Skessuhorn - 08.12.2021, Page 4

MIÐVIKUDAGUR 8. DESEMBER 20214
Garðabraut 2a - Akranesi - Sími: 433 5500 - www.skessuhorn.is
Skessuhorn kemur út alla miðvikudaga. Skilafrestur auglýsinga er kl. 14.00 á þriðjudögum.
Auglýsendum er bent á að panta auglýsingapláss tímanlega. Skráningarfrestur smá-
auglýsinga er til kl. 12.00 á þriðjudögum.
Blaðið er gefið út í 3.700 eintökum og selt til áskrifenda og í lausasölu.
Áskriftarverð er 3.877 krónur með vsk. á mánuði. Elli- og örorkulífeyrisþegar greiða
kr. 3.348. Rafræn áskrift kostar 3.040 kr. Rafræn áskrift til elli- og örorkulífeyrisþega er 2.800 kr.
Áskrifendur blaðs fá 50% afslátt af verði rafrænnar áskriftar. Verð í lausasölu er 950 kr.
SKRIFSTOFA BLAÐSINS ER OPIN KL. 9-16 VIRKA DAGA
Útgefandi: Skessuhorn ehf. skessuhorn@skessuhorn.is
Ritstjórn:
Magnús Magnússon, ritstjóri s. 894 8998 magnus@skessuhorn.is
Anna Rósa Guðmundsdóttir arg@skessuhorn.is
Finnbogi Rafn Guðmundsson frg@skessuhorn.is
Valdimar K. Sigurðsson vaks@skessuhorn.is
Gunnhildur Lind Hansdóttir glh@skessuhorn.is
Auglýsingar og dreifing:
Hrafnhildur Harðardóttir auglysingar@skessuhorn.is
Umbrot og hönnun:
Ómar Örn Sigurðsson umbrot@skessuhorn.is
Bókhald og innheimta:
Guðbjörg Ólafsdóttir bokhald@skessuhorn.is
Prentun: Landsprent ehf.
Leiðari
Þróunarsamvinnan mikilvægust
Um þessar mundir eru tvö ár frá því kórónaveiran var fyrst greind austur í Wu-
han héraði í Kína. Einhver bið varð á því að heimsbyggðinni yrði gert viðvart
um tilurð hennar og svo fór að hún breiddist út til allra landa, hingað í lok febr-
úar 2020. Segja má að þessi veira hafi kollvarpað öllum þeim rythma sem þjóð-
ir heims voru í. Hún hefur valdið faraldri sem markað hefur spor allsstaðar og
hreint ekki í sjónmáli hvenær eða hvort honum ljúki. Nú hafa milljónir jarðar-
búa dáið en með bóluefnum og ríkulegum sóttvörnum hefur tekist að minnka
útbreiðslu og auka lífslíkur þeirra sem veikjast. Hins vegar um leið og slakað
hefur á vörnum á landamærum, eða innan landa, hefur hún blossað upp, aftur
og aftur. Ég minnist þess að miklar vonir voru bundnar við bóluefni sem lyfja-
fyrirtæki fóru strax að þróa. Nokkur þeirra náðu á ógnarhraða að þróa vörn sem
dró úr veikindum þeirra sem sýktust og fækkaði í þeim hópi. Fólki hvarvetna
í hinum vestræna heimi var létt. Flestir vildu láta bólusetja sig jafnvel þótt vit-
að væri að ekki hafði gefist allur sá tími til tilrauna sem venjan er við þróun og
framleiðslu nýrra hátæknilyfja. Þegar nokkurn veginn allir fréttatímar fjölluðu
um bóluefnin gegn veirunni, voru strax einhverjir sem bentu á þá staðreynd að
það yrði ekki nóg að ríkustu þjóðir heims næðu að kaupa bóluefni fyrir lands-
menn sína; það yrði að leggja fátækustu þjóðum þessa heims lið og sjá til þess
að þær fengju líka bóluefni. Þær þjóðir áttu nú þegar fullt í fangi með að brauð-
fæða landa sína. Réttilega var bent á að það yrði raunveruleg þróunaraðstoð
sem ætti eftir að koma öllum til góðs. Sú hefur orðið raunin.
Stökkbreytt afbrigði veirunnar berst nú með ógnarhraða milli heimsálfa. Það
virðist eiga rætur í sunnanverðri Afríku. Þetta nýja afbrigði er að sögn vísinda-
manna um margt ólíkt þeim fyrri. Er sagt meira smitandi en ekki hefur verið
sýnt fram á að fólk verði veikara en af hinum fyrri afbrigðum veirunnar. Jafnvel
verður það minna veikt. Nú krossa allir fingur um að svo sé. Hins vegar hafa
vísindamenn sagt að þessi stökkbreyting veirunnar, í löndum þar sem hlutfall
bólusettra er miklu lægra en í hinum ríkari hluta heimsbyggðarinnar, þýðir að
nú er heimsbyggðin nær upphafi veirunnar en endalokum hennar. Ja, svei.
Breski vísindamaðurinn Jeremy Farrar er framkvæmdastjóri góðgerðasam-
taka sem kallast Jeremy Trust og starfa að heilbrigðismálum. Farrar heldur því
fram að þeim árangri sem náðst hefur með útbreiðslu kórónaveirunnar hafi
nú verið sóað. Skortur á pólitískri forystu heimsleiðtoga sé um að kenna og
kannski mætti segja eigingirni hinna ríku. Það sé ekki nóg að bólusetja íbúa
ríkra þjóða því meðal óbólusettra í þróunarríkjum og þar sem ekki eru pen-
ingar til að kaupa bóluefni, stökkbreytist veiran, tekur á sig nýjar myndir og
hringekjan heldur áfram. Í grein sem Farrar skrifaði í Observer í síðustu viku
segir hann m.a. að ríku löndin hafi einblínt á sig og sína og haldið að með því
yrði heimsfaraldurinn að baki.
Ekki er annað hægt en vona að þjóðarleiðtogar stærstu iðnríkja heims, rík-
asta hluta jarðarbúa, vakni nú af þyrnirósarsvefni sínum. Svo lengi sem menn
líta ekki á viðbrögð við faraldrinum sem verkefni á heimsvísu, er ekki við því að
búast að koma megi í veg fyrir útbreiðslu hans.
Svo vill til að þetta suður-afríska afbrigði sem kallað hefur verið ómíkron
barst hingað til lands í síðustu viku. Þegar þetta er skrifað er það bundið við af-
markaðan hóp fólks sem tengist Akranesi. Nú krossum við fingur að takist að
halda því í skefjum og allir nái bata. Eina ráðið sem við sem þjóð höfum er hins
vegar þetta: Tökum varnaðarorð manns eins og Jeremy Farrar alvarlega. Rík-
isstjórnin ætti á vettvangi alþjóðasamskipta að tala fyrir heimsátaki í að styðja
þróunarlönd við að bólusetja alla á kostnað okkar - og það snarlega. Það skyldi
þó aldrei vera að málaflokkurinn þróunarmálaráðherra verði sá mikilvægasti
í nýrri ríkisstjórn? Jú, ég held það. Ég skora því á Þórdísi Kolbrúnu R Gylfa-
dóttur utanríkis- og þróunarsamvinnuráðherra í nýrri ríkisstjórn að taka málið
upp á næsta ríkisstjórnarfundi. Það þolir enga bið.
Magnús Magnússon
Bjarni Ólafsson AK kom með fyrsta
loðnufarminn á þessari vertíð inn
til Neskaupstaðar skömmu fyrir
hádegi á mánudaginn. Þar gleðj-
ast menn yfir að vertíðin sé hafin
en eru súrir yfir að þurfa að keyra
fiskimjölsverksmiðjuna á olíu, en
orsökina fyrir því má lesa um í
frétt á forsíðu blaðsins. Bjarni kom
með alls 1600 tonn til Neskaup-
staðar, afli sem fékkst í átta hollum
40-50 mílur norður af Melrakka-
sléttu. Loðnuveiðiflotinn er allur
á þeim slóðum, í sérstöku hólfi úti
af landgrunnskantinum og markast
af Langanesi í austri og Eyjafirði í
vestri. Á þessum slóðum er heim-
ilt að veiða loðnu með flotvörpu, en
Svandís Svavarsdóttir sjávarútvegs-
ráðherra gaf út reglugerð þess efn-
is í liðinni viku. Það varð til þess að
skipin gátu loks farið að veiða.
„Við vorum búnir að eyða tölu-
verðum tíma í að leita að loðnu
áður en leyfið var gefið. Við höfð-
um náð einhverjum 30 tonnum fyr-
ir vestan land, en það var bara smá-
loðna. Það er eitthvað af loðnu á
þessu svæði sem skipin eru á núna
en hún er dreifð og djúpt. Veiðin
er þokkaleg, ekkert mok, þótt hún
aukist dag frá degi. Þetta eru engar
ógurlegar göngur enn. Nær allt
veiðist á daginn og þar sem birt-
an er stutt þá skiptir að vera á rétt-
um stað þegar dagur rennur,“ segir
Þorkell Pétursson skipstjóri í sam-
tali við Austurfrétt, héraðsfrétta-
blað Austfirðinga.
Laust fyrir klukkan þrjú á mánu-
daginn var búið að landa um 400
tonnum af farminum. Hafþór Ei-
ríksson, verksmiðjustjóri, sagði
vertíðina fara ágætlega af stað því
loðnan er þokkalega vel haldin.
Allur farmurinn verður bræddur í
mjöl eða lýsi. Hann segir allt klárt
í bræðslunni sem hafi verið í full-
um gangi síðan í sumar. Galli sé þó
að fiskimjölsverksmiðjurnar verði
keyrðar á olíu.
Börkur, Beitir og Barði eru með-
al þeirra skipa sem voru á miðunum
á mánudaginn og voru komin með
ágætan afla. Því er útlit fyrir fleiri
loðnufarma í bræðslurnar fyrir
austan land á næstunni þótt alltaf sé
áfangi þegar sá fyrsti berst, einkum
eftir slök ár en engin loðna veiddist
2019 og 2020 og það sem kom á
land í byrjun árs var með minna
móti. Nú þurfa íslensku skipin hins
vegar að hafa sig við til að ná ríf-
lega 626 þúsund tonna kvóta. „Það
er gaman að fá fyrsta farminn fyr-
ir áramót,“ segir Jón Mar Jónsson,
yfirmaður landvinnslu hjá Síldar-
vinnslunni í samtali við Austurfrétt.
mm
Maður sem nýverið átti leið niður
að fossinum Glanna í Norðurárdal
tók eftir að hrafnaþing mikið var í
gangi rétt fyrir innan golfskálann í
hrauninu. Hann fór að skoða þetta
nánar. Í ljós kom að einhver hafði
losað sig á þessum stað við nokkra
poka sem innihéldu meðal annars
úrbeinaða kindaskrokka og ann-
an lífrænan úrgang sem hrafnarnir
voru að gera skil. Athæfi þetta ber
vott um ótrúlegan umhverfissóða-
skap.
mm/ Ljósm. aðsend
Loðna farin að veiðast
norðan við land
Bjarni Ólafsson AK kemur með fyrstu loðnuna. Ljósm. Austurfrétt/SigAð.
Umhverfissóðar á ferð við Glanna
Á fundi bæjarstjórnar Stykkis-
hólmsbæjar á morgun, fimmtu-
dag, liggur fyrir tillaga um að hefja
formlegar sameiningarviðræður
milli Helgafellssveitar og Stykk-
ishólmsbæjar. Þetta kemur fram í
auglýsingu um fundinn sem birt
var á heimasíðu Stykkishólmsbæjar
síðdegis í gær. Þar kemur fram að
óformlegur fundur hafi þegar ver-
ið haldinn með fulltrúum sveitar-
félaganna. Í fundarboðinu kem-
ur einnig fram að sveitarstjórn
Helgafellssveitar hafi fyrir sitt
leyti samþykkt að hefja formlegar
sameiningarviðræður við Stykkis-
hólmsbæ. Í tillögunni felst að íbú-
ar hvors sveitarfélags um sig munu
greiða atkvæði um sameininguna
vorið 2021 þannig að kosið verði
í sameinuðu sveitarfélagi í kosn-
ingunum á næsta ári.
Mikið og náið samband er milli
sveitarfélaganna, meðal annars um
að börnum úr Helgafellssveit er
kennt í Stykkishólmi. Miðað við
íbúafjölda 1. desember síðastliðinn
verða 1.293 íbúar í sameinuðu
sveitarfélagi Stykkishólmbæjar og
Helgafellssveitar. 79 eru nú bú-
settir í sveitinni en 1.214 í Stykkis-
hólmi. mm
Sameiningarviðræður að hefjast milli
Helgafellssveitar og Stykkishólmsbæjar