Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 2017, Blaðsíða 55

ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS54
en þarmar ór mǫnnum fyrir viptu ok garn, sverð var fyrir skeið, en ǫr fyrir
hræl.62
(3) Í Bjarnar sögu Hítdælakappa segir frá því þegar konu Bjarnar var
sagt víg hans. Þar gengur einn vegendanna „í dyngju, er Þórdís var fyrir,
kona Bjarnar, ok segir henni víg Bjarnar …“ og fær henni men sem Björn
hafði haft á sér. Hún spyr eftir Þórði, foringja vegendanna, „gengr ór
dyngjunni, þangat sem Þórðr var, ok kastar til hans meninu ok bað hann
fœra Oddnýju, konu sinni, til minja.“63 En Björn hafði verið veginn fyrir
gagnkvæma ást þeirra Oddnýjar.
(4) Eyrbyggja saga segir frá því að Styr Þorgrímsson, sá sem gerði
berserkjunum baðið, var veginn suður á sunnanverðu Snæfellsnesi og
tengdasonur hans, Snorri goði, fór að sækja líkið. Hann virðist hafa gist
með það í Hrossholti því að Snorri „gekk í dyngjuna at Styr í Hrossholti,
þá er hann hafði upp sezk ok helt um miðja dóttur bónda.“64 Segir svo ekki
meira af því, en varla er hægt að lesa þetta öðruvísi en svo að líkinu hafi
verið komið fyrir til næturgeymslu í dyngju, þar sem heimasætan svaf, en
Styr hafi ekki reynst eins dauður úr öllum æðum og menn höfðu átt von á.
(5) Í Gísla sögu Súrssonar segir frá því að Þorkell, bróðir Gísla, var einn
karlmanna heima, því að hann nennti yfirleitt ekki að vinna, „ok hafði
lagizk niðr í eldhúsi eptir dǫgurð sinn. Eldhúsit var tírœtt at lengð, en tíu
faðma breitt, en útan ok sunnan undir eldhúsinu stóð dyngja þeira Auðar
ok Ásgerðar [húsfreyjanna á bænum, eiginkvenna Gísla og Þorkels], ok
sátu þær þar ok saumuðu. En er Þorkell vaknar, gengr hann til dyngjunnar,
því at hann heyrði þangat mannamál, ok leggsk þar niðr hjá dyngjunni.“
Þá heyrir Þorkell samtal þeirra sem kemur upp um ást Ásgerðar á Vésteini,
bróður Auðar. „En Þorkell heyrir hvert orð, þat er þær mæltu … ok gengr
inn eptir þat.“65
(6) Í Hallfreðar sögu vandræðaskálds segir að söguhetjan lagði hug
á Kolfinnu Ávaldadóttur á Knjúki í Vatnsdal en vildi þó ekki kvænast
henni. Svo koma sjö menn í bónorðsför að Knjúki, þeirra á meðal biðillinn
Grís Sæmingsson. „Nú sátu þeir at málunum“ þegar Hallfreð bar að garði
og hann sá spjót þeirra utanhúss. Hallfreður sagði þá við förunaut sinn:
„Komnir munu hér menn nǫkkurir um langan veg, ok gættu hesta okkarra,
en ek mun fara til dyngju Kolfinnu;“ – ok svá gerir hann.“ Kolfinna hefur
farið með honum út úr dyngjunni því að sagan segir: „Hallfreðr setti hana
62 Brennu-Njáls saga 1954, bls. 454 (157. kap.).
63 Bjarnar saga Hítdœlakappa 1938, bls. 204-205 (33. kap.).
64 Eyrbyggja saga 1935, bls. 153 (56. kap.).
65 Gísla saga Súrssonar 1943, bls. 30-31 (9. kap.).