklings sem greinist hiv-smit-
aður á Islandi í dag?
„Þær eru mjög góðar. Ég get ekki séð annað en að
einstaklingar sem þola lyfin eigi eins góða lífsmögu-
leika og hver annar. Það má þó ekki gleyma að þetta er
langvarandi ástand og oft eru einhverjir erfiðleikar
samfara meðferðinni. Svo er auðvitað misjafnt hvernig
fólk upplifir ástand sitt og líður með það. Smitsjúk-
rauði borSinn 7