Skessuhorn - 05.01.2022, Blaðsíða 21

MIÐVIKUDAGUR 5. JANÚAR 2022 21
Hefð hefur skapast fyrir því síð-
ustu ár að veitt eru verðlaun fyrir
best skreytta húsið í Stykkishólmi
fyrir jólin. Frá því er sagt á vef-
síðu Stykkishólmsbæjar að níundi
bekkur grunnskólans sá um valið
og veitti viðurkenningu fyrir. Það
var fjölskyldan að Hjallatanga 4 í
Stykkishólmi sem hlaut viðurkenn-
inguna þetta árið.
vaks
Hefð hefur skapast fyrir því að
velja jólahús Snæfellsbæjar og hef-
ur menningarnefnd sveitarfélagsins
óskað eftir tillögum frá bæjarbúum.
Árið í ár var engin undantekning
og að þessu sinni voru það hjónin
Inga Jóhannesdóttir og Ágúst Sig-
urðsson sem fengu viðurkenningu
fyrir fallegar skreytingar á húsi sínu
að Brautarholti 17. Fengu þau af-
hent gjafabréf á Þorláksmessu. Á
myndinni eru þau Jón Kristinn Ás-
mundsson ásamt dóttur sinni Hr-
efnu Jónsdóttur sem afhenti Ingu
Jóhannesdóttur gjafabréfið. þa
Jólastjarnan sem sett er á sements-
geymana hjá Sementsverksmiðj-
unni í desember ár hvert kemur
mörgum Skagamanninum í jóla-
skapið. Yfirleitt er það fastur lið-
ur að kveikt er á jólastjörnunni 12.
desember ár hvert og tengist það
því að á þeim degi kemur fyrsti
jólasveinninn til byggða. Margir
hafa haldið því fram að stjarnan
hafi verið fyrsta jólalýsingin sem
sást á Akranesi ár hvert. Nú síðustu
ár hefur hins vegar verið kveikt á
stjörnunni fyrstu helgina í desem-
ber og er ástæða sú að bæjaryfirvöld
hafa hvatt fyrirtæki til að vera fyrr
á ferðinni með ljósaskreytingar og
hefur Sementsverksmiðjan farið að
þeirri ósk.
Sementsverksmiðja ríkisins hóf
starfsemi á Akranesi árið 1958.
Jólastjarnan var í fyrsta sinn sett á
sementsskorsteininn þegar hann
var í byggingu, líklega um jólin
1957 en á næstu árum fór hún síð-
an á sementsgeymana og hefur ver-
ið þar síðan. Upphaflega var það
Guðlaugur Helgason á vélaverk-
stæði verksmiðjunnar sem hann-
aði og smíðaði stjörnuna. Það
var vélaverkstæðisins að sjá um að
koma stjörnunni upp en rafmagns-
verkstæðið sá um viðhaldið m.a.
að skipta um perur í stjörnunni
sem oft sprungu í slæmum veðr-
um. Upphaflega var það Knútur
Ármann rafvirki sem sá um þá hlið
mála og varð síðan í höndum þeirra
Jóhanns Bogasonar og síðar Gylfa
Karlssonar.
Til gamans má geta þess að
trillukarlar af Skaganum ámálg-
uðu það oft á tíðum við starfs-
menn verksmiðjunnar að þeir vildu
hafa stjörnuna sem lengst uppi hér
á árum áður því hún sást vel og
þeir gátu notað hana sem viðmið
til heimsiglingar. Í seinni tíð var
stjarnan venjulega hífð upp á sem-
entsgeymana sem eru um fjöru-
tíu metra háir með húsinu ofan á
geymunum og undirstöðunni und-
ir stjörnuna. Er þá notaður krani
til verksins, en á fyrstu árunum var
hún hífð upp með handafli. Upp-
haflega var stjarnan drifin áfram
með gömlum þvottavélarmótor en
nú sér annar rafmótor um verk-
ið. Upphaflega voru 70 venjulegar
glóperur í stjörnunni en vænghaf
hennar er um tveir metrar. Í dag
prýða 200 perur úr 10 venjulegum
útiljósaseríum stjörnuna.
Það var síðan í kringum 1980
sem stjarnan skemmdist í slæmu
veðri og var þá smíðuð ný stjarna
sem Ketill Bjarnason vélvirki í
Sementsverksmiðjunni hannaði og
smíðaði ásamt vinnufélögum sín-
um á vélaverkstæðinu. Auk þess
voru allar festingar betrumbættar.
Það er drif úr gamalli Moskvitch
bifreið sem er tengt við mótorinn
sem drífur nýju stjörnuna áfram og
er drifið enn í góðu standi, er bara
smurt vel á hverju ári og stendur
því sína plikt. Nú síðustu ár hef-
ur Smári Kristjánsson starfsmað-
ur verksmiðjunnar séð um að láta
koma stjörnunni upp.
Þannig að jólastjarnan góða á
sementsgeymunum á sér stað í hug-
um margra Skagamanna og mörg-
um finnst hún vera fastur liður í
jólahaldinu svo ekki sé talað um að
á meðal margra eldri Skagamanna
var hún fyrsta tákn jólanna sem
fyrsta jólalýsingin á aðventunni.
se/ Ljósm. frg
Viku af desember kom súrálsskipið
M/V Selena með stærsta súrálsfarm
sem hefur komið á Grundartanga,
um 55 þúsund tonn, en frá þessu
segir á vef Faxaflóahafna. Skip-
ið Selena er útbúið til flutninga á
þurrefni, var smíðað árið 2020 og
siglir undir flaggi Barbados. Það
er með allra stærstu skipum sem
hafa komið á Grundartanga en
það er alls 35.752 brúttótonn að
stærð: 199 metra langt og 32 metr-
ar að breidd. Skipið tók farminn
í Ástralíu og tók siglingin til Ís-
lands tæplega tvo mánuði en skip-
ið lagði af stað um miðjan október.
Næst stærsti súrálsfarmur sem hef-
ur komið á Grundartanga kom árið
2020 þegar M/V Ultra Diversity
kom með 54.975 tonn af súráli.
Við komuna til Grundartanga
varð reyndar það óhapp að Sel-
ena rakst harkalega í bryggjuna.
Skemmdist hún á 12-15 metra
kafla. Dæld og rispur komu einnig
á bakborðskinnung Selenu en til
allrar mildi kom ekki gat á skip-
ið. Ekki kom gat á bryggjuþilið
við ásiglinguna en þó er sprunga
þar sem þarf að gera við. Nákvæm
kostnaðaráætlun vegna skemmd-
anna liggur ekki fyrir en ljóst er að
kostnaðurinn er talsverður. Áætlað
er að viðgerð fari fram næsta vor
en útgerð skipsins eða trygginga-
félag hennar mun væntanlega bera
kostnaðinn. Rannsókn hefur farið
fram á atvikinu og ljóst er að orsak-
irnar eru margþættar.
vaks
Súrálsskipið Selena. Ljósm. Marine Traffic.
Stærsti súráls-
farmur sögunnar á
Grundartanga
Guðmundur og Dagbjört,
eigendur best skreytta hússins
í Stykkishólmi, ásamt stúlkum
úr 9. bekk sem veittu þeim
verðlaunin. Ljósm. af vefsíðu
Stykkishólmsbæjar.
Best skreytta húsið í Stykkishólmi
Brautarholt 17 best skreytta
húsið í Snæfellsbæ
Jólaskap margra Skagamanna kemur með stjörnunni