Leikhúsmál - 01.03.1963, Page 33

með sanni sagt að hringur sé heppilegt form handa leik-
riti, endaþótt hann sé ágœtur útaffyrir sig og í fyrrgreind-
um tilvikum. Reigen — eða „Ástarhringurinn", einsog
þýðanda hefur þóknazt að nefna leikinn (því þá ekki
heldur „Ástahringurinn"?) — telst enda ekki til merkari
verka Schnitzlers, þeirra er hann samdi handa leiksviði,
og er það eftirtektarvert að kvikmyndin hefur fremur
möguleika að gera leiknum skil en leikhúsið, og er þó
ekki miðað við íslenzkt leikhús.
Að öðru leyti er leikrit þetta ekki ádeila á hina sið-
menntuð ósiðsemi sem grasseraði í evrópskri hámenn-
ingu um aldamótin síðustu (og margir minnast með trega)
heldur grín um skinhelgina í sambandi við þetta heims-
frœga stúss; Schnitzler hneykslast m. ö. o. ekki vegna
léttúðar tíðarandans, miklu fremur lœðist að manni
lúmskur grunur þess eðlis að hún sé honum býsna hjart-
fólgin, enda allir jafningjar í hennar augum, en þar sem
henni sleppir hefst hrokinn og heimskan, uppgerðin og
manngreinarálitið, og það er einmitt þetta sem Schnitzler
fyrirlítur af öllu hjarta. í hans augum vantar samrœmi
í lífsviðhorf og lífshœtti, en því aðeins að það sé fyrir
hendi getur manneskjan (og þar með menningin) orðið
fögur og sönn í kostum sínum og göllum. Schnitzler var
skarpskyggn og hlutlœgur í mannlífsskoðun sinni, hann
gerði óspart gys að heimsku og sýndarmennsku hins
virðulega þjóðfélags sem fóstraði hann, en jafnframt
unni hann því og samborgurum sínum, hann var líka
skáld og fyrirgaf allt sem var fagurt í eðli sínu án tillits
til þess hvaða mat hið viðtekna siðferði legði á slíkt.
Til þess að sýna leikrit sem hefur óheppilegt form,
annarlegan stil og viðkvœmt innihald þarf úrvalsleikara,
í þessu tilviki ekki fœrri en tíu, annars er hcett við að
fyrirtœkið falli saman einsog spilaborg. Ég vil ekki segja
að sýning Leikfélags Reykjavíkur fái slíka útreið, það
koma fyrir skemmtileg atriði í henni, full af hóflegum
gáska og léttleika, og eiga þar helzt hlut að máli leik-
konurnar Kristín Anna Þórarinsdóttir og Guðrún Ásmunds-
dóttir, en oftar líkist hún, því miður, þessari hefðbundnu
dagstofukómedíu sem er nœrri búin að ganga af ís-
lenzkri leiklist dauðri. Yfir allri sýningunni er þó viss
snyrtimennska, sem er einkar geðþekk, og eiga hin á-
gcetu leiktjöld Steinþórs Sigurðssonar mikinn þátt í því
jafnframt því sem þau tengja saman þau baugabrot sem
hringurinn hans Schnitzlers er í umrœddri uppfœrslu.
Það er að vísu menningarbragur yfir leikstjórn Helga
Skúlasonar, en hann hefði mátt ganga lengra ! stílfœr-
ingunni, fyrstu og síðustu atriðin eru of flöt og vantar
þann ryþma sem þarf að ganga einsog rauður þráður
gegnum heildina.
Emil Eyjólfsson hefur þýtt leikinn á líflegt og snoturt
mál, þó hjó ég eftir nokkrum ósnotrum orðum, sem eru
kannski ágœt í munni íslenzkra aristókrata, en ekki
þar með sagt að þeir í Vínarborg brúki þau.
Endaþótt leikrit þetta eigi ekki brýnt erindi til okkar
flytur það þó með sér svolítinn yl evrópsks kúltúrkvenna-
fars, sem gerir oss léttar að þreyja þorra og góu. ob
William
Shakespeare:
Leikrit I og II
! snilldarþýðingu
Helga Hálfdanarsonar
Erlenda deildin
útvegar allar fáan-
legar bœkur á
erlendum málum
Bókabúð
Máís og menningar
Laugavegi 18,
simar 18106 og 15055
29