AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.04.1999, Blaðsíða 25

AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.04.1999, Blaðsíða 25
tekur að sér að annast þjónustu sem að hluta til er greidd af ríkinu en að hluta með sjálfsaflafé. For- ræði verkefnisins er að öllu leyti hjá seljanda. Með þessu formi er hægt að tryggja nauðsynlega þjónustu sem er ekki að fullu markaðshæf. Dæmi: íþróttamannvirki þar sem hið opinbera leigir hluta af tímunum en hinn hlutinn er leigður á frjálsum markaði. Ef vel tekst til eiga allir hlutaðeigandi að geta hagnast á einkaframkvæmd eða með öðrum aðferðum þar sem rekstrarleg ábyrgð er færð frá hinu opinbera til einkaaðila. Samningur um einka- framkvæmd felur í sér hvata fyrir einkaaðilann til að veita góða þjónustu í samræmi við verklýsingu yfir allan samningstímann. Fyrir opinbera aðila, og raunar allan almenning, eru áhrifin þau að hægt er að auka þjónustuna fyrir sama fé eða veita sömu þjónustu fyrir minni kostnað en ef henni væri sinnt af hinu opinbera. Þá dregur þetta úr fjárbindingu hins opinbera og skapar ný tækifæri fyrir atvinnu- lífið til vaxtar. Hagkvæmni af þvi að bcita einka- framhvæmd liggur m.a. í eftirfar- andi þáttum: I Hvati er til hámarkshagræðis með því að teng- ja saman hönnun, byggingu og rekstur mannvirkis. I Tengsl milli hönnunar og nýtingar tryggja að notagildi er meira en ella. I Flægt er að njóta hagræðis af samrekstri með annarri starfsemi verktakans. I Nýjungar koma fram í hönnun, skipulagi verk- efna, rekstri og fjármögnun. I Skýr greinarmunur er gerður á milli hlutverks seljenda og kaupenda. Hið opinbera þarf einungis að sjá til þess að þjónustan mæti væntingum notenda en ekki bera ábyrgð á rekstri. Sem dæmi um sparnað má nefna skólamann- virki sem byggt er í einkaframkvæmd og leigt hinu opinbera í 25 ár. Hver fermetri sem einkaaðilinn sparar í byggingunni kostar a.m.k. 100 þús. kr. í fjárfestingu og 4 þús. kr. á ári í rekstri (viðhald, orka, þrif o.fl.), en það eru 200 þús. kr. á fermetra í sparnað yfir allan samningstímann. Ef skólahús- næðið er áætlað 5.000 fermetrar en það tekst að minnka það um 5% með góðri hönnun, útsjónar- semi og bættri nýtingu lækkar samningsverðið um 50 m.kr. Vandamá! og ókostir geta einnig fylgt einka- framkvæmd. Þannig getur sveigjanleiki verið minni til að mæta breyttum kröfum um tilhögun þjónustu en í hefðbundnum opinberum rekstri. Seljandi hefur tekið að sér að veita tiltekna vel skilgreinda þjónustu en stendur svo frammi fyrir því að þeir sem þjónustunnar njóta vilja hafa hana með öðrum hætti. Ókostum og vandamálum þessum er mætt með ákvæðum sem heimila endurskoðun og breytingar á samningi aðila. Slíkar heimildir verða þó að vera innan þeirra marka að skapa ekki of mikla óvissu hjá samningsaðila. UNDIRBÚNINGUR VERKEFNA Þegar verkefni er valið til einkaframkvæmdar verður að meta hagkvæmni þess í samanburði við aðrar leiðir og við kostnað af núverandi tilhögun ef hún er til staðar. Hægt er að ná fram vísbending- um með slíkum athugunum en raunverulegur sparnaður næst ekki fram fyrr en verkefnið hefur verið skilgreint og tilboð metin. Samkeppni er oft besta trygging fyrir sparnaði og lægra verði. Því er mikilvægt að ná út úr bókhaldi ríkis og sveitarféla- ga upplýsingum sem gefa samanburðarhæfar kostnaðartölur við það sem gerist á markaði, þannig að þegar ákvörðun er tekin, sé byggt á hlutlægum forsendum. Þýðingarmikið er að hið opinbera nýti sér kosti einkaframkvæmdar með vönduðum undirbúningi, því annars geta komið upp vandamál og ávinn- ingur verður kannski enginn þegar upp er staðið. Mikilvægt er að ríki og sveitarfélög haldi námskeið fyrir yfirmenn sína um helstu þætti einkafram- kvæmdar svo þeir skilji hugmyndafræðina vel áður en þeir fara af stað með verkefni. í því sambandi gegna útboðsgögn lykilhlutverki. Einungis á að skilgreina rammann utan um verkefnið og gefa leiðbeinandi forsagnir, en alls ekki gefa nákvæm fyrirmæli um fermetrastærðir, byggingarefni, inn- réttingar, húsbúnað, kaffistofu, vinnufyrirkomulag o.þ.h. Nákvæmar forsagnir koma í veg fyrir að útsjónarsemi bjóðenda fái að njóta sín í nýjum og hagkvæmum lausnum. Þær leiða líka til eilífra klögumála eftir á um að útboðsgögnum hafi ekki verið fylgt. Útboð undir formerkjum einkafram- kvæmdar eiga að vera hugmyndasamkeppni, þar sem tiltekin lausn er boðin á föstu verði. Ef hið opinbera vill ekki nýjar lausnir og útfærslur á frekar að beita verktakaútboðum með gamla laginu og síðan má eftir atvikum bjóða reksturinn út sérstak- lega. Góð lýsing á þeirri þjónustu sem seljandi á að veita er kjarni innkaupaferils einkaframkvæmdar. Greina verður á milli aðal- og aukaatriða við skrif á 23
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84

x

AVS. Arkitektúr verktækni skipulag

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: AVS. Arkitektúr verktækni skipulag
https://timarit.is/publication/1784

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.