Læknablaðið - 01.12.2022, Síða 46

574 L ÆKNABL AÐIÐ 2022/108
„Gunnar er fóstursonur Sigrúnar sem er
gift Erni á peysunni, en þau eiga saman
þrjú börn, þá Sigurð, Jóhann og Valdimar
ber að ofan.“ Þetta var það fyrsta sem ég
heyrði þegar ég gekk inn á minn fyrsta
morgunfund á Hvest. Mér leið eins og
ég væri stödd í Gísla
sögu Súrssonar þar til ég
áttaði mig á því að um
var að ræða fimmtugan
karlmann með brjóstverk
sem greinilega þótti ekki
fullnægjandi lýsing á
skjólstæðingnum. Það
virtist jafnmikilvægt að
vita hverra manna skjól­
stæðingurinn var eins
og að brjóstverkurinn
var þrýstingsverkur sem
leiddi út í vinstri hendi.
Svo hélt annar læknir
áfram: „Ertu að tala um Sig­
rúnu sem varð vitni að því
þegar Ingimundur bens keyrði á Bigga
geit?“
Ég vissi ekki hvaðan á mig stóð veðrið
og átti erfitt með að skilja mikilvægi
slíkra tengsla eins og um væri að ræða
kafla úr Íslendingasögunum sem ég hélt
að hefðu dáið út á síðustu áratugum eins
og súrir hrútspungar. Ég áttaði mig einnig
fljótlega á því að maður þótti ekki heima­
maður nema hægt væri að rekja helst fjóra

L I P R I R P E N N A R
Öll vötn falla til Dýrafjarðar
Súsanna Björg Ástvaldsdóttir
heilsugæslulæknir á Heilbrigðisstofnun
Vestfjarða á Ísafirði
susanna.astvaldsdottir@hvest.is
ættliði aftur hjá viðmælendum en þetta
einkenndi ekki bara starfsmenn á Hvest
heldur varð ég vör við þetta almennt í
samfélaginu fyrir vestan. Fyrir mér hefur
sagan í frásögnum ávallt verið aðalatriðið
en í matarborðum þegar brydda átti upp
á sögustund mátti hrein­
lega ekki bera upp nafn
nema allir gætu áttað sig á
ættliðum viðkomandi og
einungis þá var hægt að
halda áfram með söguna.
Nú get ég þó sagt að
eftir tæplega 9 ára búsetu
á Vestfjörðum tel ég mig
vera orðna hinn ágætasta
„ættrekjari“ ef svo má að
orði komast. Ég held fast í
þessa hefð því ég hef áttað
mig á mikilvægi þessa
einkennis Vestfjarða sem
hefur hjálpað mér að verða
betri læknir. Heimilislækn­
ingar snúast meðal annars
um að hafa yfirsýn yfir fjölskyldumynstur
sem getur leitt í ljós læknisfræðilega
mikilvægar lykilupplýsingar. Að geta
staðsett ættmynstur veitir betri innsýn
í manneskjuna sem getur hjálpað við
greiningu og ákvörðun um réttan far­
veg fyrir skjólstæðinginn. Það hjálpar
einnig læknum að ná betri tengslum
við skjólstæðinginn þegar hann upp­
lifir að læknirinn þekkir til fjölskyldu
og ættar hans. Það mætti segja að fyrir
skjólstæðingnum sé læknirinn þá orðinn
eins og Vestfirðingur, þó aðfluttur sé, en
ekki bara einhver sérfræðingur að sunnan.
Þetta hefur einnig haft í för með sér
að ég upplifi mig stundum til mikils ama
fyrir sérnámsgrunnslækna og almenna
lækna þegar mér berst símtal með beiðni
um ráðgjöf. Ég spyr þá gjarnan: hvað
heitir einstaklingurinn fullu nafni? hvað
heita foreldrar hans? vitnin að atburðin­
um? hverra manna eru þau? og svo fram­
vegis. Ég legg ekki á viðmælendur mína
að útskýra fyrir þeim mikilvægi þessara
upplýsinga, enda hafði ég lítinn skilning
á því sjálf þegar ég flutti vestur. Ég veit
hins vegar af fenginni reynslu að þetta
hreinlega lærist hjá þeim með tímanum.
Þó ég muni halda í heiðri þetta einkenni
Vestfirðinga í anda Íslendingasagna get
ég fullyrt að ég mun halda mig frá súrum
hrútspungum og rek ættir þess í stað.
Þuríður Vilmundardóttir skurðhjúkrunarfræðingur
í Bolungarvík tók myndina af Súsönnu í fjallapríli á
heimaslóð.
Kápuna á Gísla sögu hannaði
Erlingur Páll Ingvarsson.