Vinnan - 01.12.1976, Síða 46

Störf miðstjórnar
og skrifstofu ASÍ.
Oft heyrist talað um
miðstjórn ASl sem skrifstofu-
veldi, forystan og skrifstofan
ráði einu og öllu í
verkalýðshreyfingunni. Yerka-
Iýðssamtökunum sé miðstýrt
frá skrifstofu ASl og þar
séu allar ákvarðanir teknar.
Aðrir halda því aftur á
móti fram, að Alþýðusamband-
ið sé of veikt sem
þjónustustofnun félaganna
og starf þess þurfi mjög
að efla á komandi árum.
Vinnan leitaði því til
þriggja starfsmanna Alþýðu-
sambandsins, Snorra Jónssonar,
framkvæmdastjóra, Ólafs
Hannibalssonar, skrifstofu-
stjóra og Ásmundar Stefánsson-
ar, hagfræðings,
til að ræða við þá um
skipulag og starfsemi Alþýðu-
sambandsins og fá fram
skoðun þeirra á kenningunni
um ASÍ sem skrifstofuveldi.
Vinnan: Hvað eru aðildarfélög ASÍ mörg
og hvemig er skipulagstengslum þeirra
við ASÍ háttað?
Snorri: Alþýðusambandið er myndað af
landssamböndum og verkalýðsfélögum sem
eru með beina aðild að ASÍ. Upphaflega
var aðeins um félagaaðild að ræða, en á
þingi ASÍ 1968 var gerð skipulagsbreyting
sem grundvallast á því að ASÍ byggist upp
af landssamböndum sem félögin eiga aðild
að. Þau félög sem enn eru utan landssam-
banda hafa annað tveggja kosið þá
skipan, en til þess hafa þau frelsi skv. lög-
um ASÍ, eða ekkert landssamband hefur
verið myndað, sem þau eðli sínu sam-
kvæmt ættu heima í.
í ASÍ eru nú 8 landssambönd og 43
verkalýðsfélög með beina aðild. Alls eru
verkalýðsfélögin innan vébanda ASÍ 225
og félagsmenn um 47 þúsund talsins.
Vinnan: Hvert er hið eiginlega hlutverk
Alþýðusambandsins?
Snorri: I 3. gr. laga Alþýðusambandsins
segir um hlutverk þess: „Hlutverk sam-
bandsins er að hafa forystu í stéttarbar-
áttu og félagsstarfsemi alþýðunnar á Islandi
með því m.a. að móta og samræma heild-
arstefnu samtakanna í launa- og kjaramál-
um.
Framkvæmdir í þessu skyni annast stétt-
arfélögin sjálf, eða sambönd þeirra í um-
boði félaganna ásamt þingi, _ sambands-
stjórn og miðstjórn Alþýðusambandsins".
Þar sem segir hérna í 3. gr. „í um-
boði félaganna" er höfðáð til þess að það
eru félögin sem hafa samningsréttinn og
ákvörðunarvaldið um það hvort verkfalls-
vopninu skuli beitt hverju sinni.
4. gr. laga ASÍ hljóðar svo:
„Markmið Alþýðusambandsins er:
a) Að vinna að því, að aðildarsamtökun-
um sé stjómað eftir sameiginlegum reglum
með það að markmiði að efla starf þeirra
til að bæta kjör launafólks og samræma
hagsmuni þess í efnahagslegu, félagslegu og
menningarlegu tilliti.
b) Að beita sér fyrir því að launafólk
sé skipulagt í verkalýðsfélögum, og að fé-
lögin séu aðilar að landssamböndum inn-
an ASÍ.
c) Að veita aðildarsamtökum hvem þann
styrk og hjálp, sem sambandið getur í té
látið til eflingar starfsemi þeirra, og að
vernda rétt þeirra.
d) Að gangast fyrir gagnkvæmum stuðn-
ingi stéttarfélaga og landssambanda hvers
við annað í verkföllum, verkbönnum og
hvers konar deilum um kaup og kjör,
enda séu þær deilur viðurkenndar af sam-
bandinu eða hafnar að tilhlutan þess.
e) Að beita sér fyrir aukinni fræðslu
almennings í félagsmálum með því m.a.
að gefa út eða stuðla að útgáfu blaða,
bóka og ritlinga, og að láta flytja skýrsl-
ur, fréttir, ritgerðir og greinar, er sam-
tökin varða.
f) Að efla samvinnufélagsskap í hvers-
konar hagsmuna- og menningarskyni fyrir
alþýðu landsins.
g) Að vinna að því að koma fram lög-
gjöf um hagsmuna- og menningarmál alþýð-
unnar.
h) Að taka þátt í samstarfi hinnar al-
þjóðlegu verkalýðshreyfingar og stuðla að
einingu hennar.
Vinnan: Hvernig framkvæmir Alþýðu-
sambandið þessi markmið?
Snorri: Þing ASÍ eru haldin fjórða hvert
ár og þar er stefnan mörkuð í stórum
dráttum, t.d. í efnahags- og kjaramálum.
Til þess að vinna að þessum verkefnum
á hverjum tíma eru haldnar sérstakar ráð-
stefnur, þar sem fulltrúar Landssambanda
og félaga með beina aðild eiga fulltrúa.
Þar er stefnan útfærð en hvert félag verð-
ur, eins og áður segir, að gefa umboð til
þess að Alþýðusambandið eða nefnd á
þess vegum fari með samningamálin. Þeg-
ar meta skai hvað muni unnt að fá út úr
samningum við atvinnurekendur hverju
sinni, eða hvort skella skuli á vinnustöðv-
un, þá ákvarðast það af félögunum sjálf-
um.
Þannig má segja að ASÍ sé ekki sterkt
á sama hátt og samböndin á hinum Norð-
urlöndunum. Þar hafa þau raunverulegt
vald, sérstakiega þó landssamböndin, en
hér er áhrifavaldið hjá félögunum sjálfum.
Nokkur ágreiningur er innan samtak-
anna um það hvort þessu eigi að vera skip-
að eins og nú er, eða taka skuli upp aukið
miðstjórnarvald.
Vinnan: Hver er þín skoðun á því?
Snorri: Mín skoðun er sú, að eins og
aðstæður allar eru í dag séu ekki efni til
þess að breyta þessu. Maður verður að gá
að því að þetta vald hjá félögunum bygg-
ist á áratuga gamalli hefð. Ég skal hins
vegar játa að oft á tíðum gæti maður ósk-
að aukins valds miðstjómar í einstökum
tilfellum.
Vinnan: Hvernig starfar miðstjórnin?
Snorri: Miðstjórn heldur fundi og tekur
fyrir þau erindi sem berast og þau verk-
efni, sem hún telur að þurfi úrlausnar
46 VINNAN