Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 2015, Page 85

ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS84
ofnsins. Mjög líklega hefur hún tekið við gjalli frá ofninum og einnig er
líklegt að þar hafi verið blásið að, en um 50 cm frá ofninum í sömu átt
kom í ljós röð af smáum holum eftir pinna eða granna stafi sem gætu hafa
tilheyrt grind undir físibelg.
Um 20 cm sunnan við niðurgröftinn var hola sem minnir á holurnar
við hina ofnana. Holan var 20-22 cm í þvermál og 15-35 cm djúp með
stalli í botni.
Milli ofnanna í yngri rauðasmiðjunni fundust tvær uppréttar steinhellur
að miklu leyti undir gólf lögum byggingarinnar sem túlkaðar voru sem
leifar af ls. Um 25 cm voru á milli hellnanna og mynduðu þær um 45 cm
langt eldstæði. Norðan við var af langur niðurgröftur samtíma eða eldri
en af linn en óvíst hvaða tilgangi hann hefur þjónað. Þessi af l hefur verið
með því elsta í yngri rauðasmiðjunni en annar af l virðist hafa tekið við af
honum upp við vesturvegginn.
Út við vesturvegg byggingarinnar, rétt sunnan við bræðsluofninn,
fundust fjórar fremur þunnar steinhellur sem voru að hluta reistar upp á
rönd og gætu hafa myndað lítið brennsluhólf eða af l álíka að stærð og af linn
í gólfinu. Á milli hellanna var kolasalli og talsvert af sindri. Þessi meinti af l
hafði hins vegar orðið fyrir raski af völdum fjárhúsanna frá 20. öld, en svo
virtist sem stoð í því húsi hafi verið grafin niður á hann. Fast sunnan við
voru stórir steinar í hleðslu sem gekk örlítið inn á gólf rauðasmiðjunnar.
Einn þessara steina var f latur að ofan með greinanlegum járnleifum sem
vitna um að þar hafi járn verið slegið.
Blönduð lög af torfi og rusli frá járnvinnslunni, kolum, rauða og gjalli
voru allt umhverfis rauðasmiðjuna, nema að suðvestan þar sem seinni
tíma framkvæmdir höfðu raskað byggingaleifunum. Að norðvestan var
aðallega um að ræða rótað torf og aðeins þunn lög af kolum, rauða og
gjalli. Sunnan við hringlaga mannvirkið í suðurgaf li smiðjunnar voru
sams konar blönduð lög og annars staðar en að auki töluvert umfangsmikið
Mynd 21. Afl [24] í og undir gólfi
yngri rauðasmiðju.
Mynd 22. Afl [24], 30 cm skali. Mynd 23. Fylling í niðurgreftri full-
grafin og botn sýnilegur í afli [24].