Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2014, Qupperneq 37

Bragi Bergsson
Lómatjamargarður á Egilsstöðum
r
rið 1947 var kauptúnið Egilsstaðir
stofnað með lögum frá Alþingi.
Það var einsdæmi á þeim tíma að
stjómvöld hefðu forgöngu um stofnun nýs
sveitarfélags og að byggð væri valinn staður
af Skipulagsnefnd ríkisins með þeim ásetningi
að þar myndi rísa þéttbýli. Landið undir
Egilsstaði var tekið eignamámi úr landi Sveins
Jónssonar á bænum Egilsstöðum og greitt af
ríkissjóði samkvæmt mati. Þegar kauptúnið
var stofnað vom íbúar þess 110 talsins, hálfri
öld síðar vora þeir orðnir rúmlega 1300.1
Utan við þorpið var svokölluð Lómatjörn
og í henni var hólmi. Þar hafa lómar eflaust
verpt áður en tjömin og umhverfi hennar varð
að leiksvæði bamanna í þorpinu, jafnt um
sumar sem vetur. En tjörnin var varhugaverð
og oflt þarf ekki mikið vatn til þess að böm
fari sér að voða. Eitt sinn var drengur nærri
því dmkknaður í tjöminni og í kjölfarið var
grafínn skurður og vatninu hleypt úr tjöminni
að miklu leyti.2
Allt frá upphafi þéttbýlis á Egilsstöðum vora
uppi hugmyndir um að gera almenningsgarð
1 Sjá t.d.: Morgunblaðið. 23. maí 1987, bls. 26-27.
2 Viðtal við Bjöm Kristleifsson arkitekt, 9. júní 2011.
við Lómatjöm. Á skipulagsuppdráttum fyrir
bæinn var alltaf gert ráð fyrir opnu grænu
svæði í kringum tjömina. Svæðið í kringum
hana varð fljótt miðsvæðis þegar bærinn
stækkaði og enn í dag eiga þar margir leið
um, akandi og gangandi.3
Landslagið í kringum Egilsstaði er þannig
að þar eru klettahryggir með reglulegu millibili
og á milli þeirra era mýrar sem geta verið
djúpar og botnlausar. Á árunum í kringum
1975 var gatan Tjamarbraut lögð meðfram
Lómatjöminni. „Gatnagerðin fórþannig fram
að möl var sturtað niður og þegar hún seig
ofan í mýrina var bætt við meiri möl í götuna.
Malarvegurinn ýtti mýrardrullunni til hliðar
og út í tjömina, þannig að hún var að lokum
nánast horfin.“4
Þann 5. ágúst 1986 lagði Broddi Bjama-
son fram tillögu á fundi hreppsnefndar Egils-
staðahrepps um að láta skipuleggja svæðið í
kringum tjömina við Tjamarbraut. Tillagan
var samþykkt og samkvæmt henni átti að gera
tjömina upp, leggja göngustíga um svæðið og
3 Hskj. Austf. Tillaga Brodda Bjamasonar um að láta skipuleggja
tjamarsvæðið, á fimdi hreppsnefndar Egilsstaðahrepps. 5. ágúst
1986. Askja nr. Egi-64-4.
4 Viðtal við Bjöm Kristleifsson arkitekt, 9. júní 2011.
35