Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 2017, Page 122

121SVIPMYND AF MENNINGARLANDSLAGI – ÍSLENSK TÚNAKORT
vera því talsvert af kortum úr Suður- og Norður-Múlasýslu eru í öðrum
hlutföllum en 1:2000. Þar sem mælikvarði er sýndur á kortum úr öðrum
landshlutum er hann ætíð 1:2000 með aðeins tveimur greinilegum
undantekningum.51
Fyrstu uppdrættirnir sem sendir voru inn voru f lestir frá Vesturlandi
(úr Borgarf jarðar-, Mýra-, Snæfells- og Hnappadalssýslum) en f ljótlega
bættust við uppdrættir frá öðrum landshlutum. Flestir uppdráttanna
voru sendir inn á árunum 1917-1920 þótt þeir síðustu hafi ekki skilað
sér fyrr en 1930 (úr Dyrhóla- og Hvammshreppi, gerðir á árunum 1928-
1929). Túnakortum úr f lestum hreppum eða 72 var skilað árið 1920 en
kortum úr á milli 20 og 30 hreppum var einnig skilað árin 1917, 1919 og
1921. Árið 1921 hafði uppdráttum verið skilað úr 172 hreppum eða um
84% af hreppum landsins en þá tók að hægja talsvert á skilum og var á
bilinu 3-4 hreppum að meðaltali skilað inn á ári eftir það fram til 1930.
Uppdráttunum var skilað til sýslumanns sem sá svo um að senda þá í
Stjórnarráðið sem kom þeim áfram til Hagstofu Íslands þegar búið var að
taka á móti uppdráttunum, telja túnin og yfirfara gæði. Í Stjórnarráðinu
var það Atvinnumálaskrifstofan (síðar Atvinnumálaráðuneytið) sem
hafði málið á sinni könnu en greinilegt er að Búnaðarfélag Íslands
51 Hofshreppur í Austur-Skaftafellssýslu (Sigurður Þorsteinsson mældi) og hluti af Barða strandar-
sýslum (Þórður Ólafsson Thorlacius mældi). Þórður hefur teiknað a.m.k. hluta túna í þessum
skala. Hann setur ekki kvarða á nema lítinn hluta uppdrátta sinna en þá yfirleitt 1:1000. Ekki
er þó hægt að útiloka að hann hafi aðeins sett skala á þau kort sem véku frá meginreglunni um
skalann 1:2000 nema með ítarlegri úttekt.
Línurit sem sýnir í hversu mörgum hreppum mælingu túna var lokið hvert ár annars vegar og hins vegar í hversu
mörgum hreppum mælingu túna taldist „að hluta“ lokið eftir árum.