Þjóðmál - 01.06.2019, Qupperneq 72

70 ÞJÓÐMÁL Sumar 2019
Rifjum upp atburðarásina. Vefritið Viljinn
gerði grein minni nokkur skil fljótlega eftir
birtingu og vakti athygli á breyttu heimilis-
fangi Kjarnans en félagið er nú með sömu
starfsstöð og Vilhjálmur Þorsteinsson, annar
stærsti hluthafi félagsins.3 Hafa má í huga
að Vilhjálmur hefur áður sýnt augljósa
þöggunar tilburði gagnvart umfjöllun um sig.
Til að mynda hótaði Vilhjálmur ritstjóra og
útgefanda Eyjunnar málsókn og háum skaða-
bótakröfum eftir að fjölmiðillinn sagði fyrstur
frá því að félög hans væru í skattaskjólum og
tengdust Panamaskjölunum.4 Sama hefur
hann gert síðar gagnvart öðrum fjölmiðlum
sem ekki hafa verið honum þóknanlegir.
Hörðustu viðbrögðin birtust þó daginn
eftir í grein Þórðar Snæs í Kjarnanum en
henni hefur líkast til verið ætlað að vera
svar við grein minni.5 Óhætt er að segja að
Þórður Snær hafi þar beint spjótum sínum
heldur harkalega að persónu minni eins
og fyrirsögnin gefur til kynna („Hvað vakir
fyrir Sigurði Má Jónssyni?“). Um leið orðaði
ritstjórinn furðulegar samsæriskenningar.
Þessari grein svaraði ég á bloggsíðu minni á
mbl.is.6 Þar benti ég á þá augljósu staðreynd
að í grein sinni hefði Þórður Snær ritstjóri
ekki hrakið neitt af því sem ég hafði tekið
fyrir í umfjöllun minni. Hafa má í huga að
ritstjórinn sneri sér aldrei beint til mín með
athugasemdir heldur sendi þær á ritstjóra
Þjóðmála. Hjálmar Gíslason, stjórnarformaður
Kjarnans, falaðist hins vegar eftir fundi með
mér og taldi ég sjálfsagt að verða við því og
hittumst við á kaffihúsi þriðjudaginn 14. maí.
Ég tel ekki rétt að tíunda efni fundarins en
hann var kurteis í hvívetna. Átta dögum áður,
eða 6. maí, hafði Þórður Snær hins vegar sent
siðanefnd Blaðamannafélags Íslands kæru
vegna greinar minnar. Um þá málsmeðferð
vissi ég ekkert þar til 28. maí þegar upplýst
var að siðanefnd hefði úrskurðað að vísa bæri
kærunni frá með þeim rökum að hér væri um
að ræða þjóðmálaumræðu sem ritstjórinn
yrði að þola.7
Þórður Snær brást ókvæða við og skrifaði
þetta á Facebook-síðu sinni 3. júní:
„Þetta er svona nett kostulegt. Maður sem
lýgur heilan helling upp á fólk og fyrirtæki
í fjölmiðli í því sem hann kallar sjálfur
fréttaskýringu, er sviptur blaðamennsku-
sjálfræði af siðanefnd Blaðamannafélags
Íslands.“
Um leið upplýsti hann að málið hefði
verið kært aftur föstudaginn 31. maí, „með
viðbótarupplýsingum sem eyða öllum vafa
um hvers eðlis efnið var sett fram“.
Öll viðbrögð ritstjórans bera merki spuna,
hann var að reyna að segja lesendum
sínum að frávísun siðanefndar sé einhver
áfellisdómur yfir mér. Þessi spuni barst inn í
undarlega frétt Stundarinnar um málið.8 Við-
brögð mín birtust í pistli á bloggsvæði mínu
nokkrum dögum síðar enda var nauðsynlegt
að benda á hve fráleit þessi þöggunarherferð
ritstjórans er.9 Siðanefndin vísaði málinu frá
í bæði skiptin. Hún taldi að ummæli mín
væru innan marka þess tjáningarfrelsis
sem blaðamenn hefðu og ætti ekki erindi
til nefndarinnar.10 Kærurnar voru nánast
samstofna og því í raun um að ræða sömu
málsrök í bæði skiptin sem sýnir að málið
er sótt fremur af kappi en forsjá. Það er
sérkennilegt að sjá hve langt ritstjórinn
var tilbúinn að ganga til að þagga niður
í umræðu sem hann sjálfan varðar og
þar var hann ekki vandur að meðulum.
Þegar niðurstaða siðanefndar lá fyrir var
ritstjóra Þjóðmála enn á ný send krafa um
leiðréttingu.
Vitaskuld undrast margir í blaðamanna-
stéttinni þennan ofstopa eins og kom fram í
pistli Andrésar Magnússonar, fjölmiðlarýnis
Viðskiptablaðsins:
„Svo er auðvitað annað í þessu, sem er að
hefðin hefur um áratugaskeið verið sú að
blaðamenn kæra ekki hver annan. Hvorki
til siðanefndar né með stefnum fyrir dóm-
stóla. Vegna þess að þeir hafa trú á mætti
orðsins og málfrelsinu.“11