Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2014, Síða 94

Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2014, Síða 94
Múlaþing ritgerðaparta. Frumritin voru síðan sett á Fléraðsskjalasafnið á Egilsstöðum, með samþykki afkomenda. Meira gerðist ekki í því máli að sinni, nema að smágrein var birt í Glettingi 1998. Um áratug síðar komst Aðalsteinn Aðalsteinsson frá Vaðbrekku í kynni við þessi handrit, og fór ásamt Sigurði og Ragnhildi bömum sínum, að vinna þau frekar. Má segja að þar með hafi komist skriður á útgáfumálin. Um framhaldið segir Jóna Björg í formála: „Atvikin höguðu því þannig, að mér bámst handritin aftur, áður en allt var tölvusett, og nú varð ekki aftur snúið. Síðan höfum við frænkur, Elín Sigríður Amórsdóttir [frá Hvanná], Helga Pálsdóttir og ég verið að juða við að tölvusetja þetta og vinna, og allar verið í fullri vinnu með, svo verkið hefúr sóst seint.“ Það sannast hins vegar á Skriðdœlu þessari, að betra er seint en aldrei, og á miðju ári 2013 birtist þessi glæsilega bók, hjá bókaútgáfunni Hólum. Ýmsir hafa tekið sér fyrir hendur að safna efhi í ábúendatöl gömlu hreppanna á Héraði og skrásetja það. Gísli Helgason í Skógargerði reið á vaðið í því efni, með ábúendatali Fellahrepps, en síðan endurbætti Helgi sonur hans á Helgafelli það, og var það birt í Fellamannabók 1991, og tók yfir nærfellt þrjár aldir (1700-1990). Benedikt frá Hofteigi, Páll á Aðalbóli sonur Gísla, og Páll sonur hans, og nú um skeið Aðalsteinn frá Vaðbrekku, hafa safnað miklu efni til ábúendatals Jökuldals og sögu sveitarinnar, sem væntanlega sér dagsins ljós innan skamms. Eiríkur frá Dagverðargerði mun hafa ritað drög að ábúendatali Tunguhrepps og Guðni Nikulásson, fV. vegaverkstjóri frá Amkelsgerði, hefur ritað um ábúendur í Vallahreppi. Loks hefur undirritaður í býgerð bók um Fljótsdalshrepp þar sem ábúenda frá um 1800 er getið. Rætt hefúr verið um að samræma þessi ábúendatöl og helst að gefa þau út í einni bók eða ritaröð fyrir Héraðið, en af því verður varla úr þessu. Ábúendatal þeirra Hrólfs og Jóns er skýrt og greinilegt, en fyrirsögnin: „Ábúendatal í Skriðdalshreppi 1703-1990“ er villandi, því yfirleitt byrjar það um 1800, en nær á nokkmm jörðum aftur til 1780. Hver bær fær vanalega 3-4 síður, með ábúendaskrá á einni síðu og umljöllun um ábúendur á 1-2 síðum, auk einnar síðu með myndum af bæ og ábúendum. Bæjamyndir em nýlegar litmyndir sem Sigurður Aðalsteinsson tók fýrir bókina. Ritgerðir þeima feðga í Skriðdælu era fjölbreyttar að efni, eins og ofangreint yfirlit sýnir, og mynda til samans greinargott yfirlit um náttúmfar og sögu sveitarinnar síðustu tvær aldir. Ein sú bitastæðasta er „Búhættir í Skriðdal á fyrstu áratugum 20 aldar“, sem Hrólfur lýsir glögglega af eigin reynslu. Af sama meiði er greinin um gangnakofana, þar sem líka er sagt frá göngum og svaðilförum. Ömefiii hafa verið sérstakt áhugamál hans, og beggja þeirra feðga. Búnaðarfélagssaga Jóns kallast á við sögu Búnaðarfélags Fellahrepps, eftir Helga Gíslason í Fellamannabók. Skriðdalur er fögur sveit en hefúr þótt nokkuð harðbýl, miðað við aðrar uppsveitir Héraðs, því að þar er snjóþyngra og veðrátta ekki eins stöðug. Samt sem áður hefur þar ávallt verið vel búið, og bæir em þar stærri og snyrtilegri en annarsstaðar á Héraði. Um Skriðdal lá aðalsamgönguæðin frá Suðurfjörðum og Skaftafellssýslu til Héraðs, og þangað lá leið margra er leituðu betri kjara á Austurlandi. Má nefna þá bræður, Ásmundssyni, Hallgrím í Sandfelli og Indriða á Borg, er „villtust“ úr Lóni í Skriðdal 1785 (sjá bls. 204 í bókinni), settust þar að, og gátu af sér ætt skálda og fræðimanna. Skriðdæla er falleg bók, vel prentuð og upp sett, og þó em síðumar notaðar til hins ýtrasta. Prófarkalestur annaðist Ragnar Ingi Aðalsteinsson og verður ekki að honum fundið, nema 92
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164

x

Múlaþing: byggðasögurit Austurlands

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Múlaþing: byggðasögurit Austurlands
https://timarit.is/publication/1153

Link til dette eksemplar: 40. hefti (01.01.2014)
https://timarit.is/issue/419662

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.

40. hefti (01.01.2014)

Gongd: