Leikhúsmál - 01.03.1963, Qupperneq 51

Erlendar fréttir
Gerhard Hauptmann (1862—1946).
Þann 15. nóvember, s. I. voru hundr-
að ór liðin frá fœðingu hins frœga
þýzka leikritaskálds Gerhards Haupt-
manns (Bókmenntaverðlaun Nóbels
1912). í tilefni af þvl voru fœrð upp
fjölmörg af leikritum hans í nœstum
öllum leikhúsum Þýzkalands, og víð-
ar. En hápunktur þessa afmœlis var
í Köln, þar sem haldin var Haupt-
mann-vika og sýnd voru sjö leikrit
eftir hann frá beztu leikhúsum lands-
ins. (M. a. ,,Die Ratten", „Der rote
Hahn", „Die Weber", „Rose Bernd"
o. fl.).
Leikrit þau, sem oftast voru sýnd í
Þýzkalandi á síðasta leikári voru:
„Und das am Heiligabend" eftir
Blazek, 896 sinnum (að vísu aðeins
sýnt 1 A-Þýzkalandi); „Andorra" eftir
Max Frisch 630 sinnum; „Der zer-
brochene Krug" eftir Kleist (612);
„Nathan der Weise" eftir Lessing
(579); „Hermann und Dorothea" eftir
Goethe umritað af Ludwig Berger
(556); ncestu þrjú í röðinnni eru gam-
anleikir: „Gildran" eftir Thomas (sem
var efst á listanum í fyrra), 499 sinn-
um; söngleikurinn „Irma la Douce"
(492) og „Patsy" eftir Conners (422).
Agatha Christie hélt sunnudaginn 25.
nóvember hátíðlegan í tilefni af því,
að þá voru nákvœmlega 10 ár slðan
hið vinscela leikrit hennar „Músa-
gildran" var frumsýnt. Hún bauð þús-
und gestum og gœddi þeim á þús-
und punda afmœlisköku. „Músagildr-
an" gengur enn fyrir fullu húsi, 1.
febrúar hafði leikritið verið sýnt
4.231 sinni í Ambassador-leikhúsinu
í London.
Stanislavsky (1863—1938). —- Allur
heimurinn hefur heyrt getið um Con-
stantin Stanislavsky, rússneska leik-
arann, leikhússtjórann, leikstjórann
og kennarann. Hann er eitt mesta
mikilmenni, sem leiklistin hefur átt.
17. janúar sl. voru hundrað ár liðin
frá fœðingu hans.
Walter Hudd (1898) lézt í London 20.
janúar sl. 64 ára að aldri. Hudd var
leikari og leikstjóri, auk þess sem
hann skrifaði einþáttunga. Leiklistar-
ferill hans er litríkur og að mestu
tengdur frœgustu leikhúsum Lundna-
borgar, lengst mun hann þó hafa
verið við Old Vic-leikhúsið. 1950 var
hann skipaður skólastjóri leiklistar-
deildar „Central School of Speech and
Drama", en þar kynntist hann íslend-
ingum, sem þar voru við nám (Rúrik
Haraldsson, Benedikt Árnason o. fI.).
Hudd er vel kunnur hér á íslandi, því
hann hefur stjórnað hér þrem leikrit-
um við Þjóðleikhúsið: „Jónsmessu-
draumi" eftir Shakespeare (1955);
„Kirsuberjagarðinum" eftir Tsjekov
og „Romanov og Juliet" eftir Peter
Ustinov (1957). Það munu margir
harma lát þessa fjölhœfa listamanns.
Gustav Grundgens hefur unnið enn
einn stórsigur með nýrri uppfœrslu á
„Don Carlos" eftir Schiller í Schau-
spielhaus í Hamborg. Lék hann sjálfur
Philipp konung.
Kurt Stieler hefur leikið með Josef
Kainz, Albert Bassermann, Werner
Krauss og í dag leikur hann með
Thomas Holtzmann, Robert Graf og
öðrum frœgum leikurum vorra tíma.
Ekki svo að skilja að hann sé ekki
frœgur. En frœgastur er hann nú fyrir
aldur sinn, því að hann varð 85 ára
í desember sl. og hann er samt enn
meðal fastráðinna leikara við Resi-
denz- Theater í Múnchen.
Tennesee Williams. Verið er að sýna
nýjasta leikrit Tennesee Williams,
„The Milk Train Doesn't Stop Here
Anymore", á Broadvay um þessar
mundir. Williams hefur nú vent sínu
kvœði í kross og í bili sagt skilið við
hina allskyns óáran margslungis sál-
arlífs einsog sadisma, kynvillu, of-
beldi, losta og annað það, sem hann
hefur getið sér frœgð fyrir. Þetta nýja
leikrit hans er einskonar nútíma krist-
in dœmisaga, fáguð og viðkvœm.
Hún fjallar um ungt Ijóðskáld, Kristó-
fer, sem kemur þreyttur og langþjáð-
ur að húsi ríkrar, roskinnar yfirstéttar-
konu, Flóru Goferlin, sem hefur lifað
hátt og syndgað í lífinu einsog geng-
ur, og fœr þar inni. Hann er fallegur,
góður og hreinn einsog dýrlingur,
þannig að Flóra, sem í upphafi hafði
helzt haft holdlega dœgradvöl 1 huga
(e. t. v. þá siðustu), fer nú þess í stað
að velta vöngum yfir sálarheill sinni
og voninni um að öðlast lausn fyrri
synda sinna. Leikurinn er fullur af
táknum. Hann gerist á Divina Costerí
( = Guðrœn strönd). Kristófer (— sá,
sem ber Krist1) virðist vera nútíma
Kristur, einhver dulmögnuð vera í leð-
urbuxum sem jafnvel er sögð gera
kraftaverk. Nœrvera hans hefur alltaf
hátíðarblœ. Hans er freistað einsog
Krists í eyðimörkinni. Freistingin er
ung stúlka, Vera, sem lofar honum
frœgð og frama. Hann stenzt þá
freistingu. Yfirleitt hefur leikurinn í
sínu mikla táknrœni, blœ helgiat-
hafnar. A. m. k. virðist leitast við að
skapa trúarlega upphafning í nútíma
aldarhœtti. Einn gagnrýnandi kvað
svo um leikritið, að það skipaði höf-
undi þess í sess 20. aldar El Grecos
leiksviðsins (El Greco var spánskur
málari, 1548—1614, sem málaði m.
a. margar helgimyndir með sérstök-
um blœ og mikilli trúarkyngi). Þó lœt-
ur hann hinni mest aðkallandi spurn-
ingu, hvar við frelsumst, ósvarað.
Flóra frelsast ekki. Kristófer er 34 ára
gamall, eða eldri en Kristur varð. Þar
þrýtur táknrœnið. Williams lœtur
staðar numið við vonina.
Leikarar frumsýningarinar fengu
mjög góða dóma. Paul Robling leik-
ur Kristófer, Vilfred Demmock Veru.
Sérstaklega var þó Hermiona Badde-
ley hafin upp til skýjanna fyrir leik
sinn í hlutverki Flóru.
1 Heilagur Kristófer var dýrlingur, sem skv.
helgisögninni bar barn yfir fIjót. Þótti honum
barnið verða svo þungt, að hann mundi ekki
geta borið það lengur og sá þá, að hann var
að bera Krist, sem aftur á móti bar allar
syndir mannkyns.
47