Ljósmæðrablaðið - 01.07.2021, Blaðsíða 29

29LJÓSMÆÐRABLAÐIÐ - JÚLÍ 2021
FORNÖFN, KYNTJÁNING OG HINSEGINLEIKI
Eitt af því sem gerir rými öruggari fyrir hinsegin fólk er að venja sig á að
kynna sig sjálf með fornöfnum þegar man kynnir sig með nafni. Þetta er
auðvelt að venja sig á og skiptir miklu máli fyrir hinsegin samfélagið, því
það skapar rými fyrir þau sem talað er við að kynna sig líka með fornöfnum.
Sjálf kynni ég mig oftast með því að segja „Hæ, ég heiti Sóla og nota
fornafnið hún.“
Ef við vitum ekki hver fornöfn einhvers eru þá þurfum við að vera
óhrædd við að spyrja viðkomandi að þeim því við viljum öll að við
séum ávörpuð rétt. Það að breytingar til hins betra eigi sér stöðugt stað
er samfélagsábyrgð. Við þurfum að vinna saman að því að brjóta niður
ósýnilegar reglur kynjakerfisins sem setja samasemmerki milli kyntján-
ingar og fornafna. Hvað samfélagið flokkar sem kvenlegt annars vegar og
karlmannlegt hins vegar er algjörlega háð menningu og hefðum sem hafa
breyst og munu breytast meira með tímanum.
Kyntjáning er einstaklingsbundin, persónuleg og getur verið síbreytileg.
Með henni er hægt að ögra kynjatvíhyggju samfélagsins og öðrum samfé-
lagslegum normum. Það að vera hinsegin sjálf finnst mér hafa gefið mér
aukið rými til þess að leika mér með eigin kyntjáningu. Kyntjáning fólks
er mikilvægur þáttur í því að fólk geti verið það sjálft. Það er skemmtilegt
að sjá hvernig hún er notuð til þess að tjá alls konar tísku, persónuleika
og menningu. Fólk dregur margar ályktanir út frá kyntjáningu annarra
og vegna þeirra ályktana mætir fólk fordómum, bæði jákvæðum og
neikvæðum. Kyntjáning kynsegin fólks þarf ekki að vera kvenleg og karl-
mannleg til helminga, ekki frekar en að konur þurfi að tjá sig kvenlega.
Kyntjáningu er því ekki hægt að nota til að skera úr um hvaða fornöfn
einhver notar. Það er þess vegna alltaf gott að reyna að tala kynhlutlaust,
líka þegar talað er um ófædda barnið. Að orða hlutina með mjög áþreif-
anlegri tvíhyggju skapar ekki rými fyrir intersex börn, sem eru börn sem
fæðast með ódæmigerð kyneinkenni. Að auki skapar það ekki rými fyrir
trans stelpur, trans stráka og kynsegin börn.
HINSEGIN FJÖLSKYLDUR OG ORÐRÆÐA
Það er samfélagslegt norm að tala um að börn eigi mömmu og pabba en
það á alls ekki við um allar fjölskyldur, bæði hinsegin og óhinsegin fjöl-
skyldur. Ég hef þó orðið vör við það undanfarið að fólk tali í auknum mæli
um foreldri í stað mömmu og pabba sem er orðræða sem er mikið opnari
fyrir því hvernig fjölskyldan er.
Ég og makinn minn erum hinsegin par og erum stoltar af því. Hinsegin
fjölskyldur eru margs konar þar sem hinseginleiki fólks er allskonar. Til
eru samkynja hinsegin pör, gagnkynja hinsegin pör þar sem annar eða
báðir einstaklingar eru hinsegin, hinsegin pör þar sem fólk er allskonar
hinsegin og hinsegin fjölskyldur þar sem fleiri en tveir einstaklingar eru í
sambandinu. Sum hinsegin pör eru í þeirri forréttindastöðu að geta eignast
börn án aðstoðar en mörg þeirra geta það ekki. Sum hinsegin pör vilja
eignast börn og önnur ekki. Hinsegin fjölskyldur eru margbreytilegar.
EN HVAÐ GETUM VIÐ GERT TIL AÐ SÝNA HINSEGIN
FJÖLSKYLDUM STUÐNING OG VIRÐINGU?
Það er skortur á því að inngilda málefni hinsegin fólks sem og annarra
jaðarsettra hópa í allt útgefið efni, einkum sem snýr að meðgöngunni og
foreldrahlutverkinu. Ójaðarsett fólk græðir einnig á því að heyra um marg-
breytileikann hvort sem það er í tengslum við barneignir eða annað. Hægt
er að umorða það efni sem til er svo það verði aðgengilegra og orðalagið
meira inngildandi.
Það er á ábyrgð hvers og eins að fræða sig um margbreytileika samfé-
lagsins og um það hvernig jaðarsett fólk vill láta tala um sig. Við getum
ekki gert kröfu á að hinsegin fólk þurfi ávallt að vera tilbúið að fræða öll í
kringum sig og leiðrétta þegar þarf. Ójaðarsett fólk verður að geta verið til
staðar fyrir jaðarsett fólk og frætt önnur í kringum sig. Gefum öllu jaðar-
settu fólki það rými sem það þarf, þar sem það mætir ekki fordómum og
getur verið öruggt.
Næsti kafli í mínu lífi er án efa spennandi og fullur af stórum verk-
efnum; meðgangan, fæðingin og foreldrahlutverkið þar sem við munum
þiggja leiðbeiningar þess fagfólks sem verður samferða okkur. Ég vil að
það fagfólk beri virðingu fyrir hinseginleika mínum og maka míns. Hvert
skref í átt að inngildandi umræðu og fordómalausu samfélagi mun hafa
áhrif á mig, fjölskyldu mína og annað jaðarsett fólk. Því er mikilvægt að
unnið sé að því stöðugt að bæta stöðu jaðarsetts fólks í samfélaginu svo
börnin okkar þurfi ekki að mæta sömu hindrunum og fólk mætir í dag.
BRJÓSTAGJÖF
Í NÚINU
MINDFUL BREASTFEEDING
Norræna Brjóstagjafaráðstefnan
verður haldin í níunda sinn
á Hilton Nordica í Reykjavík
23. og 24. september 2021
M
yn
d
: B
ir
na
B
ry
nd
ís
Þ
or
ke
ls
d
ót
ti
r
nordicbf2021.com