Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 2015, Síða 137

ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS136
Vorið 2015 var haldin ráðstefna um strandminjar í hættu á vegum þeirra
og Minjastofnunar Íslands. Þar var varpað ljósi á viðfangsefnið, sem er ærið,
og mögulegar aðgerðir. Þátttaka var mjög góð og áhugaverðar umræður
sköpuðust að loknum erindum. Flestum er líklega ljóst að aldrei verður
hægt að bjarga öllum minjum sem hætta steðjar að en það var ein helsta
niðurstaða ráðstefnunnar að algert sinnuleysi megi ekki ríkja um afdrif
þeirra. Megináhersla ætti að liggja á að skrá minjar í hættu og í framhaldinu
mætti taka ákvarðanir um framhaldið, hverjar þeirra ætti að rannsaka nánar,
hverjum ætti að fylgjast með og hugsanlega reyna að verja. Meðal annars
var litið til Skotlands þar sem sérstök áhersla hefur verið lögð á að rannsaka
strandminjar og fylgjast með framgangi sjávarrofs, en slíkt verkefni væri
varla mögulegt nema með aðstoð almennings sem hefur verið virkjaður til
þátttöku (sjá heimasíðu verkefnisins: http://www.shorewatch.co.uk), enda
skipta staðirnir hundruðum ef ekki þúsundum.
Frumkvæði áhugafólks í aðdraganda ráðstefnunnar hér í apríl sl. vekur
upp vonir um að svipuð verkefni gætu átt erindi hér á landi, enda eru
fornleifar ekki einkamál fornleifafræðinga og aðkoma almennings gæti
skipt sköpum. Minjar sem þyrfti að fylgjast með gætu verið mörg hundruð
og ljóst að fornleifafræðingar kæmust seint yfir að heimsækja staðina nógu
oft til að fylgjast með framgangi rofs og áhrifum þess á minjar. Með góðri
skráningu og betri vitneskju um málaf lokkinn væri hægt að taka upplýstar
ákvarðanir um frekari rannsóknir á völdum stöðum - og í það minnsta
koma í veg fyrir að minjastaðir hverfi án þess að nokkrar upplýsingar séu
skráðar um þá.
Myndirnar hér á eftir varpa frekara ljósi á viðfangsefnið. Sumar þeirra
eru teknar af fornleifafræðingum við störf en aðrar af áhugafólki sem hefur
lagt land undir fót og myndað rústir í frítíma sínum – jafnvel úr lofti með
dróna.
Ritstj.