Skessuhorn


Skessuhorn - 21.04.2021, Blaðsíða 26

Skessuhorn - 21.04.2021, Blaðsíða 26
MiðVikudAGur 21. ApríL 202126 Vísnahorn philip Mountbatten, eða Filipus drottningarmað- ur eða bara pusi prins, er nú nýlátinn og svo sem ekki mikið við því að gera enda mað- urinn aldraður orðinn. Trúlega hefur Fili- pus heitinn verið að minnsta kosti eins mik- ill „íslandsvinur“ og margir aðrir sem sæmd- ir eru þeim titli. Allavega mun hann hafa flutt með sér uppskrift af íslenskum pönnukökum til Buckingham eitthvert skiptið þegar hann hafði dvalið hér við laxveiðar eins og breskum aðalsmönnum er títt. Hvað um það stuttu eft- ir brúðkaup þeirra Elísabetar var kveðið hér uppi á íslandi: -tuk ég varla tel það Gus- tölu- þó mig langi -vert Fili- um að yrkja –pus, ó- því læt ég þetta -gert. Það var þó nokkru seinna eða um 1965 sem bók Jakobínu Sigurðardóttur, dægurvísa, kom út og Guðmundur G Hagalín skrifaði um hana ritdóm og tók nokkuð sterklega til orða. kallaði Jakobínu drottningu íslenskra bókmennta. Það varð til þess að maður henn- ar Starri í Garði fór að hugleiða starfsheiti sitt og þjóðfélagsstöðu sem drottningarmaður. Þetta er þó bráðnauðsynleg en að vísu frekar fámenn stétt svona á heimsvísu. Varð honum þá fyrir að skrifa kollega sínum Filipusi bréf sem hann las svo fyrir sveitunga sína á þorra- blóti 1966. Aldrei mun þó þetta bréf hafa ver- ið sent en hér verður aðeins kíkt í ritskoðaða útgáfu þess: Með þökk fyrir síðast, sæli nú sitjirðu heill með þinni frú! Mér er það skylt að skrifa þér það skáldlega bréf er færðu hér. En láttu það ekki á þig fá sem óðara hlýtur þú að sjá að ég er hættur að þéra þig. Þú skalt hafa það eins við mig. En fyrst við erum orðnir dús og ættum að drekka úr sömu krús ef þú værir kominn í þennan reit á þorrablótið í Mývatnssveit þá verð ég að segja þér eins og er hvað örlögin hafa búið mér. Það gerist margt skrítið og gettu nú! Ég frétti um daginn, það dæmist rétt ég er Drottningarmaður eins og þú! (þó annað sé skráð í Byggðir og bú). En það sem Hagalín hefur sagt held ég sé oft að jöfnu lagt við sjálfan sannleikann af þeim sem þekkja hann. Héðan er annars í fréttum fátt, fimbulvetur með norðanátt hálka á vegum og vindur hvass og vont að detta á rass. Sem dæmi um það hversu erfitt er fyrir okkur að starfa og lifa hér að hérna um daginn ætluðu enn einir tuttugu spilamenn að hitta kollega á Húsavík. En frostið var hart og fönnin breið og ferðin endaði á miðri leið. En unnið hefði samt okkar lið ef það hefði ekki snúið við. Já vegurinn teppist í vonskuhríð, það er verst ef það gerist á fengitíð því kaupstaðarvarningur ónefndur er ómissandi hér. Flytjist hann ekki er fjárræktin búin að vera, hvern fjandann á þá að gera? Við öllu má finna einhver ráð ef að er gáð. Kannske við reynum að keyra honum á kvenfélagsskriðbeltonum. Börn verða til hér eitt og eitt sem ekki er neitt í frásögur færandi. Nema þetta er gert fyrir Manga á Mel. Hann sagði það kæmi sér kannski vel fyrir kísilgúrinn í framtíðinni að væri hér nóg af vinnandi höndum þeir vildu það helst hjá stóriðjunni svo þyrfti ekki að flytja í flokkum inn svertingja úr Suðurlöndum. En þetta reynir á þegnskapinn. Nú heimsækir okkur hreppstjórinn hampandi skattablöðum. Fögnum við gesti glöðum. Við tíundum það sem tíunda ber það tíðkast hér fyrst hreppsnefndin sér um silunginn. Já svona er nú þetta Filipus minn! Framleiðslan vex með vélagný og við skiljum ekki neitt í því að verðmæti finnast hér ný og ný notadrjúg sem er fengur í. Blávatn í tunnum burt var flutt um blávegu himins ekki stutt umhverfis jörðina hálfan hring handa Jóni Meinvilling. Hann lekann mun lengi geyma. En leirinn varð eftir heima. Skriffinnska er vor æðsta dyggð og aflvaki í hverri landsins byggð og víst eru herleg herbergin í húsinu utan um skrifborðin. Ríkið borgar og byggir hús bjástrar hver höndin vinnufús menn spila hátt og hirða slag í hrauninu neðan við Bjarnaflag. Silfrið glóir við götuna gefið er vel á jötuna mikið er til að moða úr -það er munur að búa upp á kísilgúr En ég er utan við allt það grín ánægður meðan sólin skín þó Drottningarmaður sagður sé sýsla ég enn við kýr og fé við bústörfin býsna iðinn en alls ekki of vel liðinn. Vegtyllur ýmsar vantar mig og virðingarstöður á við þig en úr þessu bætist bráðum. Ég feta mig áfram stall af stalli í stórgrýttu metorðafjalli uns heimurinn starir hissa á Hertoga af Námafjalli! Þá verður nú völlur á kalli! Þá sel ég kýrnar og kindurnar. Svo kem ég til London og lít þá inn, þá lifnar nú yfir þér Filipus minn. Þá berum við saman bækurnar á meðan hirðmeyjar hýreygar handleika kampavínsflöskurnar og bera þær síðan á bakka inn og bjóða mig velkominn. Svo ræðum við okkar einkamál yfir kampavínsskál. Ber þá á góma býsna margt og báðum sýnist það vera hart að okkur sé neitað um aukinn rétt fyrir okkar fámennu stétt. Við munum heimta verkfallsrétt! Með þökk fyrir lesturinn, Dagbjartur Dagbjartsson Hrísum, 320 Reykholt S 435 1189 og 849 2715 dd@simnet.is Svo kem ég til London og lít þá inn - þá lifnar nú yfir þér Filipus minn kórónuveirufaraldurinn hefur haft mjög mikil áhrif á fréttamiðla á Norðurlöndum. Auglýsingatekjur hafa dregist verulega saman en á sama tíma hefur áhugi almennings á faglegum fréttaflutningi aukist. Þetta kemur fram í nýrri skýrslu frá Nordicom, rannsókna- og fræða- setri við Háskólann í Gautaborg. Mörg fjölmiðlafyrirtæki á Norður- löndum greina frá mikilli fjölgun stafrænna áskrifta í kjölfar heims- faraldursins. Covid-19 reið yfir Norðurlöndin og heiminn allan af fullum þunga vorið 2020. Ári síðar eru tök far- aldursins á heiminum enn sterk. Hins vegar hafa bæði heilsufars- leg og efnahagsleg áhrif hans ver- ið mismunandi á Norðurlöndum. Það sama á um viðbrögð stjórn- valda. Afleiðingar faraldursins fyr- ir fjölmiðlamarkaði á Norður- löndum hafa líka verið margvís- legar. Nordicom hefur, í umboði Norræna ráðherraráðsins, kortlagt þróun einkarekinna fréttamiðla árið 2020 á meðan faraldurinn hef- ur geisað. rannsóknin var unnin í samstarfi við fjölmiðlafræðinga frá öllum norrænu löndunum. „Fjölmiðlamarkaðir á Norður- löndum hafa hver sín sérkenni og eru mjög ólíkir hvað varðar stærð, útbreiðslu, fjármögnun og fjár- hagslegan styrk. Afstaðan til opin- bers stuðnings við einkarekna fjöl- miðla er líka mismunandi í nor- rænu löndunum. umfangsmikil samfélagsleg og efnhagsleg kreppa, á borð við kórónuveirufaraldurinn, dregur þennan mun að mörgu leyti skýrar fram,” segir ida Willig pró- fessor við Hróarskeldu háskóla og einn ritstjóra skýrslunnar. Minnkandi auglýsinga- tekjur en auknar tekjur af notendum Snarpur efnahagssamdráttur alls- staðar á Norðurlöndum vorið 2020 var til þess að mjög dró úr viljanum til fjárfestinga á auglýsingamark- aði. Samdrátturinn í auglýsingum var sérstaklega áberandi í dagblöð- um þar sem fækkunin í danmörku, Finnlandi, Noregi og Svíþjóð nam um það bil 25% árið 2020. Það samsvarar um það bil 290 milljóna Evra tekjutaps. Á sama tíma hefur fjárfesting í auglýsingum á netinu aukist í þremur af þessum fjórum ríkjum. „Takmarkanir af völdum farald- ursins hafa breytt hegðun á aug- lýsingamarkaði umtalsvert. Þó staðbundin verslun hafi átt erfitt uppdráttar hefur verslun á netinu styrkst mikið sem hefur aukið áhug- ann á auglýsingum á netinu. Þessi þróun hefur verið ávinningur fyrir alþjóðleg fyrirtæki á borð við Go- ogle og Facebook en bitnað á stað- bundnum fjölmiðlum” segir Jonas Ohlsson, forstjóri Nordicom. En á meðan einkareknum miðlum hefur gengið stöðugt verr að halda í auglýsendur er þróunin þveröfug þegar kemur að notendum. um- talsvert fleiri en áður fylgdust með fréttamiðlum af öllu tagi, ekki síst netmiðlum, í öllum norrænu lönd- unum á árinu 2020. Þessi aukni fréttaáhugi hefur einnig orðið til þess að fólk er til- búnara til að greiða fyrir fréttaefni á netmiðlum. Niðurstöður skýrsl- unnar benda eindregið til þess að hlutfall heimila sem ákveða að kaupa fréttaefni á stafrænu formi hafi aukist á Norðurlöndum. „Hefðbundnir fréttamiðlar hafa verið í mikilvægu hlutverki í far- aldrinum, bæði hvað varðar að miðla upplýsingum og að fjalla um pólitískar ákvarðanir. Margar rann- sóknir bendi líka til þess að tiltrú á norræna fréttamiðla hafi aukist á árinu 2020. Sú staðreynd að fleiri Norðurlandabúar hafa valið að greiða fyrir fréttaefni er merki um að fagleg blaðmennska hefur styrkt stöðu sína hjá fjölmiðlanotendum í faraldrinum,“ segir ida Willig. Ríkisstyrkir slá öll met Hruninu á auglýsingamarkaði vor- ið 2020 fylgdi mikil og heit um- ræða allstaðar á Norðurlöndum um sérstakar stuðningsaðgerðir við fjölmiðla. Niðurstaðan í nær öll- um norrænu löndunum varð sú að veita beinan stuðning til einkarek- inna miðla á árinu 2020. í heild- ina nam þessi stuðningur um 275 milljón evrum (rúmlega 41 millj- arði ísl. kr) og var um þriðjungur þess sérstök aðstoð vegna farald- ursins. Hér á landi voru innlendir fjölmiðlar styrktir með 400 millj- ónum samtals. Það var hins veg- ar verulegur munur á umfangi stuðnings eftir löndum. Þannig var stuðningurinn á íslandi, hlutfallslega og miðað við höfða- tölu, nálægt meðal- tali alls svæðisins, umtalsvert minni en í Noregi, Svíþjóð og danmörku en held- ur meiri en í Fær- eyjum, Grænlandi og Finnlandi. Faraldurinn olli gríðarlegum sam- drætti í íslensku efnahagslífi sem síðan endurspegl- aðist í miklum samdrætti auglýs- ingatekna hjá fjölmiðlum milli ára, oft um ein 10-15%, einum helsta tekjustofni þeirra. Samkeppni á auglýsingamarkaði hefur verið vax- andi að undanförnu með aukinni ásókn erlendra stórfyrirtækja s.s. Google og Facebook inn á mark- aðinn. Viðbrögð stjórnvalda hafa að verulegu leyti verið almenns eðl- is og sértækar aðgerðir vegna fjöl- miðla ekki eins miklar og hjá sum- um hinna Norðurlandanna. Þótt erfitt sé að tala um að norrænt fjölmiðlamódel í þessu samhengi vegna ólíkra viðbragða landa inn- an svæðisins, er spurning hvort ís- lendingar horfi ekki frekar til dan- merkur, Noregs og Svíþjóðar eftir viðmiðum en Færeyja, Grænlands og Finnlands. reikna má með að umræðan og áhrifin muni ýta við stjórnmálafólki um nauðsyn þess að styðja við einkarekna fjölmiðla. Mikilvægi áreiðanlegra upplýsinga „Segja má að það sé kaldhæðni örlaganna að á sama tíma og hrikt- ir enn frekar í rekstrargrundvelli einkarekinna fjölmiðla vegna far- aldursins, þá hefur traust til þeirra aukist í þessum sama faraldri. Mik- ilvægi ábyggilegra upplýsinga hefur komið betur í ljós og þar með mik- ilvægi hefðbundinna miðla,“ segir m.a. í samantekt íslenska hópsins sem stóð að skýrslunni. mm Færri auglýsingar en fleiri áskrifendur hjá norrænum fréttamiðlum

x

Skessuhorn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Skessuhorn
https://timarit.is/publication/1096

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.