Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2014, Síða 155

Sumarnytjar á Stuðlafossi
dauðans matur. Var ég hálfönugur við karlana
að fá ekki að dotta aðeins lengur þar sem ég
var ekki laus við iðraverkinn sem búinn var
að plaga mig allt kvöldið. Eg er þess fullviss
enn í dag að mér hefði ekkert gert til að fá
að dotta smástund þar sem ég var algerlega
óhrakinn, en sannarlega nokkuð þreyttur. En
hér var engin miskunn og þama merkti ég
fyrst á mönnum að þeim var ekki rótt um
stöðu mála. Einn gangnamanna neyddist til
leysa brækur þarna í öskrandi hríðinni og
brá sér bak við stein við heldur nöturlegar
aðstæður. Pabbi tók mig afsíðis og gekk með
mér hring um stærsta steininn og bað mig að
setja á mig lögun hans því að steinninn var
með þeim sérkennum að út úr honum skagaði
nef allsérstakt. Var eins og pabbi vildi geta
sannað mál sitt síðar, en ég hafði greint það
meðan ég hallaði mér að hann renndi grun í
hvar við væmm staddir. Á þessum stað var
afskrifað að reyna að fmna kofann, enda lítt
áberandi bygging og tilviljanakennt að rekast
á hann við slíkar aðstæður. Ákveðið var að
halda þá leið sem líklegust þótti til að komast
mætti niður af heiðinni. Var nú ákveðin stefna
og hundunum enn einu sinni spymt á fætur og
haldið af stað. Ekki voru nema nokkur skref
gengin frá grjótinu þegar menn og hestar
steyptust fram af snjóhengju og kútveltust
niður. Máttum við hafa okkur alla við að lenda
ekki undir hestunum sem byltust niður eins
og stjómlaus stórkeröld. En brekkan endaði á
jafnsléttu og aliir komust á fætur óskaddaðir,
og svo var brotist áfram í hríðinni.
Ljós í myrkrinu
Kaflinn sem í hönd fór var hinn erfíðasti,
svo þungt var göngufærið, en þá vora margir
klukkutímar liðnir síðan nokkur hafði setið
á hestbaki. Eitt af því sem mönnum hafði
sést yfir í langan tíma var að nærast. Veðrið
rak menn áfram í von um að komast út úr
aðstæðunum, sem buðu ekki upp á að baukað
væri við nesti; öll reiðtygi orðin stokkfrosin
Mósa Guðmundar með folald sitt á Setbergi í Fellum.
Ljósmynd: Hólmfríður Helgadóttir.
og erfítt að komast í hnakktöskumar. Oddur
var með djúsflösku í vasanum og talaði um að
það hefði hjálpað sér mikið að súpa á henni
við og við til að mæta orkutapinu. Guðmundur
varð hins vegar fyrir sykurfalli og kenndi sér
meins. I lann harkaði þó af sér og braust í
hnakktöskuna og beit í frosið nesti. Olarnar
á hnakktöskunni voru kolfrosnar en það
hafðist. Við fóram yfír mýrarflóa og sagðist
Guðmundur hafa stappað holu í frerann og
drukkið það sem mýrin bauð, enda afskaplega
þyrstur orðinn af miklu vökvatapi. Þetta gaf
honum aukna orku til að halda áfram. Næst
komum við að kíl og þar var stoppað. Nú taldi
gangnastjóri sig þekkja Hrafnsgerðiskílinn
sem rennur fram og niður í Elrafnsgerðisá
og vildi taka stefnu þvert austur frá honum
og komast á brúnir ofan Skeggjastaða.
Grétar vildi halda undan hallanum meðfram
kílnum og komast þannig niður af heiðinni.
Á þessum fundi birti rétt snöggvast í loft og
menn grilltu í tunglið og Venus stundarkom.
Einhverjir minntust vísuorðanna: „Venus
hátt í vestri skín, við skulum hátta elskan
mín.“ Stefán fullyrti að tunglið væri ávallt
yfír austurfjöllunum um þetta leyti og lagði
til að gengið yrði á tunglið. Ut frá þessum
vísbendingum var haldið í þá átt sem menn
töldu líklegast að væri austur.
153
L