Bændablaðið - 21.07.2022, Blaðsíða 26

26 Bændablaðið | Fimmtudagur 21. júlí 2022
Smámunasafnið er ekki minja-
safn, ekki landbúnaðarsafn eða
verkfærasafn, búsáhaldasafn,
nagla- eða lyklasafn né heldur
járnsmíðasafn, heldur allt þetta
og meira til.
Svo segir Sigríður Rósa
Sigurðardóttir, safnstýra á Smámuna-
safni Sverris Hermannssonar í
Sólgarði í Eyjafjarðarsveit.
„Það sem mér finnst einstakt við
Smámunasafnið er öll umhyggjan,
væntumþykjan og natnin sem Sverrir
sýndi hverjum einstökum hlut,
hversu fallega hann bjó um munina,
öll vinnan sem hann lagði í safnið
sem hann vildi að yrði til sýnis fyrir
komandi kynslóðir. Það sést svo vel
á þessu safni að allir hlutir eiga sinn
tilverurétt,“ segir Sigríður Rósa. Hún
hefur starfað á safninu undanfarin
16 ár, þar af stýrt safninu frá árinu
2015. „Það eru forréttindi að vinna
við eitthvað sem manni finnst
skemmtilegt. Smámunasafnið er
einstakt safn á heimsvísu.“
Smíðaverkfæri Sverris sjálfs
skipa stóran sess á safninu, en á því
er hægt að sjá þróunarsögu hinna
ýmsu tóla og tækja. Sem dæmi eru
þar heflar af öllum stærðum og
gerðum, gamlir og nýir.
„Sverrir safnaði yfir þúsund
hlutum á hverju ári, allt frá
grammófónsnálum til heilu
einkasafnanna af smíðaverkefnum,“
segir Sigríður Rósa.
Gaf Eyjafjarðarsveit safnið
árið 2003
Sverrir gaf Eyjafjarðarsveit safn
sitt árið 2003, með því skilyrði að
undir það fengist rúmgott húsnæði.
Það er að sögn Sigríðar vel staðsett
í Sólgarði, en Sverrir var ungur að
árum vinnumaður í Saurbæjarhreppi
og gerði upp kirkjur þar. Áður hafði
hann haldið sjálfur utan um safngripi
sína heima hjá sér við Aðalstræti 38
á Akureyri. Hann var Innbæingur,
fæddur árið 1928 og lést sumarið
2008. Hann var húsasmíðameistari
að mennt og sérhæfði sig í að
gera upp gömul hús. Fékk hann
margvíslegar viðurkenningar fyrir
ómetanleg störf sín á því sviði.
„Sverrir fór höndum um mörg
elstu og sögufrægustu húsin á
Akureyri og nágrenni og tók
einnig þátt í endurgerð og viðhaldi
nokkurra kirkna í Eyjafirði,“
segir Sigríður en þar má nefna
Grundarkirkju, Grenivíkurkirkju og
Möðruvallakirkju, en flestar risu þær
á 19. öld.
„Safnarinn Sverrir var ekki síður
við störf en húsasmíðameistarinn,
vökult söfnunarauga hans hvikaði
hvergi en hann varðveitti timbur og
nagla ásamt öðrum hlutum úr þessum
gömlu húsum sem annars hefðu lent á
haugunum. Úr þessum gamla við og
nöglum útbjó hann sýningargripi, sem
jafnframt eru einstakir minjagripir.“
Sigríður segir hann hafa komið
munum haganlega fyrir í sérsmíðuðum
sýningarkössum eða á fjölum og úr
varð einstakt augnayndi. „Frágangur
hans var meira í ætt við myndlist, enda
sjónarmið safnarans fagurfræðilegt,
hann vildi hvergi hafa það sem hann
sjálfur kallaði sjóngalla.“
Sigríður segir Smámunasafnið
bera lönguninni til að varðveita
gott vitni, þar megi finna sérstæða
næmni til að sjá í hlutum það sem
aðrir sjá ekki, viljann til að gefa
hversdagslegum hlutum merkingu
með því að setja þá í stærra samhengi.
Smámunasafnið í Sólgarði í Eyjafjarðarsveit:
Einstakt safn á
einstökum stað
Sigríður Rósa Sigurðardóttir, safnstýra Smámunasafnsins í Sólgarði í
Eyjafjarðarsveit, við styttu sem ber nafnið Sámur. Sverrir Hermannsson
var fyrirmyndin. Hann safnaði smámunum í yfir 70 ár og eru nú uppistaða
þeirra muna sem sýndir eru á safninu. Félagar í Geðlist gerðu styttuna.
Margrét Þóra Þórsdóttir
mth@bondi.is
Smámunasafnið hefur verið í Sólgarði frá árinu 2003 þegar Sverrir gaf Eyjafjarðarsveit safn sitt. Hönnuðir þess eru
Finnur Arnar Arnarsson og Þórarinn Blöndal. Myndir / MÞÞ
Þetta nestisbox átti Sverrir og hafði
með sér til vinnu árum saman.
Innrömmuð dúkkulísa.
LÍF&STARF
HURÐIR
Tunguháls 10, 110 Reykjavík, sími 567 3440, vagnar@vagnar.is, vagnar.is
• Stuttur afhendingartími
• Hágæða íslensk
framleiðsla
• Val um fjölda lita í
RAL-litakerfinu
• Vindstyrktar hurðir
Bílskúrs- og iðnaðarhurðir
Iðnaðarhurðir
Iðnaðarhurðir með gönguhurð
Bílskúrshurðir
Hurðir í trékarma
Tvískiptar hurðir
Smíðað eftir máli
Fyrsta flokks þjónusta og ráðgjöf