Úrval - 01.06.1957, Blaðsíða 76

TjRVAL
KENNSLUTILRAUN 1 BARNASKÓLA
þess að ijós geti logað, með því
að hvolfa glerkrukku yfir log-
andi kerti.
Á sama hátt læra þau á þriðja
ári, eftir að þau hafa kynnzt
því af reynslu að hlutir sem
aldrei voru lifandi eru þrenns-
konar — fast efni, fljótandi og
loftkennt — að sérhver slíkur
hlutur getur verið í þessu
þrennskonar ástandi, allt eftir
því hve heitur eða kaldur hann
er. —
Þegar kemur fram á fjórða
skólaár, hætta liffræði og grasa-
fræði að taka meiri tíma en
þeim ber af áætluðum tíma til
vísindanáms, en ætlunin er, að
á þessum f jórum árum hafi því
tekizt að glæða hjá nemendum
skilning á almennum vísindaleg-
um meginreglum og kenna þeim
hagnjii tök á viðfangsefnum svo
sem mælingu hita og leiðslu,
bræðslu og upplausn fastra
efna, uppgufun og þéttun, loft-
þrýstingi og loftþyngd, öndun
og bruna, útþenslu og samþjöpp-
un fastra, fljótandi og loft-
kenndra efna, endurkasti og
s.amsetningu Ijóssins, svo og að
rata eftir áttavita og stöðu sól-
ar og stjama, og að greina á
milli smástjarna (asteroids),
tungla, pláneta, fastastjama og
vetrarbrauta.
Ekkert vísindalegt viðfangs-
efni er tekið fyrir nema hægt
sé að skýra það á einhvern eftir-
talinn hátt:
1. Með sýnishomum, sem
bömin hafa sjálf safnað og
komið fyrir í safninu.
2. Með tilraunum í kennslu-
stofunni.
3. Sem fyrirbrigði, er hægt sé
að athuga á staðnum.
Þau fimm ára, sem tilraun
þessi um nýja kennslutilhögun
í Manchester hefur staðið, hef-
ur stuðningur skólayfirvaldanna
gert kennurunum kleift að búa
tækjum fyrstu vísindakennslu-
stofu sinnar tegundar. í þessari
stofu fer fram verkleg kennsla
í vísindum. Þar eru geymd lif-
andi sýnishorn tegunda úr dýra-
og jurtaríkinu, eftir því sem við
verður komið. Bömunum er í
tómstundum sínum gert kleift
að safna sér sýnishornum og
leggja þau í vínanda eða for-
maldehyde í lokuðum krukk-
um. Steinasýnishorn eru sett í
öskjur með glerloki á. Gerðar
eru eftirlíkingar, sem eru böm-
unum viðráðanleg viðfangsefni,
svo sem ferðasími úr tveim pját-
urdósum og spotta, kringlótt
pappaspjald litað og fest á
skopparakringlu til þess að sýna
samsetningu ljóssins, búin til
einföld hringsjá (periscope) og
stjörnukort með því að bora göt
á svart pappaspjald og halda
því á móti ljósi. Þá er í kennslu-
stofunni safn handbóka í vís-
indum, nothæft fyrir böm.
Reynslan, sem fengizt hefur
af þessari tilraun, er mikils
virði. En jafnvel þar sem að-
staðan er slæm og fátt um tæki,
geta kennarar náð góðum ár-
74