Vinnan - 01.05.1948, Blaðsíða 17

Útijundur verkalýðsfélaganna á
Lœkjartorgi 1. maí 1947.
að, meginhluta þess stingur „eigandinn“, atvinnurek-
andinn, kapitalistinn, í sinn eigin vasa.
Aður fyrr var vinnutíminn kominn undir geðþótta
og duttlungum kapitalistans, var ótakmarkaður og kaup-
ið miðað við það að verkamennirnir gætu haldið kröft-
um til að framleiða meiri verðmæti og jafnframt aukið
kyn sitt til þess að nýtt vinnuafl væri til staðar til á-
framhaldandi framleiðslu þegar hinir féllu í valinn af
slysum, elli eða ofþrælkun fyrir aldur fram. Þannig
var þetta unz vinnustéttirnar fundu það ráð að bindast
samtökum til að fá bætt kjör, aukna hlutdeild í arði
vinnu sinnar, hækkað kaup og styttri vinnutíma. Skap-
endur verðmætanna, lífsgæðanna, heimtuðu réttlæti.
Þannig varð 1. maí til sem baráttudagur verkalýðs-
ins, dagurinn þegar allt vinnandi fólk ber frarn kröfúr
sínar um réttlæti. — Orlögin eru stundum kaldhæðin
og það kann að vera að það hljómi nöturlega í eyrum
þeirra sem nú mæna heitustu vonaraugum í vestur og
setja allt sitt traust á kapítalismann í Bandaríkjunum,
að baráttudagurinn 1. maí rann raunverulega í vestri,
ólíkt öllum öðrum dögum. Það voru bandarískir.verka-
menn sem fyrstir ákváðu að gera 1. maí að baráttudegi
til að knýja fram 8 stunda vinnudag, og á þingi II. Al-
þjóðasambandsins í París 1898 var ákveðið að 1. maí
skyldi vera alþjóðabaráttudagur vinnandi fólks fyrir
auknu réttlæti, og þá fyrst og fremst 8 stunda vinnudegi.
Engir hafa orðið réttlæti oftar á vörunum en auð-
mannastéttin. Engir menn í heiminum óttast réttlæti
jafnmikið og auðmennirnir. Það er vegna þess að ef
réttlætið réði rnyndi það fólk sem vinnur fá óskertan
arð vinnu sinnar; kapitalistinn yrði að afsala sér for-
réttindum sínum, hann yrði að hætta að lifa á arðinum
af vinnu annarra manna.
Þess vegna óttast kapítalistarnir réttlæti og hata það.
Þess vegna beita þeir öllum ráðum, allt frá fortölum til
vopnavalds til að halda réttlætinu fyrir hinu vinnandi
fólki. Kapítalistarnir hafa ekki aðeins hæðzt að hátíð-
ar- og baráttudegi vinnustéttanna, spottað vinnuklæddu
mennina sem eru „með sigg í lófum, skökk og bogin
bök“ af því að hafa skapað auðmannastéttinni allsnægt-
ir; kapítalistarnir hafa sent lögreglu og her til að banna
vinnandi mönnum að bera fram kröfur sínar um aukið
réttlæti, bannað þeim að fara um göturnar sem þeir
höfðu sjálfir lagt, varpað þeim í fangelsi fyrir að krefj-
ast réttlætis, skotið á þá. Þess vegna hefur jörðin svo
margan 1. maí litazt blóði verkamanna sem kröfðust
réttlætis — þótt eftirminnilegastur slíkra daga sé hinn
blóðugi fyrsti maí í Berlín 1929, þegar lögreglustjór-
inn, sósialdemókratinn Zörgiebel, lét vopnaða lögreglu
skjóta á 1. maí kröfugöngu verkamanna; 33 verkamenn
voru drepnir.
En ekkert vopnavald getur nema um stundarsakir
stöðvað baráttu fyrir réttlætinu. Verkamenn héldu á-
frarn kröfum sínum og fengu þeim framgengt. Hin
„byltingasinnaða" og „glæpsamlega“ krafa um 8 stunda
vinnudag er nú fyrir löngu viðurkennd og kapítalist-
arnir hafa löngu sætt sig við hátíðahöld verkalýðsins
1. maí. Sá dagur er nú í öllum svokölluðum menning-
arlöndum heims dagur hins vinnandi fólks. Vinnandi
stéttirnar eru hvarvetna orðnar afl sem hvert þjóðfélag
verður að taka tillit til. Afl sem verður sterkara með
hverju ári sem líður.
VINNAN
75