Morgunblaðið - 11.11.2021, Blaðsíða 74

74 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 11. NÓVEMBER 2021
„Tvær gjörólíkar konur mæla sér
mót á veitingahúsi eftir að hafa tek-
ið kápu hvor annarrar í misgripum
nokkrum dögum áður. Þær komast
að því að þær eiga kannski meira
sameiginlegt en þær hafði grunað.“
Þannig er Rauðu kápunni, leikriti
eftir Sólveigu Eiri Stewart, lýst á
vef Þjóðleikhússins en það verður
frumsýnt í dag í hádegisleikhúsinu í
Leikhúskjall-
aranum og er um
25 mínútur að
lengd. Edda
Björgvinsdóttir
og Snæfríður
Ingvarsdóttir
fara með hlut-
verk kvennanna
tveggja og leik-
stjóri er Hilmar
Guðjónsson. Í há-
degisleikhúsinu í
vetur verða frumsýnd fjögur ný ís-
lensk verk sem valin voru í hand-
ritasamkeppni sem Þjóðleikhúsið
stóð fyrir í samstarfi við RÚV og
voru 247 leikrit send inn og fjögur
valin úr þeim. Rauða kápan er ann-
að í röðinni og verður verkið sýnt í
hádeginu á virkum dögum og verkin
verða að auki öll tekin upp og sýnd í
Sunnudagaleikhúsi RÚV á næsta
ári. Hádegisleikhúsið fer þannig
fram að matur er borinn á borð milli
kl. 12 og 12.15 og hefst síðan leik-
sýningin og stendur yfir í um hálf-
tíma.
Skrifað í ritlistarnámi
Sólveig á að baki nám í ritlist í
Háskóla Íslands og skrifaði leikritið
í einum ritlistarkúrsanna þar sem
snerist um einþáttunga. „Síðan þró-
aði ég það aðeins og ákvað að senda
það í samkeppnina og það komst
áfram,“ segir Sólveig og segist ekki
hafa skrifað leikrit áður. Hún hafi
skrifað smásögur sem gefnar hafi
verið út með smásögum annarra.
Sólveig er spurð hvort hún hafi
ekki verið himinlifandi yfir að eiga
eitt sigurverkanna. „Ég var mjög
ánægð og þetta kom líka á svo góð-
um tíma, það var búið að vera svolít-
ið erfitt og þetta var mikið gleði-
efni,“ segir hún. „Það var mjög
gaman að verkið skyldi vera valið.“
– Nú veit ég ekkert um verkið
nema það sem stendur á vef Þjóð-
leikhússins. Má segja eitthvað
meira um það eða er með því verið
að skemma fyrir leikhúsgestum?
„Maður vill nú ekki spilla fyrir en
þegar ég skrifaði þetta þá var það
með feminískum keimi, þetta eru
konur af gjörólíkum kynslóðum,
önnur er ung og hin eldri. Ég var að
reyna að hafa þær sem ólíkastar en
um leið láta eitthvað sameina þær,“
svarar Sólveig.
Hún hefur fengið að fylgjast með
æfingum og segir gaman að sjá
hvernig verkið hefur breyst í
æfingaferlinu og að upplifa hið óút-
reiknanlega. Þá hafi verið gaman að
sjá hvernig þær Edda og Snæfríður
mótuðu persónurnar og sjá þær
uppi á sviði í búningum. Að sumu
leyti hafi þær verið allt öðruvísi en
hún sá fyrir sér við skrifin, sem sé
líka ánægjulegt. helgisnaer @mbl.is
Kápur Snæfríður og Edda í leikritinu Rauða kápan sem er annað af fjórum
sem sýnd eru í hádegisleikhúsi Þjóðleikhússins í Leikhúskjallaranum.
Konur af ólíkum kynslóð-
um mætast í hádeginu
- Rauða kápan frumsýnd í Leikhúskjallaranum
Sólveig Eir
Stewart
L
oftslagsváin, metoo-bylt-
ingin, einelti, fordómar og
útlendingaandúð. Já, bar-
áttumálin í nútímasam-
félagi eru síður en svo af skornum
skammti og af nógu að taka hjá
ungu fólki með sterka réttlætis-
kennd. Er þá framangreindur listi
ekki tæmandi upptalning. Í sinni
fyrstu bók, Akam, ég og Annika,
snertir Þórunn
Rakel Gylfadóttir
á mörgum mikil-
vægum málefn-
um og reynir að
henda reiður á
upplifun og líðan
unglinga í sam-
tímanum. Tímum
sem einkennast í
auknum mæli af
hnattvæðingu og óvissu með yfirvof-
andi loftslagsbreytingum og aukn-
um ójöfnuði í alþjóðasamfélaginu.
Bókin segir frá Hrafnhildi Unn-
steinsdóttur, íslenskum unglingi, og
hvernig líf hennar umturnast þegar
hún neyðist til að flytja með móður
sinni, stjúpföður og hálfsystrum frá
Íslandi til Þýskalands. Þar bíða
hennar ótal áskoranir á borð við
nýtt tungumál, vinaleysi og ósam-
vinnuþýtt skólakerfi. Eftir því sem
líða tekur á dvölina kynnist Hrafn-
hildur þó fleira fólki frá ólíkum
menningarheimum. Opnar þetta
augu hennar fyrir ýmsu en leiðir
hana jafnframt í ógöngur.
Í bókinni gerir höfundur tilraun
til þess að gera lífi og vandamálum
unglinga í samtímanum skil – þó
með misjöfnum árangri. Söguþráð-
urinn er á tíðum yfirborðskenndur
og klisjulegur, og framvinda sög-
unnar ekki alveg nógu sannfærandi
á köflum. Fannst undirritaðri þá
stundum bera á skorti á innsýn í
veruleika og hugarheim ungs fólks í
dag.
Að því sögðu þá stendur höfundur
vel að mörgu í bókinni. Þórunn ger-
ir stormasömu sambandi mæðgn-
anna góð skil og geta eflaust marg-
ar ungar konur sett sig í spor
Hrafnhildar í því samhengi. Reiði,
ást, pirringur og margar aðrar til-
finningar takast á þegar mæðgum
lendir saman og getur borið á
ósanngirni af beggja hálfu. Þá er
meira en að segja það að biðjast af-
sökunar og viðurkenna að maður
hafi rangt fyrir sér.
Auk þess vekur höfundur les-
endur til umhugsunar um ýmis mál-
efni. Til að mynda hvað það þýði að
vera innflytjandi, og þá hvers konar
„innflytjandi“. Það er ekki sama Jón
og séra Jón, innflytjandi og flótta-
maður, Íslendingur og Kúrdi. Hvað-
an við komum virðist óneitanlega
hafa áhrif á lífsgæði, móttökur og
horfur okkar í nýju samfélagi, rétt
eins og greint er frá í bókinni.
Þá er spurningunni um réttæti
velt upp og ábyrgð einstaklinga á að
breyta til hins betra. Hefur ein
manneskja burði til að laga stórt og
umfangsmikið vandamál á borð við
loftslagsvána? Hvað ef vandamálið
er á minni skala og fórnarlömbin
fólk sem við þekkjum og þykir jafn-
vel vænt um? Er aðgerðaleysi
merki um leti og hræðslu eða eigum
við stundum ekkert með að skipta
okkur af málefnum annarra? Ef
marka má skilaboð bókarinnar
mættu fleiri stundum taka upp
hanskann fyrir aðra. Jafnvel þótt
það þýði að setja sjálfan sig í óþægi-
lega stöðu.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Höfundurinn Í sögunni „snertir Þórunn Rakel Gylfadóttir á mörgum mikil-
vægum málefnum og reynir að henda reiður á upplifun og líðan unglinga“.
Að gera eða
ekki gera
Unglingabók
Akam, ég og Annika
bbbnn
Eftir Þórunni Rakel Gylfadóttur.
Angústúra, 2021. Kilja, 353 bls.
HÓLMFRÍÐUR MARÍA
RAGNHILDARDÓTTIR
BÆKUR
Tilnefningar til Evrópsku kvik-
myndaverðlaunanna, EFA, sem af-
hent verða í Berlín 11. desember,
hafa verið kunngjörðar og er ís-
lenska kvikmyndin Dýrið á meðal
þeirra sem tilnefndar eru í upp-
götvanaflokki, Prix Fipresci.
Keppir hún þar m.a. við hina marg-
lofuðu Promising Young Woman.
Í aðalflokki verðlaunanna, flokki
bestu evrópsku kvikmyndarinnar,
eru fimm myndir tilnefndar. Eru
það Compartment no. 6, Quo Vadis,
Aida?, The Father, É stata la mano
di dio og Titane. Kvikmyndir til-
nefndar sem besta gamanmynd eru
Ninjababy, Belle fille og Sentimen-
tal og tilnefndar sem besta heimild-
armynd eru Babi Yar. Context,
Flugt, Herr Bachmann und seine
Klasse, Taming the Garden og The
Most Beautiful Boy in the World. Í
flokki teiknimynda eru það Even
Mice Belong in Heaven, Flugt, Ap-
stjärnan, Where is Anne Frank og
Dýrið tilnefnt til EFA-verðlauna
Tilnefnd Noomi Rapace og Hilmir Snær Guðnason í kvikmyndinni Dýrið.
Wolfwalkers. Leikstjórar sem til-
nefndir eru sem þeir bestu eru
Radu Jude, Jasmila Zbanic, Florian
Zeller, Paolo Sorrentino og Julia
Ducournau.
Tilnefndar sem besta leikkona
eru Seidi Haarla, Carey Mulligan,
Jasna Djuricic, Renate Reinsve og
Agathe Rousselle. Tilnefndir sem
besti leikari eru Yuriy Borisov,
Franz Rogowski, Anthony Hopkins,
Tahar Rahim og Vincent Lindon.
Frekari upplýsingar má finna á
europeanfilmawards.eu.
Aðalstræti 2 | s. 558 0000
Kíktu til okkar í góðan mat og
notalegt andrúmsloft
Opnunartími
Mán.–Fös. 11:30–14:30
Öll kvöld 17:00–23:00
Borðapantanir á matarkjallarinn.is
ÓLIN BYRJA Á
MATARKJALLARANUM
18. NÓVEMBER
UPPLIFÐU JÓLIN
Hægeldaður Þorskur
noisette hollandaise, hangikjöt
Hreindýra Carpaccio
trönuber, pekan hnetur,
gruyére ostur, klettasalat
Gljáð Lambafillet
seljurótarfroða, rauðkál,
laufabrauð
Jólasnjór
mjólkur- og hvítsúkkulaði,
piparkökur, yuzu
9.490 kr.
VEGAN JÓ
Vatnsmelónutartar
fivespice ponzu,
lárpera, won ton
Rauðrófu Carpaccio
heslihnetur, piparrót,
klettasalat
Yuzugljáð Grasker
greni, rauðbeður,
kóngasveppir
Risalamande
kirsuber, karamella
7.99
JÓLALEYNDARMÁL
MATARKJALLARANS
6 réttir að hætti kokksins
leyfðu okkur að koma þér á óvart
Eldhúsið færir þér upplifun þar sem
fjölbreytni er í fyrirrúmi
10.990 kr. 0 kr.
LJ