Heilsuvernd - 01.03.1951, Blaðsíða 27

HEILSUVERND
19
truflunum, allskonar óhófi, eitrunum . ... “ I sömu grein
er þess getið, að líklegt þyki, að krabbamein í lifur, sem er
algengt í Suður-Afríku, stafi af næringarskorti fátæka
fólksins og mikilli notkun ormalyfja, sem verka skaðlega á
lifrina.
Prófessorinn skýrir frá því, að Javamenn í Indónesíu fái
ekki krabbamein í maga, en Kínverjar, sem þar búa, sýk-
ist af því. Lifnaðarhættir þeirra eru svipaðir að öðru leyti
en því, að Kínverjar borða svínafeiti og steikja mat sinn
í feiti, en það gera Javamenn ekki. Má af því ráða, að
steikt feiti geti valdið krabbameini. 1 því sambandi má
minna á tilraun, sem sagt er frá í 3. hefti Heilsuverndar
1949, og bendir til þess, að mikil hitun matvæla framleiði
í þeim bólgumyndandi efni. Var mikið brúnað smjör talið
þeirra á meðal. Er full ástæða til að vara húsmæður og mat-
reiðslukonur við þeirri matreiðsluaðferð, sem hér er mjög
algeng, að steikja matinn í feiti. Auk krabbameinshættunn-
ar, sem stafa kann af þeirri aðferð, gerir hún matinn tor-
meltari og eyðileggur næringargildi hans meira en góðu
hófi gegnir. Próf. Dungal telur, að óvíða í heiminum sé
meiri feiti notuð til matargerðar en hér á landi.
I grein sinni segir próf. Dungal frá því, að á nýafstöðnum
fundi fræðimanna, sem haldinn var í Oxford sl. sumar á
vegum heilbrigðisnefndar Sameinuðu þjóðanna, hafi það
þótt „óvéfengjanlega sannað, að reykingar ættu sinn þátt í
krabbameini í lungum, einkum sígarettureykingar.“
Þetta kemur ekki á óvart þeim, er lesið hafa bók NLFÍ
„Menningarplágan mikla“. Þar er ítarlega lýst áhrifum tó-
baks á likamann og m. a. frá því skýrt, að reykingar eigi
mikla sök á krabbameini í lungum, munni og hálsi.
I grein sinni heldur próf. Dungal því fram, að krabbamein
muni vera og hafi verið eins algengt meðal frumstæðra
þjóða og menningarþjóðanna, gagnstætt því, sem margir
telja og haldið hefir verið fram hér í ritinu. Og prófessorinn
gefur í skyn, að sú skoðun, að frumstæðar þjóðir séu að
mestu lausar við krabbamein, byggist á umsögnum inn-