Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Volume

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 2015, Page 74

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 2015, Page 74
73RANNSÓKN RAUÐABLÁSTURSMINJA Í SKÓGUM Í FNJÓSKADAL Eldri rauðasmiðjan A7 (10.-11. öld) Gólff lötur eldri rauðasmiðjunnar hafði á sér lag lítils skála, með örlítið bogadregna langveggi (sjá mynd 4). Byggingin hefur verið 6,5x4,3 m að innanmáli og um 9x7 m að utanmáli þar sem veggir voru greinanlegir. Leifar tveggja ofna fundust hvor til sinnar handar u.þ.b. fyrir miðju húsi og tveir stórir niðurgreftir á milli þeirra. Brotinn steinn með járnleifum var á gólfinu vestan við miðju og þykk sindurlög að austanverðu sem bentu til að á því svæði hefði steinninn, eða steðji af einhverju tagi, staðið lengst af meðan byggingin var í notkun. Útgangur hefur verið til austurs norðan við miðju, við hlið hans vatnsrás sem leitt hefur vatn þvert í gegnum norðurhluta byggingarinnar. Gegnt útganginum virðist hafa verið innangengt í afhýsi af einhverju tagi sem orðið hafði fyrir raski þegar fjárhúsin voru byggð og því ekki hægt að greina hlutverk þess. Sambyggt fast sunnan við var hins vegar niðurgrafið rými, líklega kolageymsla frá sama tíma. Veggir rauðasmiðjunnar hafa verið hlaðnir úr klömbrum eða hnausum af einhverju tagi og voru mest 150 cm breiðir og 45 cm háir. Þeir höfðu orðið fyrir miklu raski af yngri rauðasmiðjunni að norðan og 19. aldar fjárhúsunum að suðvestan og vestan. Veggjaslitrur fundust við norðausturhorn byggingarinnar en heillegir veggir voru eftir að austan og í suðausturhorni. Torfið var ríkt af forsögulegri gjósku frá Heklu sem gaf því ljósgulan blæ, en í því voru einnig linsur af dökkri gjósku úr Landnámssyrpunni svokölluðu, en yngsta lagið í henni er frá því um 940.33 Við byggingu hússins hefur verið stungið niður fyrir gólfinu um 10- 15 cm og uppmoksturinn notaður til að jafna undir veggina að austan og sunnan. Þetta uppmoksturs- eða jöfnunarlag sást vel í sniði í gegnum vegginn að sunnan og lá beint ofan á goslögum úr Landnámssyrpunni óhreyfðri. Þá fannst gjóskan H-1104 óhreyfð í ljósu lagi sem lá upp að og að hluta ofan á veggnum sem bendir til að smiðjan hafi verið fallin eða komin úr notkun fyrir aldamótin 1100. Gólf smiðjunnar var ólíkt að samsetningu og bar glöggt vitni um mismunandi athafnir á mismunandi stöðum í húsinu. Gólfið samanstóð að mestu af niðurtroðnum kolasalla með sindurleifum, þ.e. smáum járn- og gjallf lísum. Lög af mýrarrauða voru í suðaustur- og norðausturhornum, með allt frá fínu dufti upp í stærri köggla. Fyrir miðju að austan, rétt sunnan við austari rauðablástursofninn, var um 20 cm þykkt þjappað lag sem samanstóð nær eingöngu af sindri og ljóst að þar hefur heitt járn verið 33 Magnús Á. Sigurgeirsson 2012.
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172
Page 173
Page 174
Page 175
Page 176
Page 177
Page 178
Page 179
Page 180
Page 181
Page 182
Page 183
Page 184
Page 185
Page 186
Page 187
Page 188
Page 189
Page 190
Page 191
Page 192
Page 193
Page 194
Page 195
Page 196
Page 197
Page 198
Page 199
Page 200
Page 201
Page 202
Page 203
Page 204
Page 205
Page 206
Page 207

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.