Blik - 22.04.1947, Blaðsíða 10

6
B L I K
að íslandi undanskildu, þannig,
að bjálkar voru lagðir einn olan
á annan og mosa eða öðru því-
líku troðið í rifurnar milli
þeirra. Þau voru svo bikuð utan
og þiljuð að innan. Þakið var úr
borðum og oft næfur utan á.
Á íslandi hafa þá flest íbúðar-
hús, sem sé skálarnir, verið með
torf og grjótveggjum og torfþakt-
ir sem sjá má af því, að þegar
menn voru að vígaferlum um
nætur, reyttu þeir gras af hús-
um, þegar þeir, sem erindum
áttu að svara, voru í svefni. Þó
\ar skáli Gunnars á Hlíðarenda
„af viði einum og viðþaktur
utan.“
Reykháfar (skorsteinar) þekkt-
ust þá ekki og eiginleg loft vortt
og mjög fágæt, þ. e. a. s. loft í
öllu húsinu. Hinsvegar voru á
sumum stöðum loft í nokkrum
hluta skálans. Svo hefur t. d.
verið á Hlíðarenda, því „Gunn-
ar svaf í lofti einu og Hallgerður
og móðir hans.“
Á Bergþóruhvoli hefir ekki
verið loft til íbúðar, heldur til
geymslu, annars hefði þeim
Flosa ekki gagnazt að bera eld-
inn inn í loft það, sem Kolur
Þorsteinsson fyrstur varð var við
og taldi mikilsverða uppgötvun.
Herbergið var því venjulegast
opið upp í ræfur, en á ræfrinu
var op eða strápípur fyrir reyk-
inn, sem tilbyrgja mátti með
grind, sem á var þanin þunn
himna. í gluggum hússins voru
samskonar grindur eða hlerar
voru fyrir þeim.
Beint undir strompinum á
miðju gólfi var arinninn. Þar var
eldurinn, annaðhvort á beru
gólfinu eða á steinhlóðum. Væri
húsið höll eða stór skáli, þá
breiddi eldurinn sig út til beggja
enda eftir lengd hússins og var
þá kallaður „langeldur“.
Á gólfinu stóð mjaðarkerið.
Ur því var drykknum, öli eða
mjöð, hellt á horn og því næst
borinn gestunum. Hornin voru
skorin rósum eða stöfum og oft
gull eða silfur greypt í skurðina.
Á þeim voru og stundum tveir
fætur úr silfri, festir með spöng
um þau mið, svo að þau gætu
staðið.
Veggir hússins voru tjaldaðir
innan annaðhvort með vaðmál-
um, dýraskinnum eða útsaum-
uðúm dúkum. Tjöldin voru laus,
svo að þau mætti taka ofan. Útlit
er fyrir, að svo mikið bil hafi
stundum verið milli tjalds og
veggjar, að maður gæti staðið
þar.
Við flest hátíðleg tækifæri var
gólfið stráð hálmi eða — hér á
landi — sefi og stör.
Á nokkrum stöðum finnst þess
getið, að menn hafi byggt sér
eldaskála með útskornum mynd-
um, sem sýndu, eða áttu að
tákna einhvern merkan atburð