Læknablaðið - 01.05.2021, Side 4

220 L ÆK N A BL AÐIÐ 2021/107
227
Bolli Þórsson, Elías Freyr Guðmundsson, Gunnar Sigurðsson, Thor Aspelund,
Vilmundur Guðnason
Algengi og nýgengi sykursýki 2 á Íslandi frá 2005 til 2018
Fólki með sykursýki hefur fjölgað mikið undanfarna áratugi bæði í auðugri og fá-
tækari hlutum heimsins. Mikill heilsufarsvandi tengist sykursýki, einkum vegna
aukinnar hættu á hjarta- og æðasjúkdómum, en sykursýki og efnaskiptavilla
eru til dæmis veigamestu áhættuþættir kransæðasjúkdóms hjá ungum konum.
234
Sigrún Guðný Pétursdóttir, Jón Magnús Kristjánsson, Hjalti Már Björnsson
Rafskútuslys á höfuðborgarsvæðinu sumarið 2020
Sumarið 2020 slösuðust einn til tveir einstaklingar á dag á höfuðborgarsvæð-
inu vegna rafskúta en enginn hlaut alvarlega áverka. Reyna þarf að draga úr
slysatíðni vegna rafskúta með því að bæta hjólastíga, hvetja til hjálmanotkun-
ar og auka fræðslu um hættu af notkun rafskúta undir áhrifum áfengis og vímuefna.
240
Ása Unnur Bergmann , Helga Þórunn Óttarsdóttir, Björn Flygenring, Helgi Már Jónsson,
Ingibjörg Jóna Guðmundsdóttir
Fituæxli í hjarta - sjúkratilfelli
Hér er lýst tilfelli 82 ára gamallar konu með sykursýki sem leitaði á sjúkrahús vegna
lélegrar sykurstjórnunar. Við hjartaómun vegna takttruflana og vægrar hjarta-
bilunar kom í ljós fyrirferð í hægri gátt hjartans sem þrýsti verulega á efri hol-
æð. Hún hafði þó engin einkenni eða teikn efri-holæðareinkennis. Staðsetning
og útlit fyrirferðar á hjartaómun og tölvusneiðmynd samræmdist stóru fituæxli.
F R Æ Ð I G R E I N A R
5. tölublað · 107. árgangur · 2021
223
Ragnar Danielsen
Tegund 2 sykursýki:
vaxandi vandamál
og nýjungar í lyfja-
meðferð
Verulegt lýðheilsulegt vanda-
mál blasir við íslensku heil-
brigðiskerfi. Æskilegast væri
að beita forvörnum, greina
áhættuhópa og stemma stigu
við vaxandi ofþyngd þjóðar-
innar. Slíkt hefur þó borið tak-
markaðan árangur hér á landi.
225
Gunnar Guðmundsson
Eldgos og eitraðar
lofttegundir
Nýr ógnvaldur við heilsu fólks
suðvestanlands eru eitraðar
lofttegundir sem berast frá
eldstöðinni í Fagradalsfjalli
á Reykjanesskaga. Þær geta
valdið aukningu á öndunar-
færaeinkennum og notkun
innöndunarlyfja. Minna
er vitað um langtímaáhrif
vegna gasmengunar og áhrif
kvikugasa.
z
L E I Ð A R A R
Gígaröðin í Geldingadölum
Ísland er tilraunastofa í jarðfræði, - og vinsælasta og
mest myndaða eldgos sögunnar er gosið sem nú er uppi
á Reykjanesskaga. Í Eldunum – ástin og aðrar hamfarir, bók
Sigríðar Hagalín Björnsdóttur sem út kom fyrir jólin 2020, er
óhugnanlega nákvæm og lifandi lýsing á eldsumbrotum á
þessum sömu slóðum. Þar er allt á talsvert öðrum og lífs-
hættulegri skala en blasir við okkur núna í hinum heillandi
Geldingadölum.
Margrét E. Laxness tók ljósmyndina á kápunni 13. apríl
síðastliðinn.
219
Sænskir straumar á nýju Brjóstamiðstöðinni
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
Ný kynslóð sérfræðinga í brjóstaskurðlækningum hefur hreiðrað um sig í glænýrri
Brjóstamiðstöð á Landspítala sem formlega var opnuð í apríl. Allt nýtt. Aðstaðan til
fyrirmyndar og þau ánægð
Á FORSÍÐU