Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2014, Qupperneq 146

Múlaþing
Fjárbíllfrá Skipalæk á vaði Fossár eftir vegabœtur. Ljósmynd: Katrín M. Karlsdóttir.
inn í Stuðlafoss yfír marga læki og grafninga
og síðast yfir Fossána, en vað á henni var
stórgrýtt mjög og áin oft vatnsmikil. Einatt var
Stuðlafossvegurinn erfiðasti kafli leiðarinnar
vegna bleytu og drullu í grafningum og við
læki. Oft þurfti að taka féð af bílnum utan við
Fossá og einstaka sinnum heim undir bæ í
Klausturseli vegna slíkrar ófærðar. Þá lengdist
leiðin sem þurfti að reka en það var alltaf siður
að koma fénu inn fyrir Fossá og misjafnlega
langt austur í heiði upp með Eyvindaránni.
Eftir svona langa ferð á bílpalli gat tekið
tíma fyrir æmar að sættast við lömbin þegar
búið var að hleypa fénu af. Bar mest á þessu
í fyrstu ferðunum sem tóku lengstan tíma
en árin á eftir urðu miklar vegabætur á Efri-
Jökuldal þannig að ferðatíminn styttist fljótt
úr mörgum klukkustundum niður í eina til
tvær og þá er átt við aðra leiðina. Margt
lærðist með tímanum um hvaða fyrirkomulag
hentaði best og var það orðinn fastur liður að
hleypa lömbum af fyrst og viðra þau dálitla
stund. Var gjaman etinn nestisbiti á meðan
en lömbin fóru aldrei langt frá bílnum því að
ærnar jörmuðu stanslaust á pallinum. Þegar
ánum var síðan hleypt af þurfti að standa
vel að, því að þær vom ótrúlega rásgjamar
þegar þær komust í frelsið og var þá hættan
að þær steðjuðu lamblausar frá okkur eða
einungis með annað lambið. Aldrei brást það
að lömbin þekktu mæðumar löngu áður en
þær viðurkenndu af þeim lyktina og gat það
verið slagur þegar þyrst lömbin skutu sér undir
æmar en þær vörðust. Oft fór langur tími í
það fyrir sumar æmar að taka, og vildum við
aldrei yfírgefa fyrr en séð var fram á að ær
og lamb sættust, sem ég held að hafí alltaf
endað með. Eg man að í jómfrúarferðinni
leist okkur ekki á blikuna þegar nánast hver
einasta ær hafnaði lambi sínu eftir bílferðina
og þótti ekki árennilegt ef þyrfti að fara að
venja undir þegar á fjall var komið. Fyrstu
haustin eftir að við rákum í Stuðlafoss kom
fé fyrir á ýmsum ótrúlegum stöðum. Ég man
eftir dilká sem kom fyrir í Nesjum í Homafirði
og annarri í Lóni, en þetta lagaðist eftir því
sem árin liðu og féð vandist svæðinu.
Eitt sinn man ég að við fórum í Klaustur-
sel að vorlagi með geldfé á vagni aftan
í opinni dráttarvél sem pabbi ók en við
strákar pössuðum á vagninum. Sú ferð tók
allan daginn. Stoppuðum við á uppeftirleið
144