Rökkur - 01.06.1946, Side 28

74
R Ö K K U R
Guineu og jafnvel Filipseyjar,
en Sharir og allir aðrir leiðtog-
ar Indonesa taka skýrt og á-
kveðið fram, að þeir geri eng-
ar kröfur til Singapore og Mal-
akkaskaga, þótt málið sem þar
er talað sé næst því að vera
mál allra Indonesa. Eg spurði
Sharir hvenær land hans liefði
Seinast verið sameinað, og fékk
ekki ákveðin svör, en það hefði
verið Hindúa-konungsveldi fyr-
ir 400—600 árum, sagði hnan.
Nú eru flestir Indonesar Mú-
hammeðstrúarmenn, en þeir
vilja engan soldán eða rajah
j'fir sér. Markmið þeirra er lýð-
veldi.
Sharir sagði eitt sinn við
mig dálítið glettnislega, að sér
væri óþarfa heiður ger með því
að titla sig doktor — hann gerði
engar kröfur til þessa titils.
Sharir stundaði nám í Hollandi
um skeið og fór til Englands í
heimsókn. Eins og flestir leið-
togar þjóðernissinna var hann
í haldi um sinn í hollenzkum
bækistöðvum, á Nýju Guineu
og víðar. Kona hans er hollenzk.
Nú er það aðallega tvennt,
sem Hollendingar og Indonesiu-
menn verða að ná samkomulagi
um. í fyi-sla lagi hvaða stjórn-
arfyrirkomulag skuli vera í
Indonesiu í náinni framtíð. I
viðræðum er Sharir alveg
ákveðinn að sætta sig ekki við,
að Indonesia verði krúnu-ný-
lenda innan hollenzka heims-
veldisins. Hann kveðst krefjast
að minnsta kosti samveldis-
fyrirkomulags eins og i Astral-
íu. Og liann vill einnig fá við-
urkenningu fyrir því, að land
hans hafi rétt til að fara úr hol-
lenzka heimsveldinu eftir stutt-
an tíma, 3 eða 5 ár, en ekki lofa
neinu um, að Indonesia verði
hluti hollenzka heimsveldisins
20—30 ár, eins og stungið hefði
verið upp á.
Sharir er eins og kunnugt er
leiðtogi þeirra Indonesa, seni
gera tiltölulega hóflegar (mo-
derate) kröfur, en aðrir Indo-
nesar lieimta algert sjálfstæði
sti’ax. Og hér er það, sem Sir
Archibald Clark-Iverr, fyrx-ver-
andi sendiherra Breta í Moskvu,
og tilvonandi sendlierra þeirra
í Washington hefir fengið það
hlutverk, að fá Hollendinga til
þess að fara eins langt í því og
þeir sjá sér fært, að verða við
kröfunx Indonesa, og jafnfranxt
að fá leiðtoga Indonesa til til-
slakana. Ástandið á eynni Java
minnir mig á Irland fyrir og
um 1920. Sunxir írar vildu ræða
málið við samningaborð, aðrir
vopnuðust og ógnaröld ríkti i
sumum landshlutuxn.
Sir Archibald er maður lík-
legur til að ná árangri. HanR
er maður sanngjarn, blátt á-