Fréttablaðið - 18.12.2021, Blaðsíða 4

Íslenska ríkið mun una niður-
stöðu Landsréttar í bóta-
málum Guðmundar- og
Geirfinnsmála. Um hæstu
miskabætur í Íslandssögunni
er að ræða.
adalheidur@frettabladid.is
DÓMSMÁL „Ríkið mun ekki áfrýja
þessari niðurstöðu Landsréttar,“ segir
Katrín Jakobsdóttir, forsætisráðherra,
um dóma Landsréttar í bótamálum
Kristjáns Viðars Júlíussonar og Guð-
jóns Skarphéðinssonar vegna Guð-
mundar- og Geirfinnsmála.
Katrín segir lögfræðinga ríkisins
eiga eftir að fara heildstætt yfir
málið, en henni sýnist dómarnir
snúast að mestu leyti um hvernig
meta eigi miska til fjár við fordæma-
lausar aðstæður.
„Við fögnum því að dómur liggi
fyrir en höfum auðvitað lagt áherslu
á að engar fjárhæðir gætu bætt þann
miska sem viðkomandi urðu fyrir,
en gerðum okkar besta við að móta
þær fjárhæðir. Nú hefur Landsréttur
kveðið upp dóm og það liggur fyrir
að bætur eru hærri en það sem
framkvæmdavaldið taldi sér fært
að bjóða, en fjárhæðirnar í þessum
nýju dómum eru hæstu miskabætur
sem dæmdar hafa verið af íslensk-
um dómstólum,“ segir Katrín. Hún
fagnar því að niðurstaða dómstóla
liggi nú fyrir um hvað geti talist
sanngjarnar bótafjárhæðir í málinu.
„Það er mjög gott að fá þetta
dómsorð og vonandi að það verði
hluti af lúkningu í þessu erfiða
máli,“ segir Katrín.
Með dómum Landsréttar í gær
voru Kristjáni Viðari dæmdar 350
milljónir í bætur og Guðjóni Skarp-
héðinssyni 260 milljónir. Í báðum
tilvikum koma til frádráttar þær
bætur sem þeim höfðu þegar verið
greiddar vegna málsins.
Lögmenn Guðjóns og Kristjáns
Viðars segjast sáttir við þessar mála-
lyktir og gera heldur ekki ráð fyrir
áfrýjun til Hæstaréttar.
„Það má segja að réttarríkið hafi
staðist þessa prófraun með því að
dæma þarna ríf legar bætur fyrir
þann miska sem minn umbjóðandi
varð fyrir á sínum tíma og í raun-
inni alla sína ævi síðan, en hann lést
í vor,“ segir Arnar Þór Stefánsson,
lögmaður Kristjáns Viðars.
„Það eru stór orð notuð í for-
sendum dómsins um framgöngu
ríkisins gagnvart þessu fólki og ég er
ánægður með að það sé viðurkennt
í þessum dómi.“
Í dómum Landsréttar er meðal
annars byggt á því að tímalengd
einangrunar þeirra beggja og
aðstæður í Síðumúlafangelsi hafi
falið í sér ‘vanvirðandi meðferð‘ í
skilningi 68. gr. stjórnarskrárinnar
og 3. gr. mannréttindasáttmála
Evrópu. Fátítt er að kveðið sé svo
fast að orði í íslenskum dómum, en
umrædd ákvæði taka til pyndinga,
ómannúðlegrar eða vanvirðandi
meðferðar eða refsingar.
Þá féllst Landsréttur ekki á að
lækka ætti bætur til þeirra á grund-
velli eigin sakar, en í dómunum
segir að ríkið hafi ekki fært nægj-
anleg rök fyrir háttsemi þeirra við
rannsókn málsins og meðferð þess
fyrir dómi hafi leitt til sakfellingar
þeirra í málinu á sínum tíma eða að
þeir hafi sjálfir valdið eða stuðlað að
þeim aðgerðum sem bótakröfurnar
eru reistar á. Því verði bótakröfur
þeirra ekki lækkaðar á grundvelli
eigin sakar.
Ragnar segir dóminn bæði sögu-
legan og fordæmisgefandi.
„Eitt af því sem er gagnlegt við
svona dóma er að þeir eiga að hafa
áhrif á hegðan embættismanna,
bæði rannsóknarmanna, lögreglu
og dómara, þegar svona mál koma
upp,“ útskýrir Ragnar.
Enn á eftir að kveða upp dóm í
máli Erlu Bolladóttur sem freistar
þess enn að fá sinn þátt málsins end-
urupptekinn. Þá er bótamál tveggja
afkomenda Sævars Ciesielski enn til
meðferðar fyrir dómi. n
Það er mjög gott að fá
þetta dómsorð og
vonandi að það verði
hluti af lúkningu í
þessu erfiða máli.
Katrín Jakobs-
dóttir, forsætis-
ráðherra
UMBOÐSAÐILI JEEP® Á ÍSLANDI • ÍSLENSK-BANDARÍSKA • ÞVERHOLT 6 • 270 MOSFELLSBÆR
S. 590 2300 • WWW.ISBAND.IS • ISBAND@ISBAND.IS • OPIÐ VIRKA DAGA 10-17 • LAUGARDAGA 12-16
960.000 KR VSK VERÐHÆKKUN UM ÁRAMÓT*
A L V Ö R U J E P P I – A L V Ö R U F J Ó R H J Ó L A D R I F
JEEP COMPASS LIMITED
TROÐFULLUR AF AUKABÚNAÐI 6.999.000 KR.
JEEP RENEGADE TRAILHAWK
TROÐFULLUR AF AUKABÚNAÐI 6.199.000 KR.
*Verð á Compass og Renegade hækkar um 480.000-960.000 um áramótin, vegna VSK hækkana. Nánari útskýringar fást hjá sölumönnum.
ÁRA ÁBYRGÐ 8 ÁRA ÁBYRGÐ Á
DRIFRAFHLÖÐU
Katrín fagnar dómsorði um bætur
Máli Tryggva Rúnars áfrýjað
„Þetta eru sár vonbrigði. Í niðurstöðunni felst að
ríkið hafi fjárhagslegan ábóta af andláti manns,
sem það hefur orðið uppvíst að því að pynta,“ segir
Páll Rúnar M. Kristjánsson lögmaður aðstandenda
Tryggva Rúnars Leifssonar.
Ríkið var sýknað af bótakröfu Tryggva Rúnars,
á þeim forsendum að krafa um miskabætur erfist
ekki til dánarbús nema að mál sé höfðað um
kröfuna áður en viðkomandi lést, líkt og í tilviki
Kristjáns Viðars.
Páll segir fá fordæmi um slík miskabótamál og engin fordæmi um
bótaskyldu út af rangri sakfellingu og erfðum. „Þannig að þetta mál
er einstakt að þessu leyti. Frá upphafi var lagt upp með að taka málið
alla leið og í ljósi þess geri ég ráð fyrir að málinu verði áfrýjað.“
Landsréttur málar dökka mynd af áhrifum málsins
„Ljóst er að sakfellingardómur þar sem Kristján Viðar var dæmdur
fyrir tvö manndráp og sú opinbera umræða sem málið hlaut, litaði
líf hans allt frá því að hann stóð á tvítugu þar til hann var kominn
á sjötugsaldur. Af öllu framangreindu er ljóst að málið varpaði
miklum skugga á líf Kristjáns Viðars. Hefur hann þannig til viðbótar
við miska vegna frelsissviptingar þurft að þola umtalsvert miska-
tjón vegna sakfellingarinnar sjálfrar, sem reist var á rannsókn og
málsmeðferð sem ekki var að öllu leyti í samræmi við þágildandi
lög um meðferð opinberra mála."
arib@frettabladid.is
DÓMSMÁL Héraðssaksóknari hefur
ákært konu fyrir mansal með því
að hafa neytt fjögur stjúpbörn sín
til að vinna til að hún gæti reist sér
hús erlendis.
Greint var fyrst frá því í kvöld-
fréttum RÚV í gær að þetta sé í
fyrsta sinn í áratug sem ákært sé
fyrir mansal hér á landi. Konunni er
gefið að sök að hafa flutt börnin til
Íslands og látið þau vinna allt að 13
tíma á dag hjá fyrirtæki þar sem hún
stýrði daglegum rekstri. Konan, sem
er íslensk, á svo að hafa tekið laun
þeirra, rúmar 16 milljónir króna.
Börnin fara fram á 29 milljónir
króna frá henni. n
Ákærð fyrir
mansal
elinhirst@frettabladid.is
SAMFÉLAG „Það var farið með stórar
sendingar af gjöfum til barna og
unglinga til Mæðrastyrksnefndar,
Hjálparstarfs kirkjunnar og Fjöl-
skylduhjálpar Íslands í gærmorg-
un,“ segir Baldvina Snælaugsdóttir
markaðsstjóri Kringlunnar. „Þetta
var ekki fyrsta ferðin, en sú stærsta í
vikunni.“ Jólagjafasöfnun fyrir bág-
stödd börn sem fór dapurlega af stað
í byrjun, hefur nú tekið stóran kipp.
„Það er augljóst að Íslendingar eru
ekki að gleyma sínum minnstu. Við
erum eiginlega djúpt snortin.“ n
Söfnunin tók kipp
Starfsfólk Kringlunnar í óðaönn að
ganga frá sendingu til barna.
Arnar Þór Stefánsson var hóflega bjartsýnn fyrir dómsuppsögu í gær. Hann segir dóminn sigur fyrir réttarríkið.
FRÉTTABLAÐIÐ/AÐALHEIÐUR
arib@frettabladid.is
COVID-19 Allir þingmenn verða kall-
aðir í hraðpróf á mánudag eftir að
þrír þingmenn og tveir starfsmenn
þingf lokka greindust smitaðir af
Covid-19 í gær. Alþingi á eftir að
afgreiða fjárlagafrumvarpið fyrir
áramót. Smitaðir þingmenn munu
kalla inn varamenn. n
Smit á Alþingi
4 Fréttir 18. desember 2021 LAUGARDAGURFRÉTTABLAÐIÐ