Morgunblaðið - 01.05.2021, Qupperneq 26

26 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 1. MAÍ 2021
Skeifunni 8 | Sími 588 0640 | casa.is
ítölsk hönnun – ítölsk framleiðsla
Casa býður upp á vaxtalausar raðgreiðslur (Visa / Euro) í allt að 6 mánuði.
L 206 cm Áklæði ct. 70 Verð 639.000,-
L 206 cm Leður ct. 15 Verð 789.000,-
STAN Model 3035 rafmagn
Ágúst Ásgeirsson
agas@mbl.is
Fjölskyldur í Ísrael hófust handa í
gær við að jarðsetja þá sem biðu
bana á trúarhátíð strangtrúaðra
gyðinga, Lag B’Omer, nálægt Me-
ronfjalli í fyrrinótt. Að minnsta
kosti 45 manns týndu lífi er þeir
tróðust undir í mikilli örtröð í götu-
sundi er gestir sóttu fram að graf-
hýsi gyðingaprestsins Shimon Bar
Yochai.
Leyfi var veitt fyrir jarðarför
fórnarlamba sem kennsl höfðu verið
borin á. Benjamin Netanyahu for-
sætisráðherra heimsótti vettvang
slyssins hörmulega. Hét hann því að
opinber rannsókn færi fram á slys-
inu sem er eitt hið mannskæðasta í
Ísrael á friðartímum. Sagði hann að
koma yrði í veg fyrir að ógæfa sem
þessi endurtæki sig aftur á hinni
næturlöngu hátíð.
Maður sem komst lífs af og
kvaðst heita David sagði Ynet-
fréttastöðinni að tilfinningin hefði
verið eins og alda fólks hefði brotn-
að. „Líkamar okkar sópuðust með
og flutu um á eigin forsendum.
Sumir köstuðust í loft upp, aðrir
urðu undir og krömdust á grundu
niðri,“ sagði hann. Læknar áttu í
erfiðleikum með að ná til slasaðra í
glundroðanum sem fylgdi í kjölfarið.
Talið er að hinir látnu hafi yf-
irhöfuð verið karlmenn og drengir
því slysið varð aðallega í þeim hluta
hátíðarsvæðisins sem helgað var
körlum. Þjóðarsorg hefur verið lýst
yfir í Ísrael á morgun, sunnudag.
Á hátíðarsvæðinu voru nokkrar
samkomur utanhúss og milli þeirra
gátu gestir gengið um net húsa-
sunda og göngustíga. Það var á ein-
um þessara stíga sem troðningurinn
hófst um klukkan eitt að nóttu að
staðartíma í Ísrael í fyrrinótt.
Sumir sjónarvottar sögðu upphaf
troðningsins hafa orðið er lögregla
gerði tilraun til að loka húsasundinu
sem sagt var aðeins þrír metrar
milli veggja. Hefur blaðið Haaretz
eftir sjónarvottum að nokkrir gesta
hafi runnið á tröppum og það hafi
leitt til keðjuverkunar með falli
nokkurra tuga gesta til viðbótar.
Fékkst sú fullyrðing ekki staðfest af
opinberri hálfu í gær.
Slasaður maður sem lá á sjúkra-
börum sagði að hópur fólks sem
stóð framan fólksflóðið frá göngun-
um hefði einfaldlega fallið til jarðar
og troðist undir. „Það mynduðust
píramídar fólks sem lá hvað ofan á
öðru,“ sagði maðurinn við Reuters-
fréttastofuna. „Ég var á annarri
hæð hrúgunnar. Fólk neðst í kösinni
sá ég deyja beint fyrir augum mín-
um,“ bætti hann við.
Sjónarvottar héldu því fram að
girðingar lögreglu hefðu komið í veg
fyrir að fólk gæti farið af svæðinu
þar sem kösin var mest.
Ríkisendurskoðun Ísraels sem
gegnir opinberu eftirliti varaði við
hættu á hörmungum á þessum stað
bæði 2008 og 2011. Sérstaklega
sköpuðu aðstreymisvegir og húsa-
sund mikla hættu „en þeir eru mjóir
og ekki viðeigandi til að taka við
hundruðum þúsunda manna sem
heimsækja svæðið á Meonfjalli,“
hafði New York Times eftir stofn-
uninni.
Þúsundum lögreglumanna var
stefnt á vettvang og lokuðu þeir
honum að fullu eftir troðninginn og
hjálpuðu við að koma gestum af
svæðinu og heim til sín.
Við rannsókn hörmunganna verð-
ur sérstaklega skoðað hvort lögregl-
unni hafi orðið á mistök í tengslum
við hátíðina. Lögreglustjóri héraðs-
ins, Shimon Lavi, tjáði fjölmiðlum
að hann tæki á sig ábyrgð á því
hvernig fór og kvaðst ekki óttast
fyrirhugaða rannsókn. Menn hans
hefðu gert allt sem þeir mögulega
gátu „hörmungarnóttina“.
Netanyahu heitir
opinberri rannsókn
- 45 manns tróðust undir og létust á trúarhátíð strangtrú-
aðra gyðinga, Lag B’Omer, nálægt Meronfjalli í fyrrinótt
AFP
Sorg Strangtrúaðir gyðingar hófu strax í gær að bera fórnarlömb troðn-
ingsins á Meronfjalli til grafar í Jerúsalem. Rannsókn hefur verið boðuð.
Ný rannsókn fyrir Alþjóðagjald-
eyrisvarasjóðinn (IMF) staðfestir
það sem margar konur vissu; mæð-
ur öxluðu mest af þeirri þjáningu og
þeim efnahagslegu afleiðingum sem
kórónuveirufaraldurinn hefur leitt
yfir þjóðir heims.
„Í heimi atvinnulífsins hafa kon-
ur með ung börn á framfæri sínu
verið meðal helstu fórnarlamba,“
sagði MFI-stjórinn Kristalina
Georgieva um rannsókn hagfræð-
inga sjóðsins.
Skoðuðu þeir reynslu mæðra í
Bandaríkjunum, Bretlandi og á
Spáni. Leiddi hún í ljós að það væri
„þýðingarmikið“ að auka stuðning
við konur, sagði Georgieva.
Það þýðir að setja þarf opnun
skóla í forgang, styðja þarf konur
betur fjárhagslega til kaupa á brýn-
um þörfum og til endurmenntunar
vegna þess að ýmsar atvinnugrein-
ar þeirra hafa gufað upp.
Í skýrslunni segir að meðal allra
vinnandi manna í Bandaríkjunum
hafi konur orðið harðar úti af völd-
um faraldursins. Aftur á móti var
þessu öfugt farið í Bretlandi en til-
tölulega jöfn skipting var milli karla
og kvenna á Spáni hvað þjáningar
af völdum faraldursins varðar.
„Þrátt fyrir mismuninn áttu öll
löndin þrjú það sameiginlegt að
mæður ungra barna hefðu tekið út
meiri þjáningar af völdum lokunar
samfélaganna og aðgerða sem í því
fólust,“ sagði Georgieva.
Aukið atvinnuleysi kvenna
„Með lokun skóla og fjarnámi
gengu margar mæður sem báru hit-
ann og þungann af barnauppeldi og
heimilisstörfum fyrir faraldurinn úr
starfi eða minnkuðu við sig vinnu til
að axla þá ábyrgð sína,“ bætti hún
við.
Í opinberum skýrslum í Banda-
ríkjunum segir að tvær milljónir
kvenna um og yfir tvítugu hafi geng-
ið úr mannaflanum vegna faraldurs-
ins. Atvinnuleysi meðal þeirra hafi
verið 5,7% í nýliðnum marsmánuði
samanborið við 3,1% í febrúar í
fyrra, 2020. agas@mbl.is
Mæður báru hita og
þunga sársaukans
AFP
Umönnun Læknar leiðbeina ungum
kólumbískum konum um umönnun
barna sinna á tímum kórónuveiru.
Slitnað hefur upp úr viðræðum
Norðmanna og Breta um gagnkvæm
fiskveiðiréttindi á þessu ári. „Báðir
aðilar urðu sammála um að slíta við-
ræðunum,“ sagði í tilkynningu
stjórnarinnar í Ósló.
„Brexit-samkomulagið hefur tví-
mælalaust skapað nýjar áskoranir
fyrir norska fiskvinnslu. En að ná
samningum við Breta um veiðisvæði
og skipti á aflaheimildum í ár hefur
reynst afar torsótt,“ sagði sjávar-
útvegsráðherrann Odd Emil Inge-
brigtsen.
Þetta þýðir sem stendur að norsk-
ir sjómenn sækja ekki lengur á
bresk fiskimið. Sömuleiðis sigla
breskir stallbræður þeirra ekki eftir
afla í norska lögsögu í ár.
Í marsmánuði náðu Evrópusam-
bandið (ESB), Bretland og Noregur
þríhliða samningi, hinum fyrsta eftir
að Brexit varð að veruleika, um
heildarafla í Norðursjó. Í millitíðinni
sömdu Norðmenn og ESB um veiðar
og kvóta en bæði ESB og Norðmenn
áttu það eftir gagnvart Bretum. Þar
sem málamiðlun tókst ekki við bresk
yfirvöld fyrir frest sem gefinn var til
marsloka samþykkti ESB að gefa út
bráðabirgðakvóta til júlíloka á veiði-
slóð sem sambandið deilir með Bret-
um.
Vaxandi spennu gætir í evrópsk-
um strandhéruðum vegna seinlætis
Breta við útgáfu aflaheimilda til ein-
stakra fiskiskipa í bresku lögsög-
unni.
Breska stjórnin hefur svikið sjó-
menn „átakanlega“ með því að
semja ekki við Norðmenn, segir
Jane Sandell, framkvæmdastjóri
Landssambands veiða og vinnslu í
Bretlandi. Bresk fiskiskip hafi ekki
aðgang að veiðisvæðum Noregs upp
undir Íshafi.
Úrsögn Breta úr ESB þýðir að
þeir eiga ekki lengur aðild að sam-
eiginlegri fiskveiðistefnu sambands-
ins og semja því beint við Norðmenn
um fiskveiðar. Stjórn Boris John-
sons sagðist hafa boðið sanngjarna
samninga. Leiðtogi Verkamanna-
flokksins, Keir Starmer, sagði í gær
að forsætisráðherrann hefði svikið
sjávarútvegsbæina.
Hagsmunaaðilar í Noregi eru
ósáttir við niðurstöðuna. „Nauðsyn
var að fá útskýringar og forsendur
rammasamnings út árið 2021. Við
höfðum vonast eftir góðu samstarfi
við Breta um veiðistjórnunina og út-
deilingu úr sameiginlegum veiði-
stofnum en höfum gengið úr skugga
um að það var óvinnandi,“ segir
Audun Maråk, framkvæmdastjóri
sjómannasamtakanna Fiskebåt, á
heimasíðu samtakanna. agas@mbl.is
AFP
Bátar í höfn Höfnin í Le Guilvinec í Frakklandi. Dæmigerð mynd frá höfnum
á meginlandi Evrópu vegna ófrágenginna fiskveiðisamninga eftir Brexit.
Kvótaviðræður
fóru út um þúfur
- Reiði bæði í Bretlandi og Noregi