Heilsuvernd - 01.04.1957, Síða 22

18
HEILSUVERND
menningarsjúkdóma og jafnvel fleiri meS einföldum og heilbrigð-
um lifnaðarháttum í einu og öllu. Nú getur ekki þessi menntaða
þjóð afsakað sig með því að hún viti ekki fullvel, hvernig hún
á að lifa heilbrigðu lífi. Henni mun fremur hrjósa hugur við
að horfast í augu við þær staðreyndir, að hún er komin út í
verstu ógöngur. Hana nmn skorta þrek til að skipta um ‘hátt-
semi í svo mörgu, sem orðið er henni að drotnandi vana, þótt
hún finni það og viðurkenni í aðra röndina, að það sé heilsu-
spillandi og lami líkaina og sál. í fyrstu hrjóta menn oftast boð-
orð hreystinnar af gáleysi, mannalátum, eða rælni, en verða svo
áður en varir háðir slænmm venjum, sem taka sér loks drottnandi
vald yfir þeim. Ábyrgðarmeðvitundin dofnar stig af stigi, en
kæruleysið tekur stjórntaumana. Sjúkleg vanlíðan neyðir flesta
til að leita sér lækninga, þegar móðir náttúra segir: Hingað, en
ekki lengra.
Það ætti að vera þeim skiljanlegra, sem muna langt aftur i tím-
ann, að hér hefur orðið ör þróun, jafnvel gagnger bylting á flest-
um — ef ekki öllum sviðum þjóðlífsins um nokkur undangengin
ár. Það eru þvi engin undur, þó að svo hæverskleg breyting sé
farin að orka á landslýðinn. Allur þessi mikli hraði og ákafi,
bæði i atvinnulífinu og öllum menningarkröfum nútímans, heldur
flestum í stöðugum taugaæsingi frá morgni til kvölds. Allir eru
á þönum, sífellt að flýta sér, alltaf uggandi um að verða of seinir
að gegna og fulnægja þessum óteljandi kröfum, sem nútiminn
gerir til þeirra, oftast um orku fram. — Auk þess vilja menn
kappkosta, „að fylgjast með“ í svo mörgu, svo þeir „merki sig
ekki úr“, eða verði áberandi eftirbátar annarra í því að fylgja
kröfum tíðarandans. Sumt af þessu er þó hvorki hollt né mann-
bætandi. Margt af því er „vellyst úr skipsförmum", sem vafrað
hefur að landi — og skaðað, unnið stórtjón, af því að það fyrir-
hitti ekki íslenzkt veður, sem frysti það í hel. Líf almennings
verður þannig ein óstöðvandi íþróttakeppni og togstreita, sem
fyrr eða síðar lamar taugakerfið meira og minna og veldur
ýmis konar truflunum á líkamlegri og andlegri heilbrigði.
Hér er vissulega komið í óefni. Þrátt fyrir það er eklci vert að
kvíða neinu, og sízt að örvænta. Þessi kynslóð hefur verið í mikl-
um vanda stödd. Á 'henni hafa skollið þær háreistustu holskeflur,
sem nokkru sinni hafa brotnað við íslenzka strönd. Hún hefur
byggt upp landið, brúað vötnin, lagt vegi um landið þvert og
endilangt, í stuttu máli, skapað vort nýja þjóðfélag. Það væri
því til of mikils mælzt að hún afkastaði öllu þessu óaðfinnan-
lega. Margt og mikið er unnið til úrbóta. Sjúkrahúsum er fjölgað