Leikhúsmál - 01.03.1963, Blaðsíða 27

Þjóðleikhúsið
/
A undanhaldi eftir George Billetdoux
Leikstjóri Baldvin Halldórsson. Frumsýnt 25. jan 1963.
Áfengisbölið hefur löngum verið kœrkomið yrkisefni
skólda. Mörgum bindindisofstœkissinnum og öðrum þeim,
sem eru að fara með íslenzka drykkjusiði, sem voru þó
aldrei uppó marga fiska, fjandans til og gera þjóðina
að villimönnum í vinmólum, finnst kannske, að Þjóðleik-
húsið flytji nú boðskap (eins og endranœr) í leiknum
,,Á undanhaldi" um það, hve illt ófengið sé. Maður
situr í 2'h tíma að horfa ó drukkið par fara í hundana
hœgt og bítandi og aldeilis óafturkallanlega. Spurningin
er bara sú, hvort það sé virkilega ófengið, sem gengur
af parinu í slíkri eymd, eða eitthvað annað. Hvor mann-
eskjan um sig er kokkóluð af maka hins, og nú leita þau
huggunar hvort hjó öðru, þykjast cetla að gera eitthvað
! mólinu, en eru bœði innilega róðvillt og rótlaus og
hafa innst inni gefið allt uppó bótinn. Eftir er andlegt
reiðuleysi. Þau eru algjörlega ólík að öllu lunderni og
hafa aðeins makamissinn sameiginlegan, sem tengir þau.
Þetta er sameiginlegt skipbrot. — En um efnið hefur
verið fjallað nóg í blöðum.
Það er ekki höfundi að kenna, að maður tók virkilega
eftir því stundum, að leikurinn tók 2’./2 tíma. Leikritið er
afbragðsvel skrifað. Það er slegið ó marga strengi rót-
lauss sólarlífs. Cesareo, só kokkólaði, er eigingjarn,
Italski sveiflumaðurinn, sem hoppar ó milli tilfinninga-
semi og ruddaskapar einsog tennisbolti, sjólfsvorkunnar-
fullur og umkomulaus. Pamela, sú kokkólaða, er yfirveg-
unarmanneskjan, reglusemin, sveifluleysið. Og allt þetta
mœtist í einum punkti í lokin af miskunnarlausri afleið-
ingarfestu, — og við fylgjum henni einsog stórum óaftur-
kallanlegum örlögum í grískum hamleik. Nema hvað hér
er svo miklu fínna ofið. Svo fínt, að jafnvel einna fœrustu
leikarar Þjóðleikhússins gótu ekki handleikið þann vef
ón þess að rífa ó hann gat. Margt var að vísu fjarska
nosturslega unnið af hólfu leikstjóra. En þess í millum
komu atvik, sem verka ó heildarmyndina einsog fíll í
postulínsverzlun. Hreyfingar fundust mér t. d. oft vera
ómótíveraðar. í fyrsta þœtti tekur þjónn ó móti pöntun og
þarf hólfvegis að hlaupa til þess að geta mœtt aftur í
tœka tíð, sem leikstjórinn hefur ókveðið, með bakkann
sinn, þótt nógur t!mi og óstœða sé til að koma síðar,
svo að eitt dœmi sé nefnt. Sum ótök voru ömurleg. Þegar
Jóhann Pólsson œtlar að lemja ó Róbert Arnfinnssyni,
koma fram hinar furðulegustu stellingar, sem hafa dagað
uppi einhvers staðar miðsvegar milli ballets og tangós,
23