Ásgarður : blað starfsmanna ríkis og bæja - 01.05.1958, Blaðsíða 10

konur voru almennt kallaðar ritarar, en
karlar bókarar, af því að laun bókara
eru betri.
Þegar frumvarp að lögum þessum lá
fyrir Alþingi, fóru nokkrar duglegar
konur úr Kvenréttindafélagi Islands á
stúfana og fengu því framgengt, að svo-
hljóðandi ákvæði var bætt inn í frum-
varpið: „Við skipun í starfsflokka og
flutning milli launaflokka skulu konur að
öðru jöfnu hafa sama rétt og karlar.“
Lög þessi gengu í gildi 1. apríl 1945.
En eins og að líkum lætur, var frumvarp
að lögum þessum miðað við það að flokka
laun að verulegu leyti eftir því, hvernig
störfin höfðu verið launuð áður, og réð
þá miklu, hvort karl eða kona hafði gegnt
starfinu, þótt ákvæði um launajafnrétti
væri þarna skotið inn á síðustu stundu,
var ekkert hróflað við launaflokkun úr
því. Launagreiðslur fyrir „kvennastörf“
voru því að mestu leyti óbreyttar eftir
sem áður.
Þegar launalög þau, sem tóku gildi 1956,
voru samin, var enn stuðzt við þá flokk-
un, sem gerð hafði verið 1945, og er því
raunin sú, að störf þau, sem upphaflega
voru flokkuð sem ,,kvennastörf“ og metin
sem slík, án tillits til þess, hvaða kröfur
voru gerðar til menntunar, hæfni eða
leikni til að leysa þau af hendi, eru enn
vanmetin til launa.
Á 18. þingi B. S. R. B. var að þessu til-
efni samþykktar eftirfarandi tillögur:
„18. þing B. S. R. B. felur stjórn banda-
lagsins að vinna að því að endurmetin
verði þau störf hjá ríki og bæjarfélög-
um, sem hingað til hafa verið vanmetin
til launa vegna þess, að þau voru talin
,,kvennastörf“, þegar þeim var skipað í
launaflokka. Má þar nefna: hjúkrunar-
konur, talsímakonur, vélritara og ljós-
mæður.
Ennfremur felur þingið stjórninni að
vinna að því að lagfærð verði svo fljótt
sem auðið er þau mistök, sem orðið hafa
við setningu og framkvæmd launalaga,
að ýmis ritarastörf og fleiri störf hafa
raunverulega lækkað í launastiga.
Þingið kýs 3 konur í milliþinganefnd
til að vinna að þessum málum með stjóm
bandalagsins.“
í nefnd þessa vom kosnar: Valborg
Bentsdóttir, Starfsmannafélagi ríkisstofn-
ana, Anna Loftsdóttir, Hjúkrunarkvenna-
félagi Islands og Inga Jóhannesdóttir, Fé-
lagi íslenzkra símamanna.
Milliþinganefndin hefur haft samstarf
við kvennanefnd, sem starfaði á vegum
Starfsmannafélags ríkisstofnana. Innan
þess félags var safnað skýrslum um laun
starfsmanna á 30 mismunandi ríkisstofn-
unum. Á þessum stofnunum var starfs-
mannafjöldi 1—100. Ekki voru teknar
með stofnanir, þar sem eingöngu unnu
karlar, og einungis taldir starfsmenn, sem
tóku laun í samræmi við launalög. Starfs-
mennirnir vom samtals 643 og skiptust
þannig, að 36% voru konur og 64%
karlar. En innbyrðisskiptingin var þessi:
Launafl. konur. karlar.
% %
13—15.......... 56 0
10—12 ......... 32 38
7—9 .......... 11 41
4—6 ........... 1 20
3 ........... 0 1
Auk þess sem athugun þessi leiddi í
ljós, að meira en helmingur kvennanna
var í lægra launaflokki en fært virtist að
bjóða nokkmm karlmanni, kom það
greinilega í ljós í skýrslunum, að flokkun
á launum kvenna virtist mjög handahófs-
leg, og ýmis störf, sem bæði fylgdi vandi
og ábyrgð, voru betur launuð, ef karlar
höfðu þau með höndum.
Eins og sjá má af skýrslum þessum, er
mikið ógert, áður en fullkomið jafnrétti
ríkir milli kynjanna um launagreiðslur,
þótt skýr lagaákvæði séu fyrir hendi.
Stjórn B. S. R. B. hefur ásamt milliþinga-
nefndinni unnið að því að fá framgengt
bráðabirgðalagfæringum, eftir því sem
8 ÁSGARÐUR