Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2014, Qupperneq 156

Múlaþing
Eftir langa og stranga göngu fram og
niður Hrafnsgerðisbuginn í þæfíngsfærð
með hestana í taumi urðu menn varir við
að veðurhæðin hafði minnkað örlítið sem
staðfesti lækkun í landinu og greina mátti
nokkurt undanhald. Afram hélt för og
skyndilega varð okkur ljóst að við vorum
komnir á brún heiðarinnar og greindum ljós í
byggð neðan við okkur hinumegin í dalnum.
Eg var svo gersamlega áttavilltur að mér
fannst þetta allt eins geta verið ljós á bæjum
á Jökuldal. Man ég að ég spurði gangnastjóra
hvort hann teldi vera Jökuldal eða Hérað.
„Ætli það sé ekki Héraðið“ svaraði hann með
hægð, og hefur eflaust fundist spumingin
skrítin.
Þama vomm við staddir á brúnum ofan
Hrafnsgerðis, innsta bæjar í Fellum. Hrafns-
gerðisbugurinn er ekki talin greiðfærasta leið
sem hægt er að velja sér niður af heiðinni en
um það var ekki spurt í þessu tilfelli heldur
reynt að rata þá leið sem örugglega skilaði
mönnum til byggða. Urkoman var nú orðin
slyddukenndari enda ögn hlýrra í lofti eftir því
sem neðar dró. Fjallið var víða bratt þama og
jörð sleip af krapi, enda runnu hestar og menn
á rassinum niður flestar brekkur, langar sem
stuttar. Niður undir Hrafnsgerði var stefnan
tekin út um Teigaból sem þá var í eyði og stefnt
í Skeggjastaði. Eftir að fjallinu sleppti settust
menn á bak hestunum sem nú sýndust allir
gráir að lit, svo sýldir voru þeir orðnir vegna
krapans sem pakkast hafði í feldinn. Nú var
komin morgunskíma. Riðum við út í gegnum
Teigaból og sem leið lá til Skeggjastaða og
fóru að detta flygsur úr feldi hestanna þegar
þeim hlýnaði og sýndust þeir á tímabili
allir einhvem veginn gráskellóttir. Sleipnir
minn var brokkgengur og heldur illgengur á
brokkinu en samt sofnaði ég hvað eftir annað
á þessari leið þótt rösklega væri riðið. Nú var
það gegn vilja mínum sem svefninn sótti á,
en í þetta sinn var það ósvikin þreyta sem
gerði vart við sig. Vaknaði ég jafnan þegar
ég var farinn að hallast svo í hnakknum að
ég var við það að detta af baki, en með þessu
reiðlagi dinglaðist ég í hlað á Skeggjastöðum
ásamt ferðafélögunum. Þar vom hrossin hýst
í tiltækum útihúsum og gengið til bæja.
Á Skeggjastöðum bjó einn ferðalanganna,
Þorbergur Jónsson ásamt konu sinni Guðrúnu
Árnadóttur og börnum, en á ytri bænum
Garðar Pálsson og Anna Tómasdóttir og fimm
böm þeirra. Á þessum tveimur heimilum var
okkur gangnamönnum boðið að hvílast eftir
slarkið. Guðmundur Sigfússon minnist þess
er hann kom heim á tröppumar með Þorbergi
og fleiram að þá var húsið læst. Þorbergur
knúði dyra og nokkur tími leið þar til Guðrún
húsfreyja opnaði. Hún leit snöggvast yfir
hópinn spurði síðan heldur höstug: „Hvem
andskotann emð þið að gera hér?“ Henni var
eðlilega bmgðið að sjá hrakta og lúpulega
gangnamenn þar mætta, en fólk í byggð bjóst
ekki við öðru en þeir væru þessa nótt í kofa
með Klausturselsreksturinn. Þorbergur hopaði
eitt skref afturábak við kveðju konu sinnar
en síðan vom allir drifnir inn. Mér var vísað
til gistingar hjá Garðari og Önnu og var þar
tekið á móti okkur af mikilli rausn og búið
um okkur í þægilegum rúmum. Sjaldan hef
ég notið þess betur að leggjast til hvíldar
en eftir þetta erfíða slark sem búið var að
standa í réttan sólarhring, en klukkan var orðin
fimm um morguninn þegar Skeggjastöðum
var náð. Þegar ég vaknaði seinna um daginn
voru famir menn héðan og þaðan upp á heiði
til að bjarga fénu. Frá okkur höfðu farið eftir
stutta hvíld þeir Brynjólfur, Þorbergur, Grétar,
Pétur og Oddur. Garðar hafði farið upp fyrr
um morguninn ásamt tleiram og hafði því
leyst Stefán, smalamann sinn, undan frekari
skyldum. Um þennan síðari leiðangur, sem
ekki var sá auðveldasti, hefur Brynjólfur
fjallaó með greinargóðum hætti í áðumefndum
fjallskilaþætti í Fellamannabók og mun ég því
ekki lýsa náið þeim björgunarleiðangri enda
tók ég ekki þátt í honum.
154