Fréttablaðið - 07.01.2023, Blaðsíða 4

Frumsýning
13. janúar
Tryggðu þér miða
borgarleikhus.is
n Tölur vikunnar
50
prósent fólks á aldrinum
25 til 34 ára búast við
betri fjárhag 2023 en
2022 sam-
kvæmt könn-
un Prósents.
10,1
prósents hækkun varð á
matarverði hérlendis á
nýliðnu ári.
7,8
prósenta
hækkun á
áfengisgjaldi
tók gildi um
áramótin.
66
prósent landsmanna
styðja að ráðist
verði í fleiri
vatnsafls- og
jarðvarma-
virkjanir.
75
af 365 úlfum sem vitað
er um í Svíþjóð verða
felldir nú í
janúar ef
áætlanir
ganga eftir.
n Þrjú í fréttum
Chen Jiu
kínverskur
háskólanemi í
Manchester
skemmti sér vel
í Íslandsferð um
áramótin og lýsti
miklum áhuga
landa sinna á Íslandi „Það er búið
að vera ótrúlega gaman hjá okkur
og við höfum fengið að upplifa
kuldann líka,“ sagði Chen Jiu. „Það
er rosalega mikill áhugi meðal
Kínverja á að heimsækja Ísland og
það vonast margir til að geta komið
hingað sem fyrst.“
Hörður
Guðmundsson
eigandi flugfélagsins
Ernis
seldi 77 prósenta
hlut í félaginu
til Mýflugs og
ónefnds fjár-
festis. „Ég hef verið að reka þetta
sjálfur í tæplega 53 ár og fer að
undirbúa það að opna fyrirtækið
fyrir almennum hluthöfum. Það er
eiginlega ástæðan bak við söluna,“
sagði Hörður. „Ég kem áfram til
með að stjórna hérna. Það var bara
verið að opna fyrirtækið fyrir fjár-
festum ef menn vilja koma og leggja
peningana sína í góð fyrirtæki.“
Ellen Sif
Sævarsdóttir
sálfræðingur og
rekstrarstjóri Litlu
kvíðameðferðar-
stöðvarinnar
sagði yfir þúsund
börn og unglinga
á biðlista eftir sálfræðiþjónustu.
„Maður skilur ekki af hverju það er
ásættanlegt að þurfa að bíða upp
í ár þegar um er að ræða alvarlega
vanlíðan og jafnvel sjálfsvígshættu.
Þetta er ekki eitthvað sem má bíða
til mánudags, þetta er ekki eitthvað
sem alltaf líður hjá og skaðinn getur
orðið svo mikill,“ sagði Ellen. n
Sævar Daníel Kolandavelu
hefur undanfarin ár glímt við
alvarlegar afleiðingar þess að
hann slasaðist við bakæfing-
ar. Hann segir að heilbrigðis-
kerfið hafi afneitað honum og
segist hættur að sjá tilganginn
í því að fara í gegnum stöðuga
þjáningu alla daga.
benediktarnar@frettabladid.is
heilbrigðismál „Þeir eru að reyna
að troða mér í gegnum kerfið eins
hratt og hægt er, án þess að gera
nokkurn skapaðan hlut,“ segir
Sævar Daníel Kolandavelu sem
lifir við stöðugan sársauka eftir að
hann slasaðist við einfalda æfingu
árið 2016.
Í dag eru að minnsta kosti sjö lið-
bönd í brjósthrygg og baki slitin
og er Sævar ófær um að sinna dag-
legum verkum. Hann telur að
stærsti hluti meiðslanna sé vegna
afbrigðilegrar aukinnar hreyfigetu
eftir slysið og að liðböndin séu sífellt
að slitna og liðir að aflagast meira.
„Þetta var eins og einn skýr smell-
ur,“ segir Sævar um slysið.
„Mér er að versna með hverjum
deginum og ég er eins og hrúga af
kjöti og beinum. Ég er óþekkjan-
legur,“ segir Sævar, sem getur hvorki
haldið höfði eðlilega, né stöðu á
brjóst- og hálshrygg.
Sævar getur ekki setið uppréttur
lengur en í nokkrar mínútur og er
kvalinn við að liggja.
„Þetta veldur því að ég geti í raun
ekki gert neitt annað en passað að
svæðið haldist í stað og ég er ófær
um að gera venjulega hluti eins og
fara í sturtu eða klæða mig eða jafn-
vel bara slaka á. Það er ekkert sem
ég get í raun gert, þó að ég geti legið
í ákveðnum stellingum þar sem
auðveldara er að halda spennu á
vöðvum til lengri tíma eða tjóðrað
mig á þann hátt að þyngdaraf lið
togi svæðið ekki jafnmikið sundur,“
segir Sævar.
Undanfarið hefur Sævar verið
bundinn hjólastól eftir aðgerð
á fæti. Hann er á örorkubótum,
skortir fastan samastað og faglega
umönnun. Þessa dagana býr hann
hjá vinafólki og er bundinn rúminu
sínu alla daga.
„Í grunninn neitar heilbrigðis-
kerfið að eiga samtal við mig. Þau
vinna málið illa og hratt. Það eru
til allt of litlir peningar og það eru
of margir sjúklingar sem bíða eftir
meðferð,“ segir Sævar.
„En það er komið fram við mig
eins og ég tilheyri ekki samfélag-
inu. Eins og það þurfi ekki að virða
reglur samfélagsins gagnvart mér.“
Sævar segir að hann hafi íhugað
að stytta sér aldur. Hann sér ekki
tilganginn í því að lifa í stöðugum
sársauka.
„Ég hef engan áhuga á að svipta
mig lífi. Það er ekki til vottur af
þunglyndi í mér. Ég hef farið í geð-
mat uppi á spítala og þá kom í ljós
að geðheilsan mín er í alla staði
góð,“ segir Sævar.
„En þegar maður stendur frammi
fyrir svona óréttlæti, þá er þetta
nánast eins og að lóga hundi sem
er allt of slasaður til að lifa. Ég lifi
ekki af tíu ár í viðbót svona, það er
enginn tilgangur í því að setja sig
í gegnum stöðuga þjáningu alla
daga,“ segir Sævar.
Að sögn Sævars hefur hann
kynnt sér leiðir til að fá aðstoð
við að deyja. Hann hefur hafið
umsóknarferli um slíka meðferð.
„Þá þykir mér þægilegra að deyja
skjótum og kvalalausum dauðdaga
umkringdur vinum mínum og fag-
fólki, heldur en að ég sé að reyna
að sarga mig á púls með rakvéla-
blaði eða sturta í mig lyfjum,“ segir
Sævar.
Venjulegt og heilbrigt samtal við
heilbrigðisstarfsfólk er það sem
Sævar vill.
„Ef heilbrigðiskerfið hefði komið
rétt að mínu máli þá hefði verið
hægt að leysa þetta á nokkrum
klukkutímum. Vingjarnlegt sam-
tal og samvinna er eina sem ég hef
beðið um,“ segir Sævar. n
Vill ekki lifa við stöðugan sársauka
Sævar Daníel Kolandavelu er bundinn við hjólastól eftir aðgerð á fæti. FRéttablaðið/SigtRygguR aRi
Mér er að versna með
hverjum deginum og
ég er eins og hrúga af
kjöti og beinum.
Sævar Daníel Kolandavelu
4 Fréttir 7. janúar 2023 LAUGARDAGURFréttablaðið