Fréttablaðið - 22.10.2022, Síða 4

45
þúsund
raftækjum
skiluðu Íslendingar til
endurvinnslu á ára-
bilinu 2019 til 2022.
44
dagar liðu frá því að
Liz Truss tók við emb-
ætti forsætisráðherra
Bretlands þar til hún
sagði af sér.
124
skemmti-
ferðaskip
hafa verið
bókuð til Vestmanna-
eyja á næsta ári.
ÞVERHOLT 6 • 270 MOSFELLSBÆR • S. 590 2300
OPIÐ VIRKA DAGA 10-17 • LAUGARDAGA 12-16
JEEP® COMPASS TRAILHAWK 4XE
ALVÖRU JEPPI – ALVÖRU FJÓRHJÓLADRIF
JEEP.IS
PLUG-IN HYBRID
ÓMISSANDI HLUTI
AF FJÖLSKYLDUNNI
EIGUM BÍLA TIL AFHENDINGAR STRAX!
n Tölur vikunnar
Sauli Niinistö
forseti Finnlands
heimsótti Ísland
ásamt eiginkonu
sinni, Jenni Hau-
kio. Forsetahjón-
in heimsóttu
Bessastaði þar
sem Guðni Th.
Jóhannesson, forseti Íslands, og
Eliza Reid tóku vel á móti þeim. Á
blaðamannafundi sagði Niinistö
að ekki kæmi til greina að aðskilja
umsóknir Svíþjóðar og Finnlands
um aðild að NATO.
Natasha S.
ljóðskáld
hlaut Bók-
menntaverð-
laun Tómasar
Guðmundssonar
fyrir handrit
bókarinnar
Máltaka á
stríðstímum sem kom út sam-
hliða afhendingunni á vegum
Unu útgáfuhúss. Þetta er í fyrsta
sinn sem rithöfundur af erlendum
uppruna hlýtur bókmenntaverð-
launin.
Ólafur Ragnar
Sigurðsson
Eyjamaður og
fyrrverandi
lögreglumaður
betur þekktur
sem Óli á Stapa,
hélt útgáfuhóf
vegna fyrstu
bókar sinnar, Undir gjallregni, í
Pennanum Eymundsson á Skóla-
vörðustíg fimmtudag. Í bókinni
segir Óli frá reynslu sinni af
eldgosinu á Heimaey þegar hann
var nýbyrjaður sem lögreglu-
þjónn í Vestmannaeyjum. Annað
útgáfuhóf verður í Eldheimum í
Vestmannaeyjum á sunnudaginn
á milli klukkan 17-19. n
n Þrjú í fréttum
15
ríki voru
fjarverandi á fjórða
degi ráðstefnu
Alþjóðahvalveiðiráðs-
ins, þar á meðal Ísland.
618
börn tólf
mánaða
eða eldri
bíða eftir leikskóla-
plássi í Reykjavík.
Á bilinu 22 til 30 prósent
plastumbúða eru endurunnin
á hverju ári sem er eitt versta
hlutfall Evrópu. Staðan í
flestum öðrum efnisflokkum
er lítið skárri. Sérfræðingur
Umhverfisstofnunar vonast til
að ný lög breyti stöðunni.
kristinnhaukur@frettabladid.is
UMHVERFISMÁL Endur v innsla
umbúða hér á landi er einhver sú
versta í álfunni. Samkvæmt nýj-
ustu tölum er um helmingur allra
umbúða hérlendis endurunninn og
aðeins um 30 prósent plastumbúða.
Afgangurinn er að öllum líkindum
urðaður eða fluttur út til brennslu
með almennum úrgangi.
„Því miður lenda umbúðir enn
þá of mikið í almennum úrgangi
hjá okkur. Flokkunin mætti vera
betri,“ segir Hugrún Geirsdóttir,
sérfræðingur í teymi hringrásarhag-
kerfisins hjá Umhverfisstofnun. Þá
hefur verið greint frá því að úrgang-
ur sem sendur var til endurvinnslu í
Svíþjóð gerði það ekki. „Svo virðist
sem endurvinnsluaðilar séu ekki
að skila öllum umbúðum til endur-
vinnslu,“ segir hún.
Árið 2020 voru 30,8 prósent
plastumbúða endurunnin, en hlut-
fallið hefur verið á svipuðu róli
undanfarinn áratug, frá 22 upp í 30
prósent. Þetta er eitt versta hlutfall
í Evrópu þar sem meðaltalið hefur
verið rúmlega 40 prósent. Í ein-
staka löndum hafa allt að 70 prósent
plastumbúða verið endurunnin.
Staðan er mjög misjöfn eftir
efnisflokkum. Til að mynda gengur
Íslendingum vel að endurvinna
álumbúðir en eru aftarlega á mer-
inni þegar kemur að endurvinnslu
annarra málma og timburs sem
dæmi. Gler hefur verið endurnýtt í
landmótun og vegagerð en stefnt er
Íslendingar eru aftarlega á merinni
hvað varðar endurvinnslu umbúða
Meirihluti plast-
umbúða hafnar
í almennu sorpi.
FRÉTTABLAÐIÐ/
ERNIR.
100%
80%
60%
40%
20%
Pl
as
t
Ti
m
bu
r
M
ál
m
ar
Al
la
r
um
bú
ði
r
Endurvinnsluhlutfall af
umbúðum árið 2019
n Ísland
n Evrópa
að því að gera betur í endurvinnslu
þess. Heilt yfir standa Íslendingar
sig afar illa í endurnýtingu umbúða
og sem dæmi voru árið 2019 aðeins
þrjár þjóðir í álfunni sem stóðu
sig verr, Ungverjaland, Rúmenía
og Malta. Ísland endurvann þá 47
prósent umbúða á meðan meðaltal
álfunnar var 64 prósent og í Hollandi
og Belgíu var hlutfallið í kringum 80
prósent.
„Við vitum ekki hvað verður um
70 prósent plastumbúða en getum
gefið okkur að þau fari í almennan
úrgang,“ segir Hugrún. „Að einhverju
leyti er almennt sorp flutt úr landi og
selt í brennslu en hitt er urðað. Því
miður er þetta staðan eins og hún
er þegar mögulegt er að endurvinna
plast mörgum sinnum.“
Þrátt fyrir að staðan sé slæm hafa
íslensk stjórnvöld háleit markmið
um bætingu. Til dæmis er mark-
miðið að 50 prósent allra plastum-
búða verði endurunnin árið 2025.
Ný hringrásarlög taka gildi um
áramót þar sem aukin áhersla er á
flokkun, bæði hjá heimilum og lög-
aðilum. Skylda verður að sérsafna í
að minnsta kosti sjö f lokka, f leiri
umbúðir munu bera úrvinnslugjald
og merkingar á flokkunartunnum
verða samræmdar. Þá verður dýrara
fyrir fyrirtæki að pakka vörum í
plastumbúðir sem erfiðara er að
endurvinna og stefnt er að því að
minnka magn umbúða.
Hugrún býst ekki endilega við
því að árangurinn af nýju lögunum
komi fram strax á næsta ári. En svo
hækki hlutfallið vonandi því ýmis-
legt í hringrásarlögunum styðji við
að hægt sé að ná markmiðinu. Að
sjálfsögðu byggi þetta á því að sam-
félagið taki sig á og komi úrgangi í
rétta farvegi. „Við getum ekki gert
neitt annað en að vera bjartsýn,“
segir Hugrún. n
4 Fréttir 22. október 2022 LAUGARDAGURFRÉTTABLAÐIÐ