Ljósmæðrablaðið - 01.07.2021, Blaðsíða 18

18 LJÓSMÆÐRABLAÐIÐ - JÚLÍ 2021
tegundir borðar þú oftast? (opið svar, flokkað eftir á og reynt að
fá upplýsingar um hlutfall) 7) Ef svarið var einu sinni í viku eða
sjaldnar, var spurt um ástæðu fyrir því. Í þessari spurningu var
óskað eftir opnu svari. Í þriðja hluta voru þrjár spurningar um
fæðubótarefni og voru þær eftirfarandi: 8) Tekur þú fæðubótarefni
sem inniheldur joð? 9) Ef já, hvaða tegund fæðubótarefna? 10) Ef
konan svaraði ,,veit ekki“ þá var spurt um hvaða tegund fæðubótar-
efna konan var að nota. Að lokum voru sex bakgrunnsspurningar og
snéru þær að eftirfarandi þáttum: Hæð, þyngd fyrir þungun, þyngd
í fyrstu mæðraskoðun, aldri, hjúskaparstöðu og menntun. Líkams-
þyngdarstuðull (BMI, kg/m2) var reiknaður út frá hæð og þyngd
fyrir þungun.
Við úrvinnslu var notast við lýsandi tölfræði og niðurstöður settar
fram sem meðaltöl og staðalfrávik ásamt lýsingu á tíðni og hlutföllum.

NIÐURSTÖÐUR
Þar sem fjöldi þátttakenda var 100 þá jafngildir fjöldatala hundraðs-
hlutum (%) þegar niðurstöðum er lýst. Upplýsingar um bakgrunn þátt-
takenda má sjá í töflu 1. Meðalaldur þeirra var 30,0±8,4 ár, 77% voru
giftar eða í sambúð, 51% höfðu lokið háskólanámi og líkamsþyngdar-
stuðull var að meðaltali 25,7±5,5 kg/m2.
Tafla 2 sýnir neyslu mjólkur og mjólkurvara. Af þeim 100 konum
sem tóku þátt sögðust 13 konur aldrei neyta mjólkur eða mjólkurvara.
Þrátt fyrir að meirihluti (87%) kvennanna segðist nota mjólkurvörur
þá náðu einungis 27 konur viðmiðum um æskilega neyslu samkvæmt
ráðleggingum Embættis landlæknis, sem eru tveir skammtar á dag.
Konur sem notuðu aldrei mjólk eða mjólkurvörur eða að hámarki einn
skammt á dag (alls 59%) voru spurðar um ástæðu fyrir því að þær neyttu
þessara fæðutegunda ekki oftar. Algengustu ástæðurnar sem gefnar voru
upp voru að þeim þættu mjólkurvörur ekki góðar (14 af 59 konum, 24%)
eða að engin sérstök ástæða lægi að baki (24 af 59 konum, 40%).
Í töflu 3 má sjá að níu konur sögðust aldrei borða fisk. Innan
við þriðjungur náði viðmiðum um æskilega neyslu samkvæmt
ráðleggingum Embættis landlæknis, sem eru tveir til þrír skammtar
á viku. Konur sem borðuðu fisk einu sinni í viku eða sjaldnar (55%)
voru spurðar hvers vegna þær borðuðu fisk ekki oftar. Líkt og fyrir
neyslu mjólkurvara var algengasta skýringin að það væri engin
sérstök ástæða, en 15 af 55 konum (27%) nefndu að þær borðuðu
eingöngu fisk í vinnunni (elduðu hann ekki heima) og 10 konur
(18% þeirra sem borðuðu fisk sjaldan) sögðu að sér fyndist fiskur
ekki góður.
n (%)*
Aldur (ár)
18-24 10
25-29 35
30-34 41
35-39 12
40-45 2
Hjúskaparstaða
Einhleyp 4
Fast samband 19
Sambúð 58
Gift 19
Menntun
Grunnskóli 6
Menntaskóli, fjölbrautarskóli eða álíka (2-4 ár) 23
Háskóli eða tækniskóli <4 ár í námi 20
Háskóli >4 ár í námi 51
Líkamsþyngdarstuðull (kg/m2)
<18,5 1
18-25 48
25-30 33
>30 15
Svaraði ekki 3
Tafla 1. Lýsing á bakgrunni þátttakenda rannsóknarinnar (n=100)
*Þar sem þátttakendur í rannsókninni voru 100 jafngildir tíðnitalan
hlutfalli þátttakenda
Tafla 2. Neysla mjólkur og mjólkurvara (n=100)
Neytir þú mjólkur eða mjólkurvara? n (%)*
Nei 13
Já 87
Fjöldi skammta á dag
Aldrei til <1 í viku 13
1 - <7 sinnum í viku 8
1 sinni á dag 38
>1- <2 sinnum á dag 14
2 sinnum á dag eða oftar 27
Ástæða þess að neyta aldrei mjólkur eða mjólkur-
vara eða að hámarki einu sinni á dag (n=59)
Grænkeri/grænmetisæta 3
Óþol 7
Ógleði eða magaverkur 5
Finnst þær ekki góðar 14
Ýmsar aðrar ástæður 6
Engin sérstök ástæða 24
*Þar sem þátttakendur í rannsókninni voru 100 jafngildir tíðnitalan
hlutfalli þátttakenda
Borðar þú fisk? n (%)*
Nei 9
Já 91
Fjöldi skammta á viku
Aldrei til <1 í viku 28
1 sinni í viku 27
>1- < 1- <2 sinnum í viku 18
2 sinnum í viku eða oftar 27
Ástæða þess að borða aldrei fisk, eða að hámarki
einu sinni í viku (n=55)
Grænkeri/grænmetisæta 5
Ofnæmi 3
Of dýrt 1
Eldar ekki heima 15
Finnst fiskur ekki góður 10
Ýmsar aðrar ástæður 6
Engin sérstök ástæða 18
Tafla 3. Neysla á fiski (n=100)
*Þar sem þátttakendur í rannsókninni voru 100 jafngildir tíðnitalan
hlutfalli þátttakenda