Bændablaðið - 03.11.2022, Page 45

45Bændablaðið | Fimmtudagur 3. nóvember 2022
MARKAÐSSJÓÐUR
SAUÐFJÁRAFURÐA
Íslenskt lambakjöt auglýsir eftir
umsóknum í sjóðinn.
Styrkhæf eru verkefni sem talin eru styrkja
verðmætasköpun í matvöruhluta íslenskra
sauðfjárafurða. Falli undir að teljast nýsköpun,
vöruþróun, kynningar- eða markaðsstarf.
Umsóknarfrestur er til 20. nóvember 2022.
Umsóknareyðublöð og reglur sjóðsins fást hjá
framkvæmdastjóra í netfanginu
haflidi@icelandiclamb.is
Vinsamlega hafið samband við Björgvin Guðjónsson, búfræðing
og löggiltan fasteignasala í síma 510-3500 og 615-1020
eða á netfangið bjorgvin@eignatorg.is
Skipholt 50b, 105 Reykjavík
Vegna aukinnar eftirspurnar óskum
við eftir bújörðum á söluskrá
Opnað fyrir skil
á haustskýrslum
Stjórnarráð Íslands
Matvælaráðuneytið
Í samræmi við 10. gr. laga um búfjárhald nr. 38/2013,
er öllum umráðamönnum búfjár skylt að skila árlega
rafrænni haustskýrslu í Bústofn, eigi síðar en
20. nóvember.
Í haustskýrslunni skal koma fram fjöldi ásetts búfjár
af hverri tegund, allt búfé í hagagöngu og á hvaða
jörð eða landspildu. Einnig skal koma fram gróf-
fóðuruppskera af hefðbundnum nytjatúnum og
leigutúnum ásamt fyrningum og upplýsingum um
aðra fóðuröflun og landstærðir.
Skila þarf haustskýrslu í Bústofn eigi síðar en
20. nóvember 2022. Skráning í Bústofn er með
rafrænum skilríkjum eða Íslykli
Matvælaráðuneytið hefur opnað fyrir
skráningar á haustskýrslum fyrir árið
2022 í Bústofni.
Varahlu�r í Bobcat
Á liðnum misserum og árum hefur
orðið æ ljósara hversu mikilvægt
það er landbúnaðinum að safnað
sé sem mestum og nákvæmustum
upplýsingum um rekstur í
landbúnaði.
Það ætti að
vera sjálfsagður
hluti af starfsemi
allra búa í
landinu að leggja
sitt af mörkum
við að skapa
sem skýrasta
mynd af afkomu
bænda með því
að taka þátt í
þeirri gagnasöfnun sem unnin er á
þessu sviði hjá Ráðgjafarmiðstöð
landbúnaðarins, RML.
Þessi gagnasöfnun hefur mjög
margþætt hlutverk. Einstakir bændur
fá gleggri mynd af eigin rekstri og
geta borið saman sinn rekstrarárangur
milli ára. Jafnframt getur hver og einn
skoðað sinn rekstur í samanburði við
meðaltöl greinarinnar. Nú þegar er
nokkur hluti kúa- og sauðfjárbænda
með í þessu verkefni hjá RML.
Sú mynd sem þar kemur fram
nýtist öllum bændum viðkomandi
greina. EN leiða má líkum að því
að áreiðanleiki gagnanna væri mun
meiri ef þátttaka bænda væri almenn.
Fyrirhugað er að hefja markvissa
söfnun gagna frá garðyrkjunni með
sambærilegum hætti. Þau gögn
sem þar safnast munu styrkja stöðu
garðyrkjunnar í samningum við ríkið
um starfsaðstöðu greinarinnar og
afkomustuðning.
Gögnin má nota til að sjá
afkomu einstakra búgreina og
hvernig þróunin er á hverjum tíma.
Slíkar upplýsingar eru algerlega
nauðsynlegar í allri hagsmunagæslu,
og ekki þá síst í viðræðum við
stjórnvöld við endurskoðanir á
búvörusamningum og gerð nýrra
samninga. Það er ekki trúverðugt
ef við nestum samningamenn okkar
með upplýsingum eins og; „við
þurfum mjög mikla hækkun“ eða
„það er allt að fara til helvítis“, svo
dæmi séu tekin. Okkar fulltrúar
verða að hafa undir höndum gögn
sem hafa eins mikinn trúverðugleika
og mögulegt er. Trúverðugleikinn
verður því meiri sem fleiri bændur
skila sínum upplýsingum í
heildaruppgjörið.
Auk þeirrar gagnsemi sem hér
hefur verið rakin eru góðar og
vandaðar upplýsingar úr rekstri
einstakra búa nauðsynlegar við
mat á kolefnislosun/bindingu. Gildir
það bæði fyrir einstök bú sem og
heilu búgreinarnar og landbúnaðinn
í heild. Þessar upplýsingar eru
nauðsyn til að meta þörf á aðgerðum
og – ekki síður til að meta árangur
af aðgerðum þegar fram í sækir.
Því miður erum við varla komin af
stað á þessu sviði en það er öllum
ljóst sem á annað borð hafa augu og
eyru opin að á þessu sviði er mikið
verk að vinna á komandi árum og
áratugum. Að sjálfsögðu er líklegt
að það opnist miklir möguleikar
í markaðssetningu hjá þeim sem
taka loftslagsmálin föstum tökum
og því er talsverð „vinningsvon“
fólgin í því að byrja strax að huga
að þessum málum.
Til viðbótar því sem hér að framan
hefur verið rakið um mikilvægi
gagnasöfnunar í landbúnaði er ástæða
að nefna að staða matvælaframleiðslu
í landbúnaði hefur fengið annan sess
eftir að fæðuöryggi var tekið inn í
þjóðaröryggisstefnu fyrir landið. Við
þessa aðgerð hlýtur að koma aukin
krafa um að þekkja á hverjum tíma
stöðuna í greininni og hvaða þarfir
eru t.d. til bæði skamms og langs
tíma fyrir hin ýmsu aðföng. Jafnframt
liggja þá fyrir upplýsingar sem nota
má til að gera trúverðugar spár um
framleiðslu í nánustu framtíð.
Ég vil því hvetja alla bændur til
að leggja sitt lóð á vogarskálarnar.
Björn Halldórsson,
stjórnarformaður RML.
Mikilvægi gagnaöflunar
Björn
Halldórsson.
AF VETTVANGI STJÓRNARRÁÐSINS
Trúin á árangur
Það er engum blöðum um
það að fletta að umræða um
landbúnað og fæðuöryggi hefur
tekið grundvallarbreytingum
síðasta árið.
Innrás Rússa
í Úkraínu hefur
mikil áhrif á
gangverk mat-
vælaframleiðslu
á heimsvísu.
Ísland hefur ekki
farið varhluta af
þeim áhrifum,
til að mynda
með hækkunum á aðföngum.
En þessar áskoranir til skemmri
tíma, sem snúast um að framleiða
nægjanlegt magn, koma til
viðbótar við langtímaverkefni um
aðlögun að loftslagsbreytingum.
Í næstu viku mun ég sitja
fund landbúnaðarráðherra
OECD, þar sem saman koma
landbúnaðarráðherrar 50 ríkja.
Umræðan á þeim fundi mun
hverfast um þessar áskoranir.
Enda glíma bændur og stjórnvöld
alls staðar við sama, að tryggja
fæðuöryggi og á sama tíma draga
verulega úr losun gróðurhúsa-
lofttegunda.
Stjórnvöld hafa komið til
móts við landbúnaðinn á þessu
ári með verulega auknum fram-
lögum. Fyrst með 700 milljónum
króna í vor vegna hækkana
á áburðarverði síðastliðinn
vetur og svo í kjölfar þeirra
flekahreyfinga sem urðu á
matvælamörkuðum vegna
innrásar Rússa í Úkraínu. Til
að mæta þeim hækkunum
skipaði ég spretthóp sem skilaði
mér útfærðum tillögum um
stuðning upp á 2,5 milljarða
króna. Þessar tillögur gerði
ég að mínum og fengu þær
víðtækan pólitískan stuðning.
Bróðurpartur af þeim stuðningi
hefur nú verið greiddur út og
afgangurinn verður greiddur út
á næstu mánuðum.
Bændur hafa nú þegar sýnt
að dæmið gangi upp
Að draga úr losun í landbúnaði
er verkefni sem engir aðrir en
bændur geta leyst. Vísindi og
þekking geta vísað veginn en
það er enginn annar en bændur
sem koma hlutunum í verk.
Ég hef fulla trú á ísl-
enskum bændum í þessu verk-
efni. Í gegnum verkefnið „lofts-
lagsvænni landbúnaður“ hefur
komið í ljós að það er mikill
breytileiki í losun búa og
til eru bú sem eru ekki bara
loftslagshlutlaus, heldur binda
mun meira kolefni heldur en
þau losa.
Íslenskir bændur hafa nú
þegar sýnt að verkefnið er
yfirstíganlegt. Aukin framleiðni
búfjár og ræktarlands, aukin
nákvæmnisbúskapur og þekking
við nýtingu áburðar varða
leiðina.
Bændur hafa nú þegar sett
sér metnaðarfull stefnumið
í umhverfismálum sem eru í
takti við áherslur stjórnvalda
í loftslagsmálum. Bændur og
fyrirtæki þeirra hafa mikinn
slagkraft þegar stefna er tekin
á framfarir. Þetta sýna nýleg
dæmi úr nautgriparækt þar
sem byltingarkennd tækni
við ræktun mjólkurkúa hefur
verið tekin upp hérlendis,
fáeinum árum eftir að það var
talið fræðilega ómögulegt við
íslenskar aðstæður.
Sami kraftur, byggður á
þekkingu, nýsköpun og trúin
á árangur verður lykillinn að
því að landbúnaðurinn nái
markmiðum í loftslagsmálum.
Ég hef þessa trú á íslenskum
landbúnaði.
Tíminn er á þrotum
Það er stundum sagt að
eina auðlindin sem er ekki
endurnýjanleg sé tíminn. Tíminn
er á þrotum í loftslagsmálum.
Ef ekki tekst að ná mun meiri
árangri á næstu árum mun
lausnunum fækka. Við verðum
einfaldlega uppiskroppa með
tíma. Við sjáum umræðu
um íþyngjandi og umdeildar
aðgerðir vera teknar til umræðu í
nágrannalöndum okkar af fyllstu
alvöru, hvað varðar metanlosun
búfjár og áburðarnotkun. Mín
sýn í þessum málum er skýr,
ég trúi á hugvit íslenskra
bænda til að ná árangri og til
að gefa hugvitinu farveg þarf
stjórnkerfið að launa árangur.
Við þurfum framleiðnihvata í
stað framleiðsluhvata. Ég er
sannfærð um að lausnir sem
miða að þátttöku bænda, í
þessu stærsta verkefni okkar
tíma, munu skila okkur þeim
víðtæka árangri sem við þurfum
á að halda.
Svandís Svavarsdóttir
matvælaráðherra.
Svandís
Svavarsdóttir.